حسام رضایی: یک سال و دو ماه تا انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ باقی مانده است. انتخاباتی که می تواند معادلات صحنه سیاست ایران طی دهه اول قرن جدید شمسی را تعیین نماید. این انتخابات البته از یک جهت، متفاوت از نمونه های قبلی است و آن توجهی است که ضرورتا باید به امر جوانگرایی نامزدها مبذول بدارد. با توجه به تاکیدات رهبر انقلاب در بیانیه «گام دوم» روی مساله جوان گرایی و نیز با توجه به گنجاندن چهره های جویای نام در لیست های انتخاباتی از سوی دو جناح سیاسی اصلی کشور یعنی اصولگرایان و اصلاح طلبان در انتخابات مجالس دهم و یازدهم، به نظر می رسد مسیر انتخابات آینده برای توجه بیشتر به چهره های تازه ای که سابقا فرصت عرض اندام در انتخابات ریاست جمهوری نداشتند، فراخ تر باشد. موضوعی که می تواند موجب رشد مشارکت مردم در انتخابات نیز بشود. در ادامه به ۵ چهره بالقوه ای که استعداد پوشیدن ردای نامزدی ریاست جمهوری بعدی را دارند، پرداخته ایم.
محسن هاشمی؛ اشبه فرزندان به پدر
با اینکه بارها اعلام کرده برنامه‌ای برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم به عنوان کاندیدا ندارد، اما مگر می شود به راحتی از کنار نام او برای نامزدی گذشت.محسن هاشمی، زاده ۱۳۴۰ در قم پسر ارشد آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس کنونی شورای اسلامی شهر تهران و عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی است. با اینکه محسن هاشمی را بیشتر با ریاست ۱۳ ساله اش بر شرکت متروی تهران در فاصله سالهای ۱۳۷۶-۸۹ می شناسند، اما شاید کمتر کسی بداند که او در برهه ای در دهه شصت، معاونت هماهنگی صنایع موشکی سپاه پاسداران را به عهده داشته است.
یکی از خصائص محسن هاشمی که احتمال نامزدی اش را قریب می سازد و شانس او برای جلب اجماع را بالا می برد، کاراکتر سیاسی معتدل او و دوری اش از تنازعات معمول عرصه سیاسی است. شاید از این منظر، «محسن» در میان فرزندان آیت الله هاشمی، شبیه ترین به پدر باشد. با این حال او بارها اخبار مربوط به احتمال حضورش برای انتخابات را رد کرده است.
هاشمی ۱۵ اردیبهشت سال ۹۸ در برنامه تلویزیونی «فرمول یک»، گفت:«ریاست جمهوری کار بسیار سختی است. اگر فردی می‌گوید من می‌خواهم رئیس‌جمهور بشوم، واقعا اشتباه فکر می‌کند.» او پیش از این در اسفند سال ۹۷ در گفتگویی در پاسخ به این سوال که«آیا قصد کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری دارید» گفت: «من به انتخابات ریاست جمهوری فکر نمی کنم.» او همچنین در گفتگویی دیگر به تاریخ دی ماه ۹۶، نداشتن تمایل برای نامزدی ریاست جمهوری را اینگونه به زبان طنز بیان کرد: «هرچند بعضی‌ها زیر دوش حمام‌ها به رئیس جمهور شدن فکر می‌کنند و عیال هم در مورد من چنین نظری دارد اما حتی زیر دوش هم به ریاست جمهوری فکر نمی کنم.»
با این وجود محسن هاشمی همچنان از گزینه های محتمل و البته جوان طیف اصلاح طلبان و خاصه حزب کارگزاران در انتخابات ۱۴۰۰ است.انتخاباتی که اصلاح طلبان از هم اکنون نگران نوع برخورد دستگاه های نظارتی با کاندیداهایشان هستند و محسن هاشمی شاید از معدود چهره هایی باشد که کمتر احتمال ردصلاحیت او از سوی دستگاه های نظارتی می رود.
آذری جهرمی؛ امانوئل ماکرون ایران می شود؟
یکی از چهره هایی که طی این سال ها به طور متواتر موضوع نامزدی اش برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ مطرح می شود، محمدجواد آذری جهرمی وزیر جوان دولت دوازدهم است.آذری جهرمی متولد ۱۳مهر۱۳۶۰ پس از شهید محمدجواد تندگویان که در سی سالگی به عنوان وزیر نفت کابینه محمدعلی رجایی منصوب شد، جوان‌ترین وزیر در تاریخ ۴۱ ساله نظام جمهوری اسلامی است.
انتشار مطلبی پرحاشیه در مجله «فارین پالسی» در آبان ماه سال ۹۸ که در آن، محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات کابینه حسن روحانی را «امانوئل مکرون» ایران خوانده بود، به بحث‌های گسترده تری پیرامون کارنامه «وزیر جوان» دامن زد و بازار گمانه‌زنی‌ها درباره آینده سیاسی او را داغ‌تر از همیشه کرد.
مبنای مقایسه محمدجواد آذری جهرمی با امانوئل مکرون، سن و مشی سیاسی آن‌هاست. جهرمی ۳۸ ساله و مکرون ۴۱ ساله است.او درانتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه درسال ۲۰۱۶ به عنوان نامزد مستقل وارد رقابت‌ها شد و در دور دوم توانست اکثریت آرا را به دست آورد و بیست و پنجمین رئیس‌جمهور این کشور شود.
آذری جهرمی اسفندماه نودوهشت در برنامه تلویزیونی «زنده باد زندگی» در واکنش به صحبت مجری که از او پرسید آیا می خواهید برای دوره بعدی انتخابات ریاست جمهوری شرکت کنید، گفت: «خوشحالم که عملکرد مجموعه[وزارت ارتباطات] و بنده جوری بوده که من را دراین سطح [تصدی جایگاه ریاست جمهوری]می بینند اما واقعیتش این است که چنین تصمیمی نگرفته ام.»آذری جهرمی در بخش دیگری از همین گفتگو،درباره صحبت مجری که اعلام کرد او برای تصدی ریاست جمهوری طبق قانون صغر سن دارد، گفت: «منع قانونی ندارد و قانون محدودیت سن برای ریاست جمهوری تصویب نشده است.»
بذرپاش؛ جوان ابوالمشاغل
مهرداد بذرپاش نیز یکی دیگر از چهره های زاده شده در تاریخ حیات نظام جمهوری اسلامی ایران است. او که هم اکنون ریاست هیئت مدیره بنیاد اجتماعی «برکت احسان» وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام را به عهده دارد، متولد سال ۱۳۵۹ در تهران است. بذرپاش علاوه بر پست های فراوانی که به واسطه ارتباط نزدیکش با محمود احمدی‌نژاد در دوران ریاست‌جمهوری او – از مدیرعاملی گروه خودروسازی سایپا در ۲۷ سالگی تا ریاست سازمان ملی جوانان – احراز کرد، یک دوره نمایندگی مجلس [مجلس نهم] را نیز در کارنامه خود دارد.
همین صبغه با وجود سن کم، باعث شد تا او به گزینه‌ای مطرح برای حضور در لیست‌های اصلی اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ بدل شود. هرچند حضور او در جمع ۵ نفره کاندیداهای نهایی جبهه مردمی نیروهای انقلاب [جمنا] با حرف و حدیثهایی همراه شد.
با وجود این به نظر میرسد بذرپاش که در سال ۱۴۰۰، از چهل سالگی هم عبور کرده، یکی از گزینه های اصلی جریان اصولگرا به خصوص پایداری‌ها باشد، هر چند تحقق چنین امری بستگی به این دارد که او این بار در زمانبندی برای حضور در پای غرفه ثبت نام، مثل گذشته دچار چالش نشود؛ چه آنکه در سال ۹۶ بذرپاش با وجود قرار گرفتن در جمع پنج نامزد نهایی جمنا، به دلیل تاخیر در حضور در وزارت کشور، نتوانست برای انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم، ثبت نام کند. تاخیری که برخی آن را عمدی دانستند.
سورنا ستاری؛ مردی تکنوکرات به دور از قیل و قال های عرصه سیاسی
با اینکه تاکنون هیچ گاه به شایعات تمایلش به کاندیداتوری ریاست جمهوری سیزدهم واکنشی نشان نداده، اما بی شک یکی دیگر از مظنونین به نامزدی است. سورنا ستاری زاده سال ۱۳۵۱ فرزند شهید سرلشکر ستاری و معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری در دولت های یازدهم و دوازدهم، بیش از آنکه مبهوت قیل و قال عرصه سیاسی باشد، چهره ای تکنوکرات و متمایل به محافل علمی و فناوری است. او در سال ۱۳۸۴ و بعد از برکناری مهدی هاشمی رفسنجانی، به عنوان مدیرعامل سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت انتخاب شد، اما یک سال بعد از سمتش استعفا داد.
عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی، دبیر هیات امنای صندوق نوآوری و شکوفایی، عضویت در هیات عامل صندوق نوآوری و شکوفایی، ریاست هیات امنای پارک فناوری پردیس معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، ریاست هیات امنای صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور و عضویت در هیات امنای موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، از جمله مسئولیت های ستاری در سالهای گذشته بوده است.
اگرچه چهره های بالا از جمله افراد مورد توجه جناح ها و جریانهای سیاسی برای انتخابات آتی می توانند باشند ولی قدر مسلم اینکه در سپهر سیاست ایران،معادلات پیچیده انتخابات بگونه ای است که این چهره ها می توانند تا دقیقه نود انتخابات دچار تغییر و تحول شود و افراد دیگری در انتخاب نهایی قرار گیرند.
۲۷۲۷
