نرگس صابری: سال‌هاست که معلمان اعتراضات زیادی به ضوابط حاکم بر شغل خود به ویژه میزان و شیوه دریافت حقوقشان دارند. آنها مدت‌ها بود اصرار می‌کردند طرحی مبتنی بر اینکه حقوق و مزایایشان بر اساس سابقه و امتیاز مشخص شود تصویب و به اجرا درآید. در نهایت شیوه نامه رتبه‌بندی معلمان ششم دی امسال ابلاغ شد، اما آن چیزی نبود که معلمان انتظارش را می‌کشیدند.
با ابلاغ شیوه‌نامه رتبه‌بندی معلمان بار دیگر انتقادها در مورد این طرح بالا گرفته است، اما این بار برخلاف دفعات قبل که انتقادها درباره این بود که چرا این طرح اجرایی نمی‌شود، معلمان به زمان، محتوا و شیوه اجرا شدن طرح اعتراض دارند.
طبق شیوه‌نامه ابلاغی، طرح رتبه‌بندی، معلمان شامل آموزگار، دبیر، هنرآموز، مربی امور تربیتی مشاور واحد آموزشی، مراقبت سلامت، مدیر و معاون واحدهای آموزشی و تربیتی می‌شود. این افراد اگر تمام وقت در آموزش و پرورش مشغول کار باشند می‌توانند در صورت داشتن شرایط و امتیاز لازم در یکی از رتبه‌ها قرار گیرند و از مزایای آن استفاده کنند.
رتبه بندی‌ها از دو سال سابقه شروع می‌شود و به ترتیب افراد در رتبه‌های دو تا پنج قرار می‌گیرند و هر کدام از رتبه‌ها مزایای خاص خود را دارد.
سیل انتقاد معلمان روانه طرح رتبه‌بندی شد
اگر چه سال‌ها بود معلمان در پی تصویب طرح رتبه بندی در مجلس بودند تا بتوانند به در نظر گرفتن بودجه برای آن امیدوار باشند، اما حالا در اواخر عمر مجلس هم که چنین قانونی تصویب شده عملا چیزی متفاوت از انتظار آنهاست.
یک معلم در این خصوص به خبرآنلاین می‌گوید: «مهم‌ترین انتقادهایی که به طرح رتبه‌بندی وارد است این است که این سیستم از لحاظ مالی درست تعریف نشده است. با اینکه قرار نیست مبلغ زیادی به حقوق معلمان اضافه شود، اما این طرح را بیشتر از آن چیزی که واقعا هست تبلیغ می‌کنند. انتقاد دیگر این است این طرح براساس معیارهای جدیدی، رتبه‌بندی‌ها را انجام نمی‌دهد و در واقع چیزی عوض نشده است.»
محمدرضا نیک نژاد، عضو کانون صنفی معلمان هم درباره انتقادها به طرح رتبه بندی معلمان به خبرآنلاین می‌گوید: «این طرح مدت‌ها در صف اجرا شدن بین مجلس و دولت گیر کرده بود، اما حالا به صورت اورژانسی درحال اجرا شدن است. در این چند سال فقط مرحله اول طرح اجرا شد. اما در این چند روز گذشته باعجله طرح را اجرایی کردند. طبق آخرین گفته معاون پشتیبانی و برنامه ریزی آموزش و پرورش قرار است با حقوق دی ماه، افزایش‌ها پرداخت شود.»
اما همه انتقادها به اینجا ختم نمی‌شود. گویا از نظر معلمان طرح رتبه‌بندی نقایص دیگری نیز دارد. انتقاد و سوال اصلی از سوی برخی از معلمان این است که چرا افزایش حقوق و مزایا براساس معیارهای جدید و درستی تعیین نشده؟ چرا قانون جدید نیز به گونه‌ای تصویب شده که در آن باز هم معلمان براساس شاخص و معیارهای تعریف شده مانند قبل ارتقای رتبه پیدا کنند؟ و چرا بعد از این همه انتظار طرح به گونه‌ای تصویب شده که نه از نظر مالی انتظارها را بر آورده کند و نه از نظر کیفیت؟
نیک نژاد در این زمینه می‌گوید: «جدا از این مساله که طرح رتبه‌بندی در طی پنج، شش سال اجرا نشد و حالا دارند در عرض دو سه ماه آن را اجرا می‌کنند، انتقادها به این بحث دو بخش دارد. یکی بخش تئوریک و دیگری بخش مالی. قرار است رتبه‌بندی معلمان بر کیفیت آموزش و پرورش و کیفیت تدریس معلمان اثر بگذارد و قرار است یک معیار برای این باشد که معلم را تشویق به کار با کیفیت بیشتر کند. اما این بحث به دلیل مشکلات مالی معلمان که همیشه مطرح بوده به چشم نمی‌آید. بعد مالی این طرح بر بعد تئوریکش سوار شده است و دولت و به جز برخی از نمایندگان مجلس که جسته و گریخته درباره این موضوع صحبت می‌کنند، مجلس هم همین نگاه را دارد. بخش مالی با توجه به اتفاقات اخیر مانند افزایش قیمت سوخت بیشتر در چشم است و با همان روال هم دارند طرح را اجرا می کنند. اما همین هم انتقاد بسیاری را برانگیخته است.»
اهداف اصلی در سایه اهداف سیاسی؟
یکی از اصلی‌ترین انتقادهایی که به طرح رتبه‌بندی می‌شود این است که طرح رتبه‌بندی را به دلیل نزدیکی به انتخابات با عجله تصویب کرده اند و این مساله باعث شده طرح از هدف اولیه اش که ایجاد انگیزه در معلمان برای بالا بردن کیفیت آموزش بوده دور بماند.
نیک نژاد در این باره می‌گوید: «ظاهرا شیوه‌نامه را تغییر داده اند. البته دولت در این زمینه خیلی شفاف عمل نکرده، اما انتقاد وارد شده این است که برخی ملاک‌ها را برای ارزیابی معلمان حذف کردند. مثلا افزایش حقوق مناطق محروم را حذف کرده‌اند یا فقط سنوات آموزشی را حساب کرده‌اند، یعنی سال‌هایی را که معلمی کرده محاسبه می‌کنند و مثلا اگر چهار سال تحصیل در دانشگاه جزء سنوات معلم حساب شود این چهارسال را برای رتبه بندی در نظر نمی گیرند. انتقاد دیگر توقف سه ساله در افزایش رتبه است. یعنی مثلا یک معلم در رتبه چهار قرار می‌گیرد و اگر بنا است تا شش ماه دیگر ارتقای رتبه بگیرد، این ارتقا رتبه به سه سال دیگر موکول می‌شود.»
این معلم ادامه می‌دهد: «ظاهرا با نزدیک شدن به انتخابات قضیه سیاسی شده است و دولت می‌خواسته سریع این طرح را اعلام کند و همین کار را هم کرده است و در خیلی از استان‌ها حکم‌ها صادر شده است.»
معلمان از افزایش حداقلی هم استقبال می‌کنند
اگر هدف از طرح رتبه‌بندی را بهبود شرایط معیشتی معلمان و همچنین ایجاد انگیزه برای ارتقای سطح کیفی آموزش عنوان کنیم، به نظر می‌رسد این طرح نقایص زیادی برای دستیابی به این اهداف دارد. انتقادهای وارده باید قبل از اینکه طرح اجرا شود بررسی و به شکل درستی اعمال می‌شدند.
با این وجود باز هم بسیاری از معلمان از اجرا شدن طرح رتبه‌بندی خوشحالند و از آن استقبال می‌کنند. بدیهی است که آنها با توجه به شرایط جدید اقتصادی از هر نوع افزایش حقوقی استقبال کنند.
نیک نژاد در این باره می‌گوید: «با توجه به فشارهای اقتصادی و اینکه بسته هایی که دولت قول داده بوده به درصد خیلی کمی از معلم ها داده شده است معلمان از افزایش حتی حداقلی خوشحال می شوند. خودشان اعلام کرده اند ۲۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان به حقوق معلمان افزوده خواهد شد، اما با توجه به تبصره ها مثلا یک معلم با بالای ۲۰ سال سابقه کار ۴۰۰ هزار تومان افزایش حقوق خواهد داشت. در این شرایط اقتصادی نمی توان به کسی گفت از این پول چشم پوشی کن. معلم‌ها این افزاش حقوق را قبول می‌کنند و در گام های بعدی دوباره فشار به دولت را در دستور کارشان قرار می دهند.»
۲۳۵۲۳۲
