نتایج یک تحقیق و بررسی بر روی “اثر نور آبی بر فشار خوان بالا” اخیراً در نشریه اروپایی مربوط به پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی منتشر شد که طی این تحقیق، تأثیر نور آبی بر کنترل فشار خون بالا در افراد مبتلا به این بیماری موردبررسی قرار گرفته‌شده بود. 

طبق گزارش‌ها؛ فشار خون بالا یا هایپرتنشن، موضوعی گسترده در امریکا و بسیاری از کشورهای جهان به‌ویژه کشورهای غربی است. بر اساس آمار “مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در امریکا”، فشار خون بالا، عامل اصلی و یا یکی از عوامل دخیل در مرگ‌ومیر روزانه ۱۰۰۰ نفر در امریکاست. 

همچنین لازم به ذکر است فشار خون بالا، عاملی برای افزایش احتمال ابتلا به سایر مشکلات پزشکی و سلامتی جدی مثل حمله قلبی، سکته و بیماری‌های کلیوی است. بنابراین، مدیریت و کنترل فشار خون به‌طور مؤثر در سلامت انسان دخیل و از اولویت بالایی برخوردار است. 

گفتنی است به دلیل شیوع زیاد فشار خون بالا، تحقیقات بسیاری برای شناسایی و بررسی علل وقوع این بیماری انجام‌شده است. اهمیت سبک زندگی، شامل رژیم غذایی، تحرک و ورزش در کنترل فشار خون بسیار مهم است و نقش آن نسبت به سایر عوامل محتمل بر فشار خون، بسیار بیشتر و پررنگ‌تر است.

در حال حاضر، پزشکان برای کنترل و مدیریت فشار خون بالا معمولاً داروهایی از قبیل “بازدارنده‌های آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین” و “مسدودکننده‌های کانال کلسیم” تجویز می‌کنند. هرچند این داروها مؤثر هستند، اما اغلب عوارضی از قبیل سرفه‌های خشک مداوم و سرگیجه را در پی دارند.

نکته قابل‌توجه در این رابطه این است که تحقیقات نشان داده در معرض نور خورشید قرار گرفتن بر فشار خون بالا تأثیرگذار است. درواقع فشار خون به‌طور میانگین، در طول ماه‌های تابستان کاهش می‌یابد. همچنین طبق برخی تحقیقات و مطالعات انجام‌شده، در معرض نور خورشید بودن به‌طور طولانی‌مدت به میزان زیاد، با کاهش مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی در ارتباط است. 

خوب و بد نور خورشید

از این نکته نباید غافل شد که قرار گرفتن بیش از اندازه در معرض نور خورشید نیز مضر است و می‌تواند به پوست بدن آسیب وارد کرده و منجر به پیری زودرس شود. همچنین تحقیقات نشان می‌دهد نور ماورای بنفش سرطان‌زاست یا به‌عبارت‌دیگر بیش‌ازاندازه در معرض نور خورشید بودن خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد. 

روی دیگر این سکه حکایت از مفید بودن نور خورشید برای بدن دارد. در واقع برخورد نور خورشید به پوست بدن انسان منجر به واکنش‌های شیمیایی می‌شود که ویتامین D تولید می‌کنند. گفتنی است ویتامین D گستره‌ای از نقش‌های کلیدی  را در بدن ایفا می‌کند که می‌توانید مواردی از آن را اینجا بخوانید.

نور UV همچنین تأثیر می‌گذارد بر میزان نیتریک اکسید، و خوب است بدانیم که نیتریک اکسید یک مولکول سیگنالیک مهم در انسان و تقریباً تمام موجودات دیگر است. در این رابطه باید بدانیم که پوشش داخلی رگ‌های خونی یا لایه‌ی درون‌رگی که به انوتلیوم نیز معروف است، نیتریک اکسید آزاد می‌کند که موجب آرامش عضلات صاف اطراف رگ‌های خونی می‌شود که نتیجه این فرآیند کاهش فشار خون است. 

درواقع زمانی که نور خورشید به پوست بدن ما برخورد می‌کند، ترکیباتی نظیر نیتریت‌ها تجزیه می‌شوند تا نیتریک اکسید تولید شود و سپس نیتریک اکسید تولیدشده در بافت‌های عمیق‌تر توزیع می‌شود و در نهایت وارد رگ‌های خونی می‌شود. تعامل بین نور خورشید، نیتریک اکسید و عضلات صاف اطراف رگ‌های خونی می‌تواند چرایی تأثیر نور خورشید در کاهش فشار خون را شرح دهد. 

بهره‌مند شدن از مزایای نور آبی

یافتن راهی برای بهره‌مند شدن از مزایای نور UV و دوری از آثار منفی آن به‌طور هم‌زمان می‌تواند کشف قابل‌توجهی باشد. اخیراً محققانی از دانشگاه سوری در انگلیس و دانشگاه هینریچ هین دوسلدورف از آلمان، در تحقیق و بررسی چگونگی تأثیر نور آبی بدون طول‌موج‌های UV بر کاهش فشار خون شرکت کرده‌اند. 

گفتنی است مطالعات پیش‌ازاین نشان می‌داد که نور آبی قابل‌مشاهده، در بازه‌ی ۴۲۰ تا ۴۵۳ نانومتر در طول موج، می‌تواند به بدن را به تولید نیتریک اکسید بدون آسیب به DNA وادار کند. نکته جالب اینکه آخرین مطالعات نسبت به تحقیقات پیشین یک‌ قدم فراتر رفته و برای اولین بار محققان چگونگی تأثیر در معرض نور آبی بودن بر تولید نیتریک اکسید کافی برای کاهش قابل‌توجه فشار خون بالا را ارزیابی کرده‌اند. 

مطالعه آن‌ها شامل ۱۴ مشارکت‌کننده مرد  بین سنین ۳۰ تا ۶۰ سال می‌شد که هیچ‌کدام از آن‌ها پیش‌ازاین آزمایش دچار مشکلات قلبی و عروقی، فشار خون بالا یا دیابت نبودند. حال بیایید ببینیم نتیجه این تحقیقات چه بوده است. 

کاهش فشار خون با نور آبی

هرکدام از مشارکت‌کننده‌ها دو بار و با یک هفته فاصله میان تست‌ها مورد آزمایش قرار گرفتند. یک‌بار کل بدن آن‌ها برای ۳۰ دقیقه در معرض نور آبی قرار گرفت و بار دوم به مدت ۳۰ دقیقه در معرض نور کنترل‌شده قرار گرفتند. 

در جریان این آزمایش دانشمندان به‌عنوان مهم‌ترین فاکتور، به بررسی تأثیر این آزمایش بر تغییر در فشار خون پرداختند. البته آن‌ها سایر پارامترها شامل ضربان قلب، جریان خون در ساعد دست، میزان گردش نیتریک اکسید و سرعت موج پالس، یک اندازه‌گیری از میزان سفت شدن و سخت شدن رگ‌ها را نیز در این آزمایش مورد ارزیابی قرار دادند. 

اعضای تیم تحقیق، افراد شرکت‌کننده در این تست را قبل، در طول و بعد از قرار گرفتن در معرض نور، مورد آزمایش و بررسی قرار داده بودند. بعد از انجام تست آن‌ها دریافتند که ۳۰ دقیقه تابش نور آبی بر بدن به‌طور قابل‌توجهی باعث کاهش فشار خون سیستولیک و به میزان ۸ میلی‌متر جیوه می‌شود. گفتنی است فشار خون سیستولیک، میزان فشاری است که خون در رگ‌ها در حین منقبض شدن عضله قلب دارد.

طبق گفته محققان، این میزان کاهش معادل و یا حتی بیشتر از “میزان کاهش فشار خون مشاهده شده با داروهای معمولی کاهش فشار خون” است. 

البته برخی دیگر از پارامترها نظیر سرعت موج پالس یا سرعت موج نبض(میزانی برای اندازه‌گیری سختی یا سفتی رگ‌ها یا سرعت نبضی که به‌وسیله‌ی آن خون در رگ‌ها و سیستم گردش خون جریان می‌یابد) با در معرض نور آبی قرار گرفتن بدن بهبود یافته بودند. همچنین این فرآیند با افزایش میزان نیتریک اکسید همراه بود که همان‌طور که در بالا ذکر شد وجود نیتریک اکسید در اطراف رگ‌های خونی باعث کاهش فشار خون می‌شود. گفتنی است نتیجه‌گیری و جمع‌بندی محققان به این شکل بود:

“مطالعه فعلی ما برای اولین بار نشان می‌دهد که قرار گرفتن کل بدن در معرض نور آبی در دوزهایی که با در معرض نور خورشید روزانه قرار گرفتن قابل مقایسه هستند، فشار خون سیستولیک را در مردان جوان داوطلب سالم می‌کاهد.” 

البته این مطالعه آزمایشی شرکت‌کننده‌های بسیار کمی را در برمی‌گیرد و تعداد و مقیاسی بسیار بزرگ‌تر نیاز است تا این آزمایش دوباره تکرار شود تا از نتایج حاصله کاملاً مطمئن شویم. اگر یافته‌های کنونی در مقیاس و تعداد بزرگ‌تر دوباره تکرار شود، می‌توان گفت این اتفاق یک تغییر بزرگ بازی برای کنترل و مدیریت فشار خون در جوامع می‌تواند باشد. 

کریستین هیس پزشک و پروفسور دانشگاه سوری به‌عنوان یکی از نویسنده‌ها و محققان حاضر در این تحقیق توضیح می‌دهد که در معرض نور آبی بودن یک روش نوآورانه و خلاقانه برای کنترل فشار خون بدون مصرف دارو است. لازم به ذکر است که منابع نور آبی قابل پوشیدن (مثل گجت‌های پوشیدنی) می‌توانند شرایط در معرض نور آبی بودن مداوم را ممکن و عملی سازند. 

هرچند “نور آبی تراپی” یا “درمان با نور آبی” هرگز نمی‌تواند جایگزینی برای رژیم غذایی و تغییر در سبک زندگی باشد، اما می‌تواند مزایای مضاعفی را برای افراد فراهم سازد. دکتر هیس یادآوری می‌کند: “این روش می‌تواند به‌طور عملی برای کسانی که فشار خون آن‌ها به‌راحتی با دارو قابل کنترل نیست مثل برخی سالخوردگان بسیار مؤثر و مفید باشد”.

تبیان