ابوالفضل خدائی: در روزهای اخیر تنش ها در منطقه به اوج خود رسیده است. در روزهای پر التهاب خاورمیانه و پس از پاسخ قاطع حزب الله به تجاوزهای اخیر رژیم صهیونیستی این بار انصارالله یمن در پاسخ به جنایات رژیم آل سعود و محاصره یمن در اقدامی تأسیسات نفتی عربستان را هدف قرار دادند و در همین راستا روز شنبه 23 شهریورماه «یحیی سریع» سخنگوی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن اعلام کرد، یگان پهپادی یمن با ۱۰ پهپاد پالایشگاه‌های «بقیق» و «خریص» شرکت آرامکو در منطقه «شرقیه» عربستان سعودی را هدف حمله قرار داد.(اینجا) در پی این حمله و طبق اعلام رسانه ها خسارت های زیادی به تأسیسات نفتی عربستان وارد شده و گفته شده از سرگیری تولید نفت برای سعودی ها حتی ممکن است هفته ها به طول بینجامد؛ موضوعی که باعث شد تا قیمت نفت نیز افزایش 10درصدی را تجربه کند. این حمله بازتاب ها زیادی در رسانه های دنیا داشته و مقام های مختلف کشورها به آن واکنش نشان دادند. آمریکا نیز در راستای سیاست های ایران هراسانه و فرافکنی ها این بار نیز سعی کرده تا از آب گل آلود ماهی بگیرد و بدون ارائه هیچ سندی ایران را مقصر جلوه دهد؛ موضوعی که مقام های کشورمان نیز بارها آن را تکذیب کرده اند. در ادامه برخی از تحولات در رابطه با این حوادث را از منظر می گذرانید:
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، در ساعات اولیه پس از حمله به پالایشگاه‌های «بقیق» و «خریص» شرکت آرامکو سخنگوی امنیتی وزارت کشور عربستان سعودی اعلام کرد: تیم‌های امنیت صنعتی شرکت آرامکو (برای خاموش کردن) دو آتش‌سوزی در دو کارخانه شرکت در استان «بقیق» و «هجره خریص» وارد عمل شدند. این سخنگو اعلام کرد که این دو آتش‌سوزی در نتیجه هدف قرار دادن با پهپاد بوده و تیم‌های تحقیقاتی مربوطه وارد عمل شده‌اند. (اینجا)
در همین راستا دفتر «عادل عبدالمهدی» نخست‌وزیر عراق در بیانیه‌ای شایعات در خصوص استفاده از خاک این کشور برای حملات پهپادی به تأسیسات نفتی آرامکو را تکذیب و تأکید کرد که بغداد اجازه استفاده از خاک خود برای هدف قرار دادن همسایگانش را نخواهد داد. (اینجا)
در ادامه ائتلاف سعودی با طرح اتهامات واهی مدعی شد که سلاح استفاده شده علیه تأسیسات نفتی عربستان ساخت ایران بوده است. «ترکی المالکی» سخنگوی ائتلاف سعودی همچنین ادعا کرد حمله به آرامکو از اراضی یمن انجام نگرفته است». (اینجا)
شورای مشورتی سعودی در بیانیه‌ای از تمامی کشورهای به اصطلاح «دوست» و «برادر» خواست تا پاسخ حمله به تأسیسات نفتی این کشور را آنها بدهند. در بیانیه پایانی نشست این شورا ادعا شده است که حمله مذکور جان غیر نظامیان را به خطر انداخته و زیر ساخت‌های حیاتی سعودی را هدف قرار داده است. این ادعا در حالی است که در حمله پهپادی روز شنبه هیچ گزارشی از کشته شدن افراد مخابره نشده است. (اینجا)
در اولین واکنش های بین المللی رئیس جمهور آمریکا در گفت‌وگوی تلفنی با ولیعهد عربستان سعودی از آمادگی واشنگتن در حمایت از امنیت و ثبات عربستان خبر داد. ولیعهد عربستان سعودی نیز در این تماس تلفنی تاکید کرد که سعودی‌ها اراده و توانایی برای مقابله با انصارالله یمن را دارند. ترامپ همچنین در توئیتی نوشت: «تاسیسات نفتی عربستان سعودی مورد حمله قرار گرفت. ما بنا به دلایلی باور داریم که مقصر را می‌شناسیم.ما با اسلحه آماده شلیک، هدف را نشانه گرفته‌ایم، و این بستگی به تایید شناسایی مقصر دارد. اما ما منتظر می‌مانیم تا از پادشاهی سعودی بشنویم که به باور آنها چه کسی عامل این حمله بوده است و تحت چه شرایطی اقدام خواهیم کرد. (اینجا)
ترامپ همچنین در ادامه در پی حمله به تاسیسات نفتی عربستان مجوز برداشت از ذخایر اضطراری نفت کشورش را صادر کرد. وی در توئیتی نوشت: عرضه‌کننده نفت عربستان هدف قرار گرفت. دلایلی برای این باور وجود دارد که می‌دانیم کار کیست و بسته به تأیید این باور، آماده نبرد هستیم. با این حال، منتظریم از عربستان بشنویم که از نظر آنها چه کسی باعث این حمله بوده و باید تحت چه شرایطی اقدام کنیم. (اینجا)
رئیس جمهور آمریکا در ادامه موضع گیری های بعدی خود در توئیترش نوشت: «از آنجایی که ما در چند سال گذشته، عملکرد خوبی در بخش انرژی داشتیم (ممنون آقای رئیس‌جمهور!)، ما انرژی را به صورت خالص صادر می‌کنیم و هم‌اکنون تولیدکننده درجه یک انرژی در جهان هستیم. ما به نفت و گاز خاورمیانه (غرب آسیا) نیازی نداریم و در حقیقت نفتکش‌های بسیار اندکی در آنجا داریم، اما به همپیمانان خود کمک می‌کنیم!» (اینجا)
وی همچنین در توئیتی دیگری نوشت: به یاد دارید، وقتی که ایران پهپاد آمریکایی را ساقط کرد آگاهانه گفت که این پهپاد داخل حریم هوایی آنها بود، در حالی که اصلاً نزدیک حریم هوایی آنها نبود؟ با آنکه می‌دانستند این روایت دروغ بسیار بزرگی است به شدت بر سر آن پافشاری کردند. حالا می‌گویند که ارتباطی با حمله به عربستان سعودی نداشته‌اند. خواهیم دید. (اینجا)
رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین با بیان اینکه حمله به تاسیسات آرامکو، حمله به عربستان سعودی بوده است نه ایالات متحده، تاکید کرد: حقیقت این است که اگر ما تصمیم به انجام این کار و حفاظت از آنها بگیریم، سعودی‌ها باید در آن مشارکت داشته باشند، این مشارکت شامل پرداخت هزینه هم می‌شود و آنها کاملا به این مساله واقف هستند. ترامپ در ادامه از سفر قریب الوقوع پمپئو به عربستان خبر داد. (اینجا)
مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا نیز ایران را مقصر حملات پهپادی به تاسیسات نفتی عربستان دانست که این اتهام زنی با واکنش سخنگوی وزارت خارجه کشورمان مواجه شد. سیدعباس موسوی گفت: چنین اتهام زنی ها و اظهارنظرهای کور و بی حاصل در چارچوب دیپلماتیک غیر قابل درک و بی معنی است. در روابط بین المللی حتی “خصومت ورزی” هم دارای حداقلی از باور پذیری و چارچوبهای منطقی است که مقامات آمریکا این اصول حداقلی را نیز درنوردیده اند. اینگونه اظهارنظر ها و اقدامات بیشتر شبیه برنامه ریزی سازمانهای مخفی و اطلاعاتی برای تخریب وجهه کشوری به منظور زمینه سازی برای اقداماتی در آینده است. آمریکایی ها سیاستی به نام “فشار حداکثری” در پیش گرفتند که ظاهرا به دلیل ناکامی ها به سمت “دروغ حداکثری” گرایش پیدا کرده است. (اینجا)
وزیر خارجه کشورمان نیز در واکنش به ادعاهای واهی پمپئو در توئیترش نوشت: با شکست در سیاست “فشار حداکثری”، پمپئو به سیاست “فریب حداکثری” روی آورده است. ایالات متحده و اقمارش با این توهم که برتری تسلیحاتی به پیروزی نظامی می انجامد، امروز در یمن گیر کرده اند. مقصر شناختن ایران، به این فاجعه پایان نخواهد بخشید. در مقابل، پذیرش پیشنهاد ایران در فروردین ۹۴ مبنی بر پایان دادن به جنگ و شروع مذاکرات، ممکن است به این غائله خاتمه دهد.” (اینجا)
در ادامه اتهام زنی های آمریکا نیز «ریک پری» وزیر انرژی آمریکا ایران را به دست داشتن در عملیات حمله به تأسیسات نفتی «بقیق» شرکت در آرامکو در عربستان سعودی متهم کرد. (اینجا)
«لیندسی گراهام» سناتور جمهوری‌خواه نیز مدعی شد حمله حوثی‌ها به پالایشگاه‌های نفت سعودی نمونه دیگری از چگونگی ویران کردن خاورمیانه توسط ایران است. وی افزود: «هم اکنون زمان آن است که اگر ایران اقدامات تحریک آمیز خود را ادامه دهد یا غنی‌سازی اورانیوم را افزایش دهد، آمریکا حمله به پالایشگاه‌های نفت ایران را بر روی میز قرار دهد.» (اینجا)
اما در آن سو «میت رامنی» سناتور جمهوری‌خواه آمریکایی در اظهارنظری درباره ادعای «دست داشتن ایران در حمله به تاسیسات نفتی عربستان سعودی»، درباره هرگونه درگیری نظامی آمریکا با ایران هشدار داده است. (اینجا)
در ادامه نیز وزیر مشاور در امور خارجه امارات به عملیات بزرگ پهپادی یمنی ها به تاسیسات نفتی در دورترین نقطه شرقی عربستان واکنش نشان داد. انور قرقاش گفت: حمله حوثی ها به شرکت آرامکو در شهر بقیق دامن امارات و کشورهای منطقه را هم خواهد گرفت. این حمله تروریستی دامن همه ما را خواهد گرفت و این نشان دهنده چالش استراتژیکی است که منطقه با آن روبرو است و تلاش جمعی در قبال آن را ضروری می کند. (اینجا)
در ادامه حمایت‌های غربی‌ها از متجاوزان سعودی در یمن، وزارت خارجه فرانسه با انتشار یک بیانیه عملیات پهپادی یمنی‌ها علیه سعودی‌ها را قویا محکوم کرد. در این بیانیه تاکید شد:«فرانسه حملات روز گذشته به تاسیسات نفتی بقیق و خریص را قویا محکوم می‌کند. این اقدامات تنها می‌تواند سبب تشدید تنش‌های منطقه و ریسک درگیری‌ها شود. مهم است که این حملات پایان یابند». (اینجا)
«ژان ایو لودریان» وزیر امور خارجه فرانسه نیز اعلام کرده است که پاریس هیچ مدرکی مبنی بر اینکه منشاء پهپادهای مورد استفاده در حمله به تاسیسات نفتی آرامکوی عربستان، از کجا بودند، در اختیار ندارد. (اینجا)
اتحادیه اروپا نیز درخصوص تهدید واقعی نسبت به امنیت منطقه خاورمیانه پس از این حملات هشدار داد. سخنگوی «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: حمله چند فروند پهپاد به دو تاسیسات نفتی شرکت آرامکو در عربستان سعودی، تهدیدی واقعی برای امنیت منطقه ای ایجاد می کند.این حملات در هنگام اوج‌گیری تنش ها در منطقه، تلاش های جاری را به منظور کاهش تنش و برقراری گفت وگو تضعیف می کند. (اینجا)
دبیر کل سازمان ملل نیز خواستار کاهش تنش‌ها در منطقه غرب آسیا شد و بدون اشاره به حملات 5 ساله ائتلاف سعودی به یمن، حملات به پالایشگاه‌های عربستان را محکوم کرد. (اینجا)
کرملین نیز در اولین واکنش به حمله به تاسیسات نفتی عربستان اعلام کرد که چنین تحولاتی به برقراری ثبات بازارهای نفتی کمکی نخواهد کرد. (اینجا)
سپس سخنگوی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن نیز سخنرانی کرد و طی اظهاراتی جنجالی اعلام کرد که دست‌های ما می‌توانند به هر مکانی که بخواهیم، برسند. (اینجا)
همچنین«محمد عبدالسلام» سخنگوی جنبش انصارالله یمن در واکنش به محکومیت‌های بین‌المللی علیه یمن به دلیل انجام حملات پهپادی اخیر به شرکت آرامکو بیانیه‌ای «مهم» صادر و در آن اعلام کرد که جامعه جهانی باید به جای محکوم کردن یمنی‌ها، جنایت و کشتار چند ساله سعودی‌ها در یمن را محکوم کنند. در این بیانیه آمده است: «جامعه جهانی با چه منطقی به خود اجازه می‌دهد که به نفع متجاوز بیانیه محکومیت‌آمیز صادر کند، اما در برابر جنایت (عربستان و ائتلاف آن) در حق ملت یمن اعم از کشتار، محاصره، قحطی و گرسنگی، ویرانی و فاجعه انسانی ساکت است». (اینجا)
سپس نوبت به موضع گیری محتاطانه انگلیس رسید. وزیر خارجه این کشور یعنی دومینیک راب حمله به تاسیسات نفتی عربستان را مورد انتقاد قرار داد اما تصریح کرد که برای واکنش به این حادثه بایستی تمام حقایق روشن شود. (اینجا)
وزیر خارجه آلمان نیز از همکاری کشورش با شرکای خود برای شناسایی عاملان حملات اخیر به تاسیسات نفتی عربستان سعودی خبر داد. «هایکو ماس» در نشستی خبری گفت: آلمان با شرکای خود در تلاش است تا دریابد چه کسانی حملات اخیر به تأسیسات نفتی عربستان سعودی را انجام داده اند. (اینجا)
اظهارات یکی از نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا درخور توجه بود. «تولسی گابارد» که بارها از ترامپ و سیاست‌های داخلی و خارجی وی انتقاد کرده، در توییتی در این زمینه نوشت: «ترامپ منتظر دستورهای اربابان سعودی خود است. اینکه کشور ما همانند فاحشه عربستان عمل کند، مطابق “شعار اول آمریکا” نیست.» (اینجا)
در ادامه نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور یمن، حمله به پالایشگاه‌های سعودی را نگران کننده دانست که پیامدهایی فراتر از منطقه دارد و گفت: اینها علائمی است که یمن بیش از پیش در حال دور شدن از صلح است. (اینجا)
«بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی هم گفت که این رژیم برای کشیده شدن به هرگونه درگیری احتمالی میان ایران و آمریکا به دلیل حمله به تاسیسات نفت سعودی آماده است. (اینجا)
در همین راستا دبیر کل ناتو از تشدید تنش‌ها در خاورمیانه در پی حملات به تاسیسات نفتی سعودی‌ها ابراز نگرانی کرد. وی گفت: «ناتو به شدت نگران تشدید تنش‌ها در خاورمیانه پس از حملات به تاسیسات نفتی شرکت آرامکوی سعودی است.» (اینجا)
در ادامه واکنش ها محمد بن زاید آل نهیان، ولیعهد ابوظبی در گفت‌وگوی تلفنی با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان بدون اشاره به تجاوزات و اقدامات ماجراجویانه دو کشور در یمن و راه انداختن جنگی فاجعه‌آمیز در این کشور حمله به دو تاسیسات پالایش نفت شرکت آرامکو در بقیق و میدان نفتی خریص را محکوم و ادعا کرد، این اقدام امنیت، ثبات و صلح را در منطقه تضعیف می‌کند. بن سلمان نیز ضمن قدردانی از این اقدام بن زاید، تاکید کرد: عربستان قدرت مقابله با این “حملات تروریستی و خرابکارانه” را دارد. (اینجا)
در ادامه گفت و گوهای تلفنی نیز وزیر دفاع آمریکا با ولیعهد عربستان رایزنی کرد. مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا با شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی تماس تلفنی برقرار کرد و در جریان این تماس تلفنی بر حمایت کامل کشورش از عربستان در قبال حمله اخیر به تاسیسات نفتی در دو منطقه “بقیق” و “خریص” واقع در شرق این کشور تاکید کرد. ولیعهد عربستان در جریان این تماس تلفنی در ادامه رویکردهای خصمانه خود مدعی شد: “تهدیدات ایران تنها علیه عربستان نبوده بلکه تاثیرات آن به خاورمیانه و جهان نیز می‌رسد”. (اینجا)
نخست وزیر پاکستان نیز در گفت و گوی تلفنی با بن سلمان بر حمایت از دولت سعودی در برابر آنچه را که وی اقدامات خرابکارانه علیه این کشور خواند، تاکید کرد. ولیعهد سعودی نیز گفت که کشورش توانایی مقابله با عناصر اقدامات خرابکارانه را دارد. (اینجا)
با گذشت سه روز از این واقعه پادشاه عربستان نیز سکوت خود را شکست و در جلسه شورای وزیران این کشور ادعا کرد که حملات تلافی جویانه به تاسیسات نفتی آرامکو نه تنها عربستان سعودی بلکه اقتصاد جهانی را تهدید می کند. وی در موضعی متناقض گفت، عربستان سعودی توان دفاع از خاک و تأسیسات خود در برابر هر گونه تهاجمی، از هر جایی که باشد را دارد. (اینجا)
بازتاب حمله به آرامکو در روزنامه های مختلف و ارزیابی تحلیلگران
“عبدالباری عطوان” تحلیلگر مسایل منطقه با اشاره به حملات پهپادی دیروز (شنبه) نیروهای انصارالله یمن به دو میدان و تأسیسات نفتی عربستان نوشت که این حملات پیام های مهمی به سعودی ها درباره سطح تهدید اهداف راهبردی این کشور توسط این نیروها در صورت تداوم حملات به یمن و ادامه تنش ها در خلیج فارس همزمان با تلاش آنها برای فروش سهام “آرامکو” داد. (اینجا)
روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز نیز نوشت: «این حملات نه تنها آسیب‌پذیری عربستان سعودی در جنگ علیه حوثی‌ها را برملا کرد، بلکه نشان داد که انجام چنین حملات مهمی تا چه حد کم‌هزینه شده است. «میم زویجننبرگ» پژوهشگر ارشد مسائل پهپادی در مؤسسه صلح هلندی «پکس» می‌گوید برای ساخت پهپادهای مورد استفاده در این عملیات تنها ۱۵۰۰۰ دلار یا کمتر هزینه شده است.» «در حالی که حوثی‌ها از منابع مالی قابل توجهی برخوردار نیستند، پهپادها به آنها ابزاری بخشیده تا به عربستان سعودی آسیب بزنند، یعنی به کشوری که با هزینه ۶۷.۶ میلیارد دلاری، در مقام سوم بیشترین هزینه‌کرد نظامی در جهان قرار دارد. (اینجا)
روزنامه وال استریت ژورنال گزینه های «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا را برای واکنش به حمله به تاسیسات نفتی عربستان با توجه به کاهش تیم امنیت ملی کاخ سفید در پی اخراج «جان بولتون» مشاور امنیت ملی محدود دانست. این روزنامه نوشت: حملات به سامانه تولید انرژی عربستان، رئیس جمهور آمریکا را در شرایطی که اعضای تیم امنیت ملی اش بیشترین کاهش را در طول سال داشته است، با معمای دشواری در سیاست خارجی خود مواجه کرده است.این روزنامه می افزاید: ترامپ دیگر گزینه های بیشتری برای افزودن فشارهای اقتصادی بر ایران ندارد. دولت او تاکنون برخی از شدیدترین تحریم ها را علیه صنعت نفت ایران اعمال کرده، از تمدید معافیت های نفتی خودداری و تهدید به تحریم های ثانویه علیه شرکت های کرده که از تحریم های آمریکا پیروی نمی کنند. (اینجا)
در همین راستا پایگاه اینترنتی روزنامه رای الیوم نوشت: وقتی آمریکا شمار زیادی ماهواره در فضا دارد، اما دونالد ترامپ در نشست خبری اعلام می‌کند که منتظر است عربستان سعودی بگوید چه کسی در حمله ده پهپاد به میدان‌های نفتی عظیم عربستان دست داشته، آن هم پس از اینکه مایک پمپئو، وزیر امور خارجه‌اش ادعا کرده ایران و نه انصارالله این حمله را انجام داده، هدفش برخلاف آنچه که برخی رسانه‌های وابسته به نظام سعودی تبلیغ می‌کنند، این نیست که به تاسیسات نفتی ایران حمله کند بلکه هدفش اتلاف وقت است تا موضوع از تب و تاب بیفتد. (اینجا)
23311
