باید توجه داشت در علوم اجتماعی بین روابط اجتماعی و روابط «جامعوی» فرق می گذارند. آدمها به صورت ناظم مند به همدیگر متصل هستند.
من به راننده اتوبوس که مرا به محل کار می رساند، ارتباط جامعوی دارم، کارمند به آقای ایکس و وای، بقال و قصاب به لحاظ ارتباط جامعوی متصل هستند. ولی با آنها ارتباط چهره به چهره و دوستانه که روابط اجتماعی است، ندارند. اگر روابط اجتماعی در سطح شهر افزایش یابد، بخشی از مشکلات مردم کم می شود.
برای همین، ایده کلی که ما در سطح معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران برای افزایش انسجام اجتماعی دنبال می کنم این است که روابط اجتماعی را در سطح شهر تهران افزایش دهیم. برنامه ما این است که مردم برای چیزی به جز کار و خرید از منزل خارج شوند و همدیگر را ببینند. خود این موضوع می تواند به انسجام اجتماعی کمک کند.
حضور کودکان و مردم در فضاهای عمومی و بیرون آمدن شهروندان از خانه، بازگرداندن شهر به مردم است. این که ترغیب مردم به آمدن در فضای عمومی در شهر، می تواند راه حل مشکلات اجتماعی شود. مکانیزمهایی مانند نوروزگاه، برنامه های شادستان و برنامه های نقاشی در شهر، می تواند در این راستا کمک کند.
در برنامه اخیر شهرداری ۹ هزار نفر نقاشی کشیدند که دست کم ۲۰۰ خانوار دارای کودک از خانه به این بهانه بیرون آمدند و همدیگر را دیدند و ارتباط اجتماعی شکل گرفت. هر چه تعامل اجتماعی در شهر بهتر و بیشتر شود، مشکلات اجتماعی کمتر می شود.
تحقیقاتی که وضعیت روابط اجتماعی را در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۴ مقایسه می کند می گوید وضعیت عمومی نگاه کلی کشور به سرمایه اجتماعی کشور پایین آمده است ولی وضعیت سرمایه اجتماعی نسبت به بقیه حوزه ها وضع نامطلوبی ندارد. نگاه جامعه شناسی مردم مدار همین را می گوید. یک حوزه که می تواند راه حل برای مشکلات باشد، بازگشت مردم به جامعه است.
نگاه کلی ما این است که مردم از خانه خارج شوند. برنامه هایی مانند زیست شبانه، متعلق به ساعات پایانی شب است ولی برنامه های ما بیشتر مربوط به ساعات پایانی روز و آغازین شب است که روی آن ساعات تمرکز داریم.
*معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران
۴۷۲۳۱
