احساس می کنید قلبتان از جایش کنده می شود و گره ای در گلویتان ایجاد شده که نفس کشیدن را برایتان سخت می کند؟ بعید نیست که حال ناخوشایندی که متخصصان قلب هم از پس خوب کردنش بر نمی آیند، ناشی از اضطرابی باشد که به جانتان افتاده.

محققان می گویند اضطراب یک ویروس واگیردار است و راحت تر از آنچه فکرش را می کنید، می تواند راهش را به زندگی تان باز کند؛ اما همین پژوهشگران معتقدند گرچه اضطراب جزء جدانشدنی ای از زندگی این روزهاست.

اما خود شما هم با برخی اشتباه ها، به شدت گرفتنش کمک می کنید، پس پیش از آنکه در جعلبه داروها راهی برای کم کردن اضطرابتان جست و جو کنید، مطمئن شوید که اینکارها را در زمان مواجهه با استرس انجام نمی دهید.

خوابیدن

استرس کلافه تان کرده؟ از جایتان بلند شوید، خاک گلدان ها را بیرون بریزید و مشغول عوض کردن خاکشان شوید یا حتی سراغ کلاف کاموایی که در کمد دارید بروید و بافتن یک پلیور را شروع کنید. اگر می خواهید از استرس خلاص شوید، باید راهی برای گرم کردن سرتان پیدا کنید اما هرگز وقتی کلافه و مضطرب هستید، به بالش و تختتان پناه نبرید.

محققان می گویند وقتی با این حال خراب می خوابید، خسته تر و مضطرب تر از قبل از خواب بیدار می شوید. از نظر آن ها پرونده اضطرابی که به جانتان افتاده با خوابیدن بسته نمی شود؛ پس دور این راه حل را خط بکشد و به جایش کمی دوچرخه سواری کنید یا بدوید تا هورمون های شادی آور و ضداضطراب در مغزتان آزاد شوند. هرچه بیشتر از بدنتان کار بکشید مغزتان به شما احساس خوب بیشتری را تزریق می کند.

اسکارلت بودن

«اسکارلت اوهارا» نقش اول داستان «بربادرفته» را یادتان هست؟ شعار همیشگی اسکارلت «فردا بشه فکر می کنم!» بود هر وقت او با مشکلی که زندگی اش را به هم می ریخت، رو به رو می شود و اضطراب کلافه اش می کرد، برای چند ساعت پرونده آن مشکل را در ذهنش می بست و می گفت که بعدا فکری به حالش می کند. گرچه در داستان بربادرفته روش اسکارلت نتیجه بخش بوده است اما محققان می گویند رهاکردن ماجرا نمی تواند شما را از استرس رها کند.

از نظر پژوهشگران اجتناب از بحرانی که زندگی تان را احاطه کرده، باعث بیرون رفتن مشکل از ذهنتان نمی شود و حتی به بیشتر شدن استرس شما منجر می شود. اگر در حال حاضر توان انجام دادن کاری را که مستقیما روی اضطرابتان تاثیر بگذارد، ندارید، لااقل یک دوش آب خنک بگیرید تا حالتان بهتر شود. بررسی ها نشان می دهد که حمام کردن با آب سرد می تواند اضطراب را کاهش دهد. وقتی استرس تان را کنترل کنید توان مغزتان برای تمرکز کردن و پیدا کردن راه حل های بهتر، بالا می رود و آسان تر از آنچه که فکر می کنید از مخمصه ای که گرفتارش شده اید بیرون می آیید.

سناریو چیدن

اگر به جای اینکه بلند شوید و کاری برای کم کردن استرستان بکنید، فقط روی مبل می نشینید و در ذهنتان برنامه می ریزید، نباید انتظار بهتر شدن حالتان راداشته باشید. برخی معتقدند انجام دادن یک کار حتی اگر اشتباه باشد بهتر از هیچ کاری نکردن است. انگار این نظریه در مورد روزهای پراسترس زندگی شما هم صدق می کند. در این روزها به جای اینکه دست روی دست بگذارید و فقط افکار منفی را در ذهنتان بچرخانید، باید از جایتان بلند شوید و کاری برای خودتان و ذهن پریشانتان بکنید.

یک نکته را هم به خاطر بسپارید؛ محققان می گویند اگر استرس شما را ناتوان کرده و به خاطر همین موضوع برنامه های رایج زندگی تان را بر هم زده اید، به زودی حالتان بدتر از قبل می شود.

با توجه به بررسی های انجام شده، وفادار ماندن به عادت های زندگی وکارهایی که انجام دادن هرروزه شان به زندگی تان نظم و ارامش می دهد، در کاهش اضطراب موثر است. بیدارشدن در ساعت مقرر، غذاخوردن در زمان همیشگی یا حتی ورزش کردن در ساعت معمول، از جمله کارهایی است که می تواند حالتان را بهتر کند.

وارد کردن استرس تازه

وقتی استرس کلافه تان می کند، می توانید با پرداختن به کارهایی که دوست دارید، حالتان را بهتر کیند! اما مراقب باشید نیازتان به توجه کردن به خودتان، به قیمت وارد شدن استرس تازه ای به زندگی شما منجر نشود. اگر برای خالی شدن از استرس، جیب هایتان را خالی کرده و خرید می کنید، بعید نیست که خیلی زود اضطراب بی پولی هم به مشکلاتتان اضافه شود یا اگر وقتی اضطراب امتحان سراغتان آمده، ساعت ها با یک دوست گپ می زنید، شک نکنید که بعد از قطع کردن تلفن اضطراب از دست دادن زمان مفید درس خواندن هم به مشکلاتتان اضافه خواهدشد. یکی دیگر از اقدام های رایج در زمان درگیر شدن با اضطراب، پناه بردن به یخچال خانه است.

اگر شما هم از کسانی هستید که اضطرابشان را با خوردن هله هوله های محبوبشان کم می کنند، باید بدانید که آینده خوبی در انتظارتان نیست. خیلی زود اضطراب تنگ شدن لباس ها و اضافه شدن وزن هم به مشکلاتتان اضافه می شود و به جای آنکه حالتان بهتر شود، شرایط بدتری را تجربه می کنید. پس تا کارتان به آنجا نرسیده راهی برای برطرف کردن استرس تان پیدا کنید و با چنین جایگزین موقتی تنها به تسکین مشکل اکتفا نکنید.

خروس جنگی شدن

حالا که اضطراب همه ذهن و بدنتان را درگیر کرده، احتمالا دلتان می خواهید با کسی که اولین استرس تازه را به شما وارد می کند، بجنگید و حرصتان را روی او خالی کنید؛ اما محققان می گویند این کار یکی از بزرگ ترین اشتباهاتی است که می توانید انجام دهید. از نظر آن ها اگر به جای جنگیدن با زمین و زمان، راه «قدرشناس» بودن را در پیش بگیرید، حالتان به مراتب بهتر می شود. بررسی ها نشان می دهد که قدردانی کردن از دیگران و شکرگزاری، به کم شدن اضطراب کمک قابل توجهی می کند.

با توجه به یافته های پژوهشگران خالی کردن اضطرابتان با داد و فریاد یا مقصر جلوه دادن دیگران گره ای از مشکلتان باز نمی کند. به جای آنکه به جان آدم هایی که رفتارشان دلیل اصلی مضطرب شدن شما نبوده بیفتید، از آدم ها به خاطر خوبی هایی که به شما کرده اند قدردانی کنید و پل های پشت سرستان را با بدخلقی خراب نکنید.

استرس شما را زشت می کند

محققان بارها و بارها ثابت کرده اند که استرس می تواند مثل بیماری های عفونی واگیردار باشد. آن ها می گویند استرس از یک فرد به فرد دیگر سرایت پیدا می کند، از یک همکار به همکار دیگر منتقل می شود و با وارد شدن فرد به خانه اش به اعضای خانواده هم منتقل می شود. اثر سرایت استرس حاکی از این است که اضراب مانند یک ویروس می تواند بر نورون های مغز ما تاثیر بگذارد.

هافینگتون پست (The Huffington Post) نوشته است که از هر شش مرگ، پنج نفر به خاطر عاملی که در اثر استرس ایجاد شده، جان می دهند. محققان در عین اثبات واگیردار بودن اسرتس، ثابت کرده اند که بسیاری از مشکلاتی که گریبان سلامت شما را می گیرد، به خاطر همین استرس سراغتان می آید. مشکلاتی که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم.

جذابیتتان از دست می رود

حتی اگر هزار و یک ویژگی مثبت داشته باشید، با غرق شدن در استرس، جذابیتتان از دست می رود و آدم ها از شما فراری می شوند. محققان می گویند ترشح بیش از اندازه کورتیزول ودیگر هورمون های استرس در بدن، جذابیت را کم می کند و میل آدم ها به وقت گذراندن با شما را پایین می آورد. سایک سنترال (Psych Central) نوشته است که مهم نیست این استرس به خاطر مشکلات خانوادگی ایجاد شده باشد یا اینکه بی پولی، مشکلات شغلی و دیگر مسائل در ایجاد آن نقش داشته باشند، آنچه مهم است این که حمله کردن استرس به شما، روی زندگی شخصی و حتی زندگی عاطفی تان تاثیر می گذارد.

شکمتان بزرگ می شود

فقط چهره شما نیست که به خاطر درگیر استرس شدن، جذابیتش را از دست می دهد. هورمون استرس می تواند روی دیگر اجزای بدن شما هم تاثیر بگذارد و حتی گاهی تاثیرات منفی ظاهری را ایجاد کند و از زیبایی شما بکاهد. یکی از این تاثیرها هم که به زیبایی و هم به سلامت قلب شما می تواند صدمه بزند، اضافه شدن چربی های دور شکم و پهلوی شماست. به نوشته ساینس دیلی (Science Daily)، می گویند استرس مزمن و شدید می تواند شما را به چاقی شکمی دچار کند و گذشته از به هم ریختن تناسب اندامتان، به سلامت قلب و عروقتان هم به خاطر ایجاد شکمی بزرگ، آسیب بزند. به گفته محققان چاقی شکمی در ابتلا به بیماری های قلبی نقش دارد.

آسم می گیرید

خطر ابتلا به زوال عقل، مرگ در اثر سکته قلبی و مغزی یا ابتلا به بیماری های مزمنی مثل دیابت، تنها بخشی از مشکلاتی است که به خاطر اضطراب می تواند شما را گرفتار خود کند. استرس بر سیستم ایمنی بدن تاثیر منفی می گذارد، کلسترول خوب را کاهش و کلسترول بد را افزایش می دهد، فشار خون را بالا می برد و حتما شما هم شنیده اید که آمار مبتلایان آسم و آلرژی هر روز بالاتر می رود؛ اما تصور نکنید که آلودگی هوا و هجوم ریزگردها تنها دلیل بالارفتن چنین آماری است.

به نوشته تلگراف (The Telegraph)، محققان دریافته اند که استرس مداوم می تواند روی مجراهای تنفسی شما هم تاثیر بگذارد و احتمال دچار شدنتان به آسم را بیشتر می کند. در بررسی های دیگری محققان دریافته اند که وقتی همسرتان از شما پشتیبانی می کند، به جای هورمون «کورتیزول» (Cortisol)، که استرس را بیشتر می کند، در بدنتان هورمون شادی آور «اکسی توکسین» (Oxytocin) ترشح می شود. از نظر محققان اگر ازدواج نکرده اید هم می توانید این حمایت را از مادر، دوست و دگیر عزیزانتان دریافت کنید تا زودتر سطح استرستان پایین بیاید و مغزتان بتواند روی جنبه های مثبت و شیرین زندگی تمرکز کند.

ماهنامه همشهری تندرستی