آرامش روحی و بالندگی زندگی در گرو داشتن این دوست خوب
خیلیها میگویند باید سواد درونی داشته باشی تا به سمت یک انسان متعالی رهسپار گردی، اما چطور می‌توان سواد درونی را به دست آورد و به بلوغ دوچندان فکری رسید؟ درست است که باید انسان بودن را فکر کرد و عمل کرد، اما باید هر روز در پی بهتر شدن هم بود. اصلا پذیرفتنی نیست که بدون تلاش و مطالعه بتوانیم از دیروزمان بهتر باشیم. راستی برای رشد فردی خودمان و مطالعه چقدر وقت می‌گذاریم و باورش داریم؟
به گزارش ، خیلیها میگویند باید سواد درونی داشته باشی تا به سمت یک انسان متعالی رهسپار گردی، اما چطور می‌توان سواد درونی را به دست آورد و به بلوغ دوچندان فکری رسید؟ درست است که باید انسان بودن را فکر کرد و عمل کرد، اما باید هر روز در پی بهتر شدن هم بود. اصلا پذیرفتنی نیست که بدون تلاش و مطالعه بتوانیم از دیروزمان بهتر باشیم. راستی برای رشد فردی خودمان و مطالعه چقدر وقت می‌گذاریم و باورش داریم؟
وقتی مطالعه روزمره را در پیش می‌گیرید، اندک اندک آثارش را بر زندگی روزمره خود می‌بینید. می‌توانید از فراز و نشیب زندگی‌های دیگران که در کتاب‌ها خوانده اید، مطلع شوید و درس‌ها بگیرید. به همین دلیل وقتی خود با مشکلی روبرو می‌شوید، آرام‌تر و عمیق‌تر برخورد می‌کنید. ضمن اینکه شیوه درست اندیشیدن و نگاه کردن به مسائل را می‌آموزید. در می‌یابید که کمتر باید حرص و جوش روزمرگی‌ها را بخورید و روحتان را بالاتر از تلاطم‌ها نگه دارید. خلاصه هر چه زیبایی هست در مطالعه است.
آشتی با کتابخانه عمومی
حامد رستگاری یک جوان کارگر شاغل در یک کارگاه تولیدی است. کتاب زیاد می‌خواند، گاهی هم شعری می‌سراید و داستان کوتاهی می‌نویسد.
وی درباره اهمیت مطالعه به گزارشگر کیهان می‌گوید:«نمی‌خواهم بگویم خیلی کتاب می‌خوانم، اما حداقل ماهی یک بار به جای‌گریه بر چاله‌های زندگی، برای قهرمانان رمان‌های تاثیرگذار جهان‌گریسته‌ام؛ حتی بر آنها هم نگریسته‌ام، در حقیقت برای دنیای درونم‌گریسته‌ام که پیش از این تاریک بوده و از وقتی که با ادبیات بی‌نهایت صمیمی شدم، آن نقاط تاریک را شناخته‌ام و درصدد رفعشان برآمده ام و لبخند رضایت بر لبانم نشسته است. توصیه من به همه این است که حتی در شرایط سخت زندگی هم کتاب بخوانید.»
از وی سؤال می‌کنم: «با هزینه‌های خرید کتاب مشکلی نداری؟» وی با تلخندی پاسخ می‌دهد: «مگر می‌شود با حقوق کارگری برای خرید کتاب -که در حال حاضر یک کالای فانتزی محسوب می‌شود- مشکل نداشته باشی؟ من بیشتر کتاب‌هایم را از دوستانم امانت می‌گیرم و عضو کتابخانه عمومی نزدیک محل کارم هستم. همه ما می‌گوییم هزینه کتاب بالاست و کتابخانه عمومی هم به اندازه کافی وجود ندارد، اما جالب است که در کتابخانه‌های عمومی کمتر کتابخوان عمومی می‌بینی و بیشتر کتابخانه‌ها به یک قرائت‌خانه درسی به ویژه در ایام امتحانات مبدل شده‌اند! یک راه عادت به مطالعه عضویت در کتابخانه است.»
شوق کتابخوانی محرومیت نمی‌شناسد
-الوووو،کتابفروشی پایتخت؟
-بله، بفرمایید.
-من کتاب جنگ و صلح را می‌خواستم.
-موجوده. به کدام آدرس بفرستیم براتون؟
-سرپل ذهاب…
-پلاک؟
-اینجا دیگه خانه نداریم، توی چادریم.
شاید خیال کنید مطلب بالا کاملا زاییده ذهن نویسنده باشد، اما نه. از یک مکالمه حقیقی که یک کتابفروش نقل کرده، نوشته ام. با شنیدن این خاطره از زبان کتابفروش، هم غصه‌دار شدم و هم خوشحال. غصه‌دار از بابت شرایط سخت کودکان و نوجوانان آن خطه و خوشحال از بابت اینکه حتی بچه‌ها در دورافتاده‌ترین نقاط کشور و در سخت‌ترین شرایط هم مطالعه دارند و به اهمیت مطالعه و کتابخوانی کاملا واقفند. بنابراین می‌توانیم خیلی از کمک‌های خود را به نقاط محروم در قالب اهدای کتاب داشته باشیم.
صفورا مهدوی یک خانم خانه‌دار و از فعالین مسجد محله برایمان می‌گوید: «ما نذر کتاب را در محله خودمان احیا کرده‌ایم. پول‌های نذری‌مان را روی هم می‌گذاریم و برخی کتاب‌های مفید و به روز را خریداری کرده به نقاط محروم می‌فرستیم. نذر کتاب با تکیه به همت مردمی می‌تواند در ترویج کتاب و کتابخوانی تاثیر بسزایی داشته باشد.»
وی ادامه می‌دهد:«در شیوه عمل دیگری کتاب‌های نو و دست دومی را که از سوی خانواده‌ها گرد‌آوری می‌کنیم، دسته‌بندی کرده و به نقاط محروم می‌فرستیم.»
حق با مطالعه گرفتنی است
خواندن کتاب می‌تواند دایره لغات فرد را افزایش دهد و حتی کمک کند او به زیبایی و هنرمندانه مقاصدش را بیان کند و در نوشتن مهارت یابد.
هرچه بیشتر کتاب بخوانید با کلمات جدیدتر و بیشتری مواجه می‌شوید و ناخودآگاه از آنها بیشتر در مکالمات روزمره خود استفاده می‌کنید. داشتن فن بیان و بلاغت در گفتار، در زمینه‌های حرفه‌ای و شغلی کمک بسیار بزرگی به شما خواهد کرد. اینکه بدانید می‌توانید در سطح بالا و با اعتماد به نفس بیشتری صحبت کنید، عزت‌نفس شما را افزایش می‌دهد.
در مسائل مربوط به شغل و حرفه‌تان هم اگر فردی اهل مطالعه و دارای فن بیان عالی باشید و درمورد موضوعات مختلف آگاهی نسبی داشته باشید، امکان ارتقای شغلی شما بیشتر و سریع‌تر فراهم می‌شود. در مقابل، کسانی که دامنه لغات محدودی دارند و اطلاعات کمی از پیشرفت‌های علمی و وقایع روز دارند، فرصت ارتقای شغلی را از خود می‌گیرند.
خواندن کتاب برای یادگیری بهتر زبان‌های جدید هم بسیار حیاتی و مهم است. زبان‌آموزی که با کلمات بیشتری در محتوا‌های مختلف درگیر باشد، دامنه لغات وسیع‌تری دارد و در خواندن و نوشتن فصیح‌تر است.
نسل فعلی ما متاسفانه در اغلب مواقع از نوشتن یک نامه اداری بدون اشکال عاجز است. گاه در نوشتار‌مان بی‌شمار کلمات با املا نادرست وجود دارد. شما خود قضاوت کنید، وقتی نه می‌توانیم به درستی مشکلمان را بیان کنیم و نه به درستی بنویسیم، چطور انتظار داریم به ما و مشکلمان بها داده شود و مسئولی در صدد رفعش بر بیاید؟
احمد فتاح‌زاده یک کارشناس ارشد کتابداری برایمان می‌گوید: «به بچه‌های خود از دبستان یاد می‌دهیم که حق گرفتنی است، اما به او نمی‌گوییم که صحیح‌ترین شکل گرفتن حق گفتمان درست است. در پس یک کلام پخته، یک اندیشه بالغ وجود دارد. اندیشه زمانی بلوغ می‌یابد که فرد از طریق مطالعه، آگاهی و تجربه به دست آورده باشد.»
چرا ترویج کتابخوانی در بین کودکان و نوجوانان اهمیت دارد؟
خیلیها مدرک تحصیلی را یک معیار اصلی برای ازدواج نمی‌دانند، اما نباید فراموش کرد که کتابخوان بودن شریک آینده زندگی‌تان بی‌نهایت در موفقیت زندگی مشترکتان و تربیت فرزندانتان اهمیت دارد. کتابخوان بودن با فلان مدرک تحصیلی را داشتن تفاوت دارد. باید اشتیاق به کتابخوانی در همسران نهادینه گردد تا به بچه‌ها ارث برسد و سپس به جامعه منتقل شود. خانه‌ای که در آن کتاب نیست، خانه‌ای بی‌فروغ خواهد بود.
از سوی دیگر باید شوق مطالعه از دوران خردسالی ایجاد گردد. چنانچه در مهدکودک‌ها هر روز سر ساعت معینی برای کودکان کتاب خوانده شود، از همان کودکی عادت می‌کنند که در آن ساعت به خصوص سراغ کتاب بروند چون عادات کودکی نقش بر لوح است و به این وسیله می‌توان یک ملت کتابخوان به وجود آورد. البته چنین عادتی باید در دوران دبستان به وسیله کتاب خواندن پدر و مادر در همان ساعت برای کودک تحکیم شود.
دوران اکنون، دوران جهانی شدن و انفجار اطلاعات است. کودکان و نوجوانان با حجم عظیمی از اطلاعات که به شکل غیر‌فعال دریافت می‌کنند، روبه‌رو هستند. برای کودک امروزی فضا و امکانات کافی برای استقلال فکری وجود ندارد، امکان آشنایی حسی با طبیعت یا نیست یا کم است، بازی‌ها بیشتر آماده‌اند و کودک مانند گذشته هنگام بازی، نظم‌پذیری، سازمان‌دهی، اداره کردن و اداره شدن از سوی دیگران و مهارت تصمیم‌گیری را نمی‌آموزد. بنابراین، به دنبال دستیابی به گونه‌ای استقلال درونی است.
کودک امروزی خیلی زود دنیای کودکی را ترک می‌کند، پرده از رازها برایش کنار می‌رود و احساس دانستن همه چیز، تمام احساس شگفتی و کنجکاوی‌ای که او را به سوی علم و خلاقیت راهنمایی کند، راه را برای پیشرفت‌های بیشترش می‌بندد. این بی‌تفاوتی ناشی از دانستن همه چیز، برای زندگی او زیانبار است.
ایمان شکوهی یک مشاور برایمان توضیح می‌دهد: «تلاش خانواده‌ها و مربیان و آموزگاران، از مهدکودک تا دبیرستان، در انباشت اطلاعات علمی در ذهن کودکان و نوجوانان از یک سو، و نقش کامپیوتر و دنیای مجازی از سوی دیگر، ارتباط کودکان و نوجوانان را با دنیای واقعی، به ویژه جامعه انسانی محدود کرده است.»
وی ادامه می‌دهد: «آنها که به وضعیت زندگی و نیازهای کودک و نوجوان امروزی آگاهی دارند، می‌دانند که کتاب امن‌ترین پناهگاه کودک و نوجوان است. اهمیت کتاب وقتی روشن‌تر می‌شود که بدانیم اگر عشق به مطالعه از کودکی در انسان پدید نیاید و مطالعه به یک نیاز معنوی در زندگی او تبدیل نشود، ذهن او در جوانی تهی خواهد بود و آن وقت است که سادگی و بی‌تجربگی جوانی، راه را برای نفوذ بدی‌ها باز می‌کند و گوشه‌های زشت طبیعت انسان آشکار می‌شود.»
این مشاور در تکمیل صحبت‌هایش می‌گوید: «سعادت فرد و جامعه در گرو احساس مسئولیت نسبت به نسل آینده است. پدر و مادرها و آموزگارانی که درک درستی از وظایف خود برای بنای زندگی آینده کودکان دارند، ایجاد عادت به مطالعه و انگیزه خواندن را راهی غیرمستقیم برای پاسخ به نیازهای روحی و پر کردن خلأ موجود در زندگی کودک امروزی می‌دانند و از این راه به پرورش نسل آینده می‌پردازند.»
کاهش استرس زندگی روزمره با عادت به مطالعه
کتاب خواندن حتی از فعالیت‌های محبوبی مانند گوش دادن به موسیقی، لذت بردن از یک فنجان چای یا قهوه و قدم زدن، در حفظ آرامش هنگام مواجهه با مشکلات و مقابله با استرس بسیار مؤثرتر است.
زمانی که غرق در ماجرا و موضوع کتاب می‌شوید، از دنیای نگرانی‌ها و استرس‌های روزمره فاصله می‌گیرید و زمانی را برای کشف تخیلات و دنیای نویسنده صرف می‌کنید.
فرقی نمی‌کند که چقدر یا چرا استرس دارید؟ غرق شدن در دنیای یک کتاب خوب، حال و هوای شما را عوض می‌کند. یک رمان خوب شما را به دنیای دیگری می‌برد و یک مقاله درگیرکننده و جذاب، حواس شما را از مشکلات و ناراحتی‌های فعلی‌تان پرت می‌کند و موجب آرامش می‌شود.
کتاب خواندن اثرات مفید بی‌شماری روی فرد کتابخوان می‌گذارد. در واقع از نظر ذهنی تاثیر مثبتی روی او خواهد داشت. با خواندن، ذهن فرد همیشه فعال و روشن باقی می‌ماند و حافظه‌اش بسیار قوی خواهد شد و احتمال ابتلا به فراموشی و آلزایمر در او بسیار کم می‌شود، زیرا مغز هم مانند دیگر ماهیچه‌های بدن به ورزش نیاز دارد تا قوی و سالم بماند.
در ضمن ذهن هوشیار و سالم کمک می‌کند کمتر دچار اضطراب و ناراحتی روحی شود، زیرا همیشه برای هر مشکلی راه حل خوبی پیدا می‌کند. کتاب مفید مسلما دانش و آگاهی خواننده را بسیار بالا می‌برد و همین آگاهی و دانایی باعث می‌شود، فرد کمتر دچار مشکلات لاینحل شود و حتی اگر در شرایط بسیار بد قرار گرفت، می‌تواند به راحتی خود را نجات دهد.
قدرت تمرکزش زیاد می‌شود، زیرا خواندن فرد را به دنیای کتاب برده تا آنجا که توجهی به اطرافش نشان نمی‌دهد و به مرور یاد می‌گیرد روی هر موضوعی که می‌خواهد، تمرکزی کافی داشته باشد.
کیهان
