متخصصان جمهوری اسلامی ایران در فاز اول توانستند دو گام بسیار مهم را بردارند، ابتدا در حوزه قرار دادن ماهواره در مدار با یک فروند ماهواره‌بر با نام کاوشگر ۱ در سال ۱۳۸۶ که تا ارتفاع ۲۰۰ کیلومتری پرواز و تمام اطلاعات را توسط حسگرهای خود به مرکز کنترل زمینی مخابر کرد.
در گام دوم و پس از این تست موفق، موشک ماهواره‌بر سفیر ۱ هم که همزمان با شلیک کاوشگر یک رونمایی شده بود در سال ۱۳۸۷ بدون ماهواره به فضا پرتاب شد و پس از دو ماه نیز سفیر ۱ با تغییر نام به سفیر امید، ماهواره امید که بدست متخصصان ایران اسلامی ساخته شده بود را به فضا برد.
موشک ماهواره‌بر سفیر امید، ۲ مرحله‌ای است که بر خلاف اظهارنظرها مبنی بر شباهت با موشک‌های بالستیک، از نوک دماغه با آن‌ها تفاوت فراوانی دارد و در هر دو مرحله از سوخت مایع استفاده می‌کند که محموله فضایی در نوک موشک یعنی در دماغه بالای مرحله دوم قرار می‌گیرد.
این موشک طولی در حدود ۲۲ متر، قطری بیش از ۱ متر، وزنی در حدود ۲۶ تن، قدرت رانشی نزدیک به ۳۲ تن در مرحله اول و نزدیک به ۳.۵ تن برای مرحله دوم دارد و زمان کارکرد مرحله اول آن نزدیک ۱۵۰ ثانیه و برای مرحله دوم بیش از ۳۰۰ ثانیه است و می‌تواند یک محموله ۲۷ کیلوگرمی را در زاویه میل ۵۵ درجه قرار دهد.
سیمرغ آهنین بال ایرانی در فضا
پس از سفیر امید، جوانان کشور سمیرغ را طراحی کردند که در ۲۶ دی سال ۹۷ و همزمان با چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی با دستور وزیر دفاع ماهواره پیام را در مدار قرار داد، البته متخصصان کشورمان در مورد این موشک هم فرآیند سفیر امید را در پیش گرفتند و یکسال پیش از ارسال موشک با محموله، نمونه بدون محموله را با موفقیت تست کردند.
پرتاب سیمرغ دومرحله‌ای، با سوخت مایع که طولی بیش از ۲۶ متر دارد تازه اول راه برای جوانان کشور بود و دروازه‌ای را باز کرد که نتیجه آن تولید نمونه‌های پیشرفته‌تر سیمرغ شد، نمونه‌ای که می‌تواند ماهواره را هزار کیلومتر دورتر از زمین قرار دهد.
این موشک شاید دومین ماهواره‌بر ایرانی تولید شده باشد، اما نباید فراموش کرد که در فکر بزرگان صنعت فضایی ایران ساخت موشک‌هایی مدنظر بوده و هست که بتواند نه فقط ماهواره بلکه انسان به فضا ببرد، به همین دلیل کار طراحی چنین موشکی در دستور کار قرار گرفت و به نتیجه هم رسید.
جوانان کشورمان توانستند در ادامه راه به طراحی موشک ۴ مرحله‌ای برسند که آن را قائم نامیدند، این موشک یک پروژه بسیار سنگین و پیچیده است که هدف آن طراحی و ساخت ماهواره‌بری برای پرتاب ماهواره‌هایی با جرم بیش از ۱۰۰ کیلوگرم در مدار هزار کیلومتری اعلام شده است.
در این موشک دانشمندان قصد داشتند تا هر ۴ مرحله با سوخت جامد باشد، به همین خاطر موشک قائم را می‌توان اولین موشک تماما سوخت جامد دانست و از طرف دیگر طراحی چنین موشکی نیاز دارد تا پرتابگر خاص آن طراحی شود، این موضوع باعث شد تا طراحان به فکر ساخت پرتابگر هم باشند، اما این پایان راه نبود.
سپهر نمونه جدید قائم
طراحی موشک قائم باعث شد تا دیگر دری برای متخصصان ما بسته نماند و یک ماهواره بر جدید با نام سپهر ساخته شود که مدل بهینه‌سازی شده ماهواره‌بر سفیر ۲ است، این موشک ۴ موتور در مرحله دوم دارد و از سیستم جداسازی ماهواره، حسگرها و سیستم تله‌متری، تجهیزات زمینی و هدایت و کنترل و پایگاه پرتاب ماهواره و افزایش ارتفاع و طول موشک استفاده می‌کند.
ماهواره بر سپهر مانند قائم توانایی حمل و انتقال ماهواره‌هایی با وزن ۷۰۰ کیلوگرم را تا ارتفاع بیش از هزار کیلومتری دارد و هرچند اطلاعات دقیقی از این موشک ماهواره‌بر منتشر نشده، اما با توجه به برد سپهر، این موشک باید موشکی با سوخت جامد ۳ یا ۴ مرحله‌ای باشد که بر اساس طرح شهید تهرانی مقدم یعنی قائم ساخته شده است.
با توجه به شباهت‌های سپهر و قائم می‌توان حدس زد قطر مرحله اول این موشک ۳.۵ متر و ارتفاع آن ۲۰ متر بوده و برای رساندن محموله به مدار هزار کیلومتری طراحی شده است.
این تازه قدم‌های اول ایران در تولید موشک‌های ماهواره‌بر بوده و امروز جمهوری اسلامی پرچم‌دار این حوزه در منطقه غرب آسیا است، در حالی که بسیاری از کشورها چه منطقه‌ای و چه غیرمنطقه‌ای در پرتاب موشک وابسته به سایر کشورها هستند.
2727
