سونامی جدیدی از تفکرات فاتحانه در پایتخت های غربی به ویژه در واشنگتن و لندن در حال به پا خاستن است: تهاجم غیرمشروع روسیه به اوکراین خنثی شده است. اوکراینی ها برای دفاع از آزادی خود مبارزه ای باشکوه به راه انداختند. همبستگی جدیدی بین آمریکا و اروپا شکل گرفته است. تحریم های مشترک غرب اقتصاد روسیه را فلج و منزوی کرده است. مطمئناً چین با فکر گذاشته شدن چنین تحریم‌هایی علیه خودش لرزه بر تنش می افتد.

تنها یک مشکل بنیادی با ذهنیت پیروزی گرایانه وجود دارد. این ذهنیت باعث خطاهای ژئوپولتیکی می شود و به همان ترتیبی که غرب لحظه پایان تاریخ پسا جنگ سرد را به هدر داد بار دیگر می تواند پیروزی پس از جنگ اوکراین را به هدر دهد مگر آنکه بخصوص ایالات متحده بپذیرد که واقعیت های ژئوپولتیکی تغییر نکرده است که اینجا به چند مورد آن اشاره می کنیم:

اول اینکه غرب هنوز تنها ۱۲ درصد از جمعیت جهان را تشکیل می دهد. بقیه ۸۸ درصد هستند. درست است که اکثریت کشورهای عضو سازمان ملل متحد رای دادند تا تهاجم روسیه به اوکراین را محکوم کنند اما کشورهایی که رای ممتنع دادند بیش از نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می دهند. این خیلی مهم است که ۸۸ درصد از جمعیت جهان، مسئله اوکراین را به عنوان جنگ خیر و شر یا جدال دموکراسی در برابر خودکامگی نمی بینند بلکه آنها آن را پروژه ای برای فلج کردن روسیه می داند. لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده، علناً به این موضوع اعتراف کرده است. ببسیاری از کشورهای جهان، از جمله دوستان ایالات متحده، مانند هند، فلج شدن روسیه را مطابق منافع ملی خوشان نمی بینند.

دوم، اقدامات غرب علیه روسیه، به ویژه تحریم های اقتصادی و مصادره دارایی های بانک مرکزی روسیه واقعاً عالی بود. این اقدامات قدرتمند بودند. چینی ها در حال حاضر در خواب هم نمی بینند که روزی تحت تحریم های مشابهی قرار بگیرند با این وجود اینکه چین برای دفاع ازخود در برابر تحریم های مشابه برنامه ریزی نکند کاملاً غیرمسئولانه است. از این رو، اگر مثلا ده سال بعد گلوله های مشابهی به سمت چین شلیک شود، بی تاثیر خواهند بود. چین برای اینکه تحت چنین شرایطی از تحریم ها لطمه نخورد وابستگی خود را به دلار آمریکا به تدریج کاهش خواهد داد و به مرور جهانی موازی از کشورهایی که بیشتر به اقتصاد چین گره خورده اند، پدیدار خواهد شد.

ثالثاً، برای اکثر کشورهای جهان عاقلانه نیست که از چین در مورد مصون کردن خودش در برابر تحریم های غرب پیروی نکنند. حتی کشورهای متحد غرب مانند عربستان سعودی و آفریقای جنوبی نیز می خواهند خود را در برابر تحریم ها بیمه کنند. کوتاه فکری غرب در برخورد با روسیه با تلاش های نابخردانه برای حذف روسیه از نشست آتی G۲۰ آشکار می شود. کشورهای G۷ که از حذف روسیه از گروه ۲۰ حمایت می کنند، حدود ۱۱ درصد از جمعیت جهان را تشکیل می دهند. کشورهایی که از حذف روسیه حمایت نمی کنند، بیش از ۴۰ درصد از جمعیت جهان را تشکیل می دهند. همانطور که سفیر اندونزی، نگوراه سواجایا اخیراً گفت: تحت فشار قرار دادن اندونزی زمانی که تلاش دارد با همه کشور های G۲۰ بخصوص کشورهای در حال توسعه در ارتباط باشد ناعادلانه است.

به‌طور خلاصه، حتی اگر تهاجم روسیه به اوکراین به طور کامل شکست بخورد،غرب به‌جای اینکه پیروزی به دست آورد، باید با دنیای آشفته‌ای دست و پنجه نرم کند، جایی که اکثر کشورهای جهان، سعی می کنند خود را در برابر ایالات متحده و چین مصون کنند.

خیلی از کشورها هنوز هم خاطراتی از فعالیت های استعمارگرانه غرب دارند. کمتر کسی در لندن یا پاریس به یاد می آورد که آنها تلاش کردند تایلند را مستعمره کنند. ولی تایلندی ها به خوبی به یاد دارد که تزار روسیه به تایلند کمک کرد تا در این دوره تاریک از تاریخ تایلند عبور کند.

عاقلانه ترین کاری که اکثر سیاستگذاران در واشنگتن باید انجام دهند این است که این طرز فکر فاتحانه را کنار بگذارند و محاسبات ژئوپلیتیکی سختی انجام دهند. این محاسبات نشان خواهد داد که تلاش آمریکا و انگلیس برای تضعیف و سرنگونی کامل روسیه عاقلانه نیست. چرا که روسیه ناپدید نخواهد شد. روسیه عصبانی و بیگانه به نفع اروپا نیست. روسیه تا هزار سال آینده همسایه اروپا خواهد بود و روابط خوبی با اکثر کشورهای جهان، به جز غرب (۱۲ درصد) خواهد داشت.

وینستون چرچیل زمانی توصیه کرد: «در هنگام پیروزی جوانمرد باش».

در مورد اوکراین، بر اساس فرمول هنری کیسینجر استقلال سیاسی اوکراین، بی طرفی بین المللی و آشتی ملی بهترین راه برای خروج از این بحران خواهد بود. اینک اکثر کشورهای جهان (۸۸ درصد) واقعاً از اینکه هیچ صدایی درغرب از صلح در اوکراین حمایت نمی کند، شوکه شده است، آنها فقط از سمت غرب صدای بلند طبل های جنگ را می شنوند. آنها موافق هستند که پوتین باید به دلیل حمله به اوکراین محکوم شود اما همچنین معتقدند که تلاش کامل برای شکست و حذف پوتین غیرعاقلانه است. نکته پایانی این است که صلح آشفته ای که نظم جهانی را حفظ کند بر بی ثباتی ناشی از درگیری طولانی ارجحیت دارد.

*نویسنده: Kishore Mahbubani

*منبع : National Interest

۳۱۱۳۱۱