مطابق این گزارش، تصاویر ماهواره‌ای تنزل شدید میزان آلودگی هوا را نشان می‌دهند که دستکم بخشی از آن به‌دنبال کاهش فعالیت‌های اقتصادی و ترددهای موتوری به‌دلیل انتشار ویروس کرونا است. نقشه‌های ناسا نمایانگر کاهش میزان دی‌اکسید‌نیتروژن در سال جاری هستند. چرا که فعالیت کارخانه‌های چین به دلیل تعطیلی کارگران کاهش پیدا کرده است. چین از آغاز شیوع بیماری تاکنون رقمی نزدیک به ۹۰هزار مورد را ثبت کرده است.
این ویروس به بیش از ۶۰ کشور راه پیدا کرده، اما بخش عمده بیماری و مرگ و میر در چین بوده، آنجا که ویروس سال گذشته سرچشمه گرفت. دانشمندان ناسا گفته‌اند که کاهش میزان دی‌اکسید‌نیتروژن- یک گاز سمی که از موتور خودرو‌ها و از صنعت تولید می‌شود- پیش از هر کجا در نزدیکی محل بروز بیماری در ووهان مشاهده شد و سپس به سراسر کشور گسترش پیدا کرد. ناسا دو ماه نخست از سال ۲۰۱۹ را با همین مدت زمان از امسال مقایسه کرده. این سازمان فضایی گفته که کاهش میزان آلودگی هوا همزمان با محدودیت‌های بکار گرفته شده برای تردد و فعالیت‌های تجاری بوده و چون میلیون‌ها نفر از مردم به قرنطینه رفته‌اند. خانم فی لیو، یک پژوهشگر کیفیت هوا در مرکز پروازهای فضایی گادرد، در بیانیه‌ای اعلام کرده: «این نخستین بار است که من چنین کاهش چشمگیری را در چنین منطقه وسیعی بخاطر یک رویداد خاص می‌بینم.»
او اضافه کرده که میزان کاهش دی‌اکسید‌کربن را در دوران رکود اقتصادی در سال ۲۰۰۸ نیز دنبال می‌کرده، اما آن‌زمان این کاهش تدریجی‌تر بوده است. ناسا خاطر نشان کرده که در گذشته مراسم‌های جشن سال نو چینی‌ها در اواخر ژانویه و اوایل فوریه با کاهش میزان آلودگی هوا در ارتباط بوده. اما این آلودگی معمولا پس از پایان جشن دوباره بالا می‌رفته. خانم لیو می‌گوید: «امسال درصد کاهش بسیار چشمگیرتر از سال‌های پیش است و به‌مدت طولانی‌تری دوام آورده. من تعجب نمی‌کنم چون بسیاری شهرها در سراسر کشور به اقداماتی برای به کمینه رساندن گسترش ویروس دست زده‌اند.»
همان‌طور که مشاهده می‌کنید، ظاهراً هیچ رخدادی در جهانِ امروز یافت نمی‌شود که تمامی نشان‌زدهای آن منفی باشد! گسترش #کروناویروس به رغم نگرانی‌ها و وحشت فزاینده‌ای که در جهان ایجاد کرده است، اما عبرت بزرگی برای بشر مغرور زاده در هزاره‌ی سوم است. همه‌ی آنهایی که هشدارهای دانشمندان برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای را جدی نگرفته و همچنان به بهانه‌ی تداوم رشد اقتصادی کوشیدند تا خطر تغییرات اقلیمی و جهان‌گرمایی را ناچیز جلوه دهند، اینک قربانیان نخست رکود اقتصادی ناشی از اُفت کسب و کار جهانی هستند.
کاهش شدید ارزش سهام در معتبرترین بازارهای جهانی از آمریکا تا اروپا و استرالیا و حتی برزیل و آفریقای جنوبی، نشان می‌دهد که دشمنی خطرناک‌تر از سلاح اتمی، داعش و جنگ‌افروزی‌های متعصبانه‌ی مذهبی و نژادپرستانه همچنان بشریت را تهدید می‌کند و آن قربانی کردنِ دانایی، درایت و پیروی از قوانین طبیعت درپای سود، تولید و مصرفِ بیشتر است. پرسش این است آیا چندصدنفری که متاسفانه از هموطنان در ماجرای کرونا جان‌شان را از دست داده و یا خواهند داد، می‌توانند کمک کنند تا در عوض بیش از ۲۰هزار نفر سالانه در اثر تصادف‌های رانندگی کشته نشده و دستکم دویست‌هزارنفر معلول نشوند؟ آیا کمک خواهد کرد تا نرخ مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا از مرز ۳۰هزارنفر در سال کاهش یابد؟! راستی چرا در برابر آن مرگ‌ها بی‌تفاوتیم، اما بختک مرگِ کرونایی خوابِ همه را ربوده است؟
* منتشر شده در روزنامه شرق
