از سوی دیگر اروپا میتواند برای ایران خط اعتباری باز کند و از این طریق نیازهای کشور تامین شود و چند سال بعد پول آن اخذ شود. این راه حل اگر با برنامهریزی همراه نباشد، میتواند بر میزان بدهیهای خارجی بیافزاید. بهترین روش برای ایران خرید کالا از ایران است و مبادله آن با کالاهای مورد نیاز کشور از طریق اینستکس است. این میان کالایی که در ایران تولید میشود و در اروپا طرفدار دارد، نفت و برخی از محصولات پتروشیمی است که در لیست تحریمها قرار دارند. این میان با توجه به نقش اندک دولت در اروپا و حاکمیت بخش خصوصی بر اقتصاد، باید راهی یافت شود تا شرکتهای بخش خصوصی بتوانند بدون مشکلی نفت مورد نیاز خود را تهیه کنند و سپس اعتباری به اندازه ارزش فروش در اینستکس باز شود تا ایران هم بتواند نیازهای خود را برطرف کند.
راه حل سوم با توجه به حساسیت و اعلام صریح ایالات متحده که هر شرکتی از ایران نفت بخرد در لیست تحریم های این ابرقدرت خواهند رفت، شرکتهای اروپایی را به شدت محافظه کار کرده است. این میان راهکاری چون خرید نفت ایران از طریق دولتا و سپس فروش آن به شرکتها هم میتواند پاسخی به شرایط امروز باشد. پرواضح است این راه هنگامی عملی خواهد شد که دولت های اروپایی بخواهند ریسک عصبانی شدن کاخ سفید را به جان بخرند که چندان محتمل نیست. این کاملا با چین متفاوت است زیرا در غول شرق دولت مالک بخش مهمی از کارخانه هاست و به همین دلیل با دست باز نسبت به امریکا و دستور العمل های آن بی توجهی می کنند.
درنتیجه اگر اروپاییها صرفا کانالی برای فروش به ایران باز کردند، عملا چیزی عوض نشده چرا که مساله اصلی برای کشورهای تحت تحریم منابع ارزی کافی است. این روش تنها تفاوتی که نسبت به قبل ایجاد میکند خرید و فروش با ارزهای دیگر مثلا یورو است. این میان نقش دیپلماسی و فشار سیاسی مهم است.
آغاز کار کانال مالی با ایجاد اعتبار برای ایران معنای واقعی خواهد گرفت و باید منتظر ماند و دید و دولتهای قاره سبز تا چه اندازه برای حفظ برجام حاضر به همکاری و همدلی با ایران هستند.
کارشناس اقتصادی
۲۲۳۲۲۸
