برترین ها – ترجمه از حسین علی پناهی: بیت‌های ویرانگر سلاح پنهان هر ستاره‌ای در دنیای فرهنگ عامه هستند؛ چه گلایه از تنها بودن باشد و چه داستان گرمای عشق. کلمات با خود شفافیت و درام را به همراه داشته و یک مسیر رازآلود را به درون زندگی و شخصیت هنرمند باز می‌کنند.
قدرت جملات و اشعار موسیقی دانان آنچنان مورد توجه قرار گرفته که در مواردی با واکنش‌هایی غیرمنتظره همراه بوده است. باب دیلان در سال ۲۰۱۶ جایزه نوبل ادبیات را به خاطر شعری با مضمون «خود را مانند یک ملکه کولی بجنبان، در لباس کاملاً سبز خود را بجنبان» دریافت کرد در جایی که یک خواننده رپ به نام کندریک لمار نیز در سال ۲۰۱۸ جایزه پولیتزر را برای آلبوم بسیار هنری خود با نام «لعنت» (Damn) بدست آورد.
در روزگاری که در دنیای موسیقی وطنی شاهد موجی از اشعار و ترانه‌های گاه عمیقاً بی معنی و بی ربط و تنها برای رفع تکلیف و صرفاً این که چیزی خوانده شود هستیم، می‌خواهیم شما را با بهترین ترانه‌های تاریخ یا بهتر بگوییم بهترین اشعار ترانه تاریخ آشنا کنیم.
۱-نیروانا- «تمام عذرخواهی ها»
«کاش شبیه تو می‌بودم، راحت سرگرم می‌شدم، آشیانه نمکی ام را می‌یافتم، همه تقصیر من بود»
به عنوان یک گروه متال با قلب‌هایی پر درد، گروه نیروانا یک گروه متمایز بود. اما آهنگ‌های آرام‌تر آن‌ها همواره گمنام باقی مانده اند. کرت کوبین هیچگاه به اندازه بهترین آهنگ آلبوم «در رحم» (In Utero) در سال ۱۹۹۳ نتوانست خشم و ترس خود را به شکلی ملموس و کامل به نمایش بگذارد.
شعر ترانه «تمام عذرخواهی ها» (All Apologies) شعری بود که وی برای همسرش، کورتنی لاو، و نوزاد دخترشان، فرانسس بین، سروده بود. ۶ ماه بعد کوبین خودکشی کرد. هیچ یک از دیگر اشعار و ترانه‌های نیروانا نتوانست به این خوبی درماندگی و ترسی که در حال بلعیدن این خواننده بزرگ و عشقی عمیق که نسبت به خانواده اش داشت را به نمایش نمی‌گذارد. پیام این شعر به اندازه مرگ نیروانا دردناک است و آن این است که عشق حتی بعد از رفتن ما نیز باقی می‌ماند.
۲- بیانسه- «خلقت»
«من مو‌های کودکانه ام را دوست دارم، با مو‌های کودکانی و آفریقایی، من بینی سیاهپوستی با سوراخ‌های جکسون فایوی اش را دوست دارم، این همه پول بدست آورده ام، اما هیچ گاه مرا از این کشور بیرون نکردند، یک سس تند در کیفم دارم، دزدیده ام»
بیانسه قبل از این نیز اشعار سیاسی گفته بود، اما ترانه «خلقت» (Formation) بارزترین ترانه اعتراضی اوست. اشعار این ترانه به تصدیق ریشه‌های هویتی او که یک زن سیاهپوست است و از جنوبی‌ترین مناطق آمده می‌پردازد و علیرغم فخرفروشی در مورد ثروتش، اما می‌گوید که هنوز ریشه‌های خود را فراموش نکرده است. در جامعه‌ای که زنان را به خاطر فخرفروشی در مورد موفقیت هایشان قضاوت می‌کنند، بیانسه از قدرت خود حرف می‌زند و مردان را به چال می‌کشد.
۳- لئونارد کوهن- «بدرود، ماریان»
«خوب می‌دانی که عاشق زندگی با تو بودم، اما تو باعث شدی که خیلی چیز‌ها را فراموش کنم، دعا کردن برای فرشتگان را فراموش کردم و سپس فرشتگان نیز دعا برای ما را فراموش کردند»
با شعر‌های احساسی و تاثیرگذار لئونارد کوهن می‌توانید یک دفتر بزرگ را سیاه کنید، اشعاری که مانند یک شمشیر سامورایی شما را چنان دو شقه می‌کنند که تا زمان دو نیم شدن متوجه نمی‌شوید چه اتفاقی برایتان رخ داده است. در حالی که منطق معمول به شما می‌گوید که ترانه «تسبیح خداوند» (Hallelujah) بهترین شاهکار کوهن است، اما بسیاری هنوز همان کوهن قدیمی بی تجربه را با اشعار احساسی اش دوست دارند.
ترانه «بدرود، ماریان» (So Long, Marianne) ترانه و شعری بود که کوهن به عشقش، ماریان ینسن، که در جزیره یونانی هیدرا در سال ۱۹۶۰ با او آشنا شده بود تقدیم کرد و همانطور که در اشعارش می‌بینیم این دو یک شب مانند کشتی‌های عبوری از هم جدا شدند. این زن در ماه جولای ۲۰۱۶، سه ماه پیش از کوهن و مدت کوتاهی قبل از دریافت نامه عاشقانه و خداحافظی کوهن درگذشت: «می دانم که با فاصله‌ای بسیار کم پشت سرت خواهم بود، آنقدر نزدیک که اگر دستت را دراز کنی می‌توانی دستم را بگیری… خداحافظ دوست قدیمی. عشق بی پایان، تو را انتهای جاده خواهم دید».
۴- کیت بوش- «باران سازی»
«تو مانند یو یوی من هستی که در تاریکی می‌درخشد، چیزی که آن را خاص ساخته، باعث خطرناکی آن شده و به همین دلیل من آن را دفن و فراموش می‌کنم»
کمتر هنرمندانی توانسته اند مانند کیت بوش از تعبیرات سوررئال به خوبی استفاده کنند یا از مکان‌های غیرمعمول الهام هنری بگیرند. ترانه «باران سازی» یا «باروری ابرها» (Cloudbusting) در مورد رابطه بین یک روانشناس به نام ویلم رایش و پسرش، پیتر، است که بوش با او همدردی می‌کند. روش مقایسه پدر پیتر با این حافظه کودکی واضح، یک شهادت بی نقص و ترسناک در مورد روش‌هایی است که با از دست دادن عزیزانمان در بزرگسالی تحت تاثیر قرار می‌گیریم.
۵- بروس اسپرینگستین- «در آتش ام»
«شب‌ها با ملحفه‌های غرق در آب بیدار می‌شوم و قطار وحشتی که از میان سرم عبور می‌کند، تنها تو می‌توانی مرا آرام کنی»
بروس اسپرینگستین شعر‌های متفاوت بسیاری نوشته، اما هیچ یک نتوانسته به تاثیرگذاری و قدرت شعری در مورد میل ممنوعه در آلبوم «متولد ایالات متحده» (Born in the USA) در سال ۱۹۸۴ باشد. او در زمان خواندن این ترانه با یک بازیگر و مدل مشهور به نام جولیان فیلیپس وارد رابطه شده بود در حالی که با همسر آینده اش، پتی اسکیالفا، نیز روابطی داشت. از این رو بدشگونی آهنگ نیاز به بررسی عمیق ندارد، زیرا هوس و اشتیاق را می‌توان در این ترانه که یکی از بهترین ترانه‌های تاریخ موسیقی راک است به وضوح مشاهده کرد.
۶- کندریک لامار- «استخر (مستی)»
«ابتدا یک استخر پر از نوشیدنی خواهی داشت، سپس در آن شیرجه می‌زنی، استخری پر از نوشیدنی و سپس در آن شیرجه می‌زنی، من چند بطری دارم و به جمع آن‌ها نگاه می‌کنم»
لامار همواره به عنوان یکی از بهترین ترانه سرا‌های عصر جدید دنیای هیپ هاپ شناخته شده است. در این میان او هیچ گاه در شعرهایش به اندازه شعر «استخر (مستی)» (Swimming Pool (Drank)) در مورد سختی‌ها و فقر دوران کودکی و اعتیادی که مانند یک آتش وحشی خانواده او را درنوردید اعتراف گونه سخن نگفته است. همچنین این شعر هشداری است به عوارض و عواقب شهرت در دنیای موسیقی هیپ هاپ که معمولاً با غرق شدن در اعتیاد همراه است.
۷- پرینس- «نشانه اعصار»
«مردی نزار از یک بیماری بزرگ با نامی کوچک مرد، نامزدش نیز ناگهانی با یک آمپول روبرو شد و او نیز همین کار را کرد»
شعر‌های پرینس همواره از شخصیت متفاوت و نگاه جنسی خاص وی نشأت گرفته اند با این وجود وی با شاهکار خود در سال ۱۹۸۷ با عنوان «نشانه اعصار» (Sign O’ The Times) به گذشته جامعه سیاهان در دوره ریگان و بحران‌های سیاسی آن دوره می‌پردازد و از خشونت‌های گروهی، ایدز، عدم ثبات سیاسی و فجایع طبیعی سخن می‌گوید.
۸- رولینگ استونز- «پناهم بده»
«جنگ، کودکان، تنها یک ذره دورتر است. تنها یک ذره دورتر است»
شاید هیچ کسی به خوبی میک، کیت و دوستانشان در گروه رولینگ استونز نتوانسته باشند خشونت پرآشوب اواخر دهه شصت میلادی قرن بیستم را در ترانه هایشان به تصویر کشیده باشند. یکی از بهترین این آهنگ‌ها «پناهم بده» (Gimme Shelter) بود که امروزه قدرت عجیب و غریب آن را به صدای مری کلیتون نسبت می‌دهند. اما قدرت شیطانی موجود در اشعار را نیز نباید نادیده گرفت که با جهنم آن دوران و این حس که هر لحظه ممکن است تمدن نابود شود سخن می‌گوید.
۹- دیوید بووی- «ایستگاه به ایستگاه»
«روزگاری کوه‌هایی روی کوه‌ها بود و روزگاری پرندگان آواز خوانی بود که می‌شد با آن‌ها پرواز کرد و روزگاری که هیچ وقت نمی‌توانستم ذلیل باشم، باید به جستجو و جستجو ادامه دهم»
کدام یک از اشعار دیوید بووی را انتخاب می‌کنید؟ پیچیدگی رازآلود «برادران بوالی»؟ فیلم ترسناک «خاکستر به خاکستر»؟ سخت است از بین اشعار او تنها چند مورد را انتخاب کرد، اما سفر بین قاره‌ای او در ترانه «ایستگاه به ایستگاه» (Station to Station) بهترین گزینه‌ای است که می‌توانید انتخاب کنید. گفته می‌شود که این ترانه در تاریک‌ترین دوران زندگی بووی در لس آنجلس و در اوج اعتیاد او به مواد مخدر ساخته شده است که ستایشی شاهانه از اروپایی است که بووی آن را ترک کرده و بزودی برای دوره برلین خود به آن باز می‌گشت.
۱۰- ایگلز- «هتل کالیفرنیا»
«آنجا او در آستانه در ایستاده، صدای زنگ ماموریت را شنیدم و داشتم با خودم فکر می‌کردم که این می‌تواند بهشت باشد و می‌تواند جهنم باشد»
ترانه ماندگار «هتل کالیفرنیا» (Hotel California) فریاد درماندگی وجودی گروه سافت راک بزرگ دهه هفتاد میلادی، گروه «ایگلز» (Eagles) است که در پایان یک دهه همراهی اعضای این گروه که دیگر از یکدیگر خسته شده بودند سروده شد. هتل کالیفرنیا تمثیلی برای زندگی این گروه راک بسیار موفق است: «هرگاه بخواهید می‌توانید اتاق خود را تحویل دهید، اما هیچگاه نمی‌توانید اینجا را ترک کنید». تصویرسازی خیالی این آهنگ از رانندگی‌های متوالی نیمه شب در خیابان‌های لس آنجلس الهام گرفته شده بود، خیابان‌های خالی و سکوتی مسحور کننده که جریان داشت.
۱۱- نینا سیمون- «چهار زن»
«من اولین مادری که ببینم را خواهم کشت، زندگی ام بسیار سخت بوده است، این روز‌ها سخت تلخ شده ام، زیرا والدین من برده بودند»
در آلبوم نینا سیمون با عنوان «باد وحشی است» (Wild is the Wind) در سال ۱۹۶۶، او چهار شخصیت را به نمایش می‌گذارد: خاله سارا، سافرونیا، سوییت سینگز و پیچز که نشانگر بخش‌های متفاوت میراث ماندگار برده داری هستند. بسیاری او را به کلیشه سازی نژادی متهم کردند، اما برای سیمون، آزادی این زنان برای تعریف خودشان بود که به آن‌ها قدرت می‌داد.
۱۲- آبا- «برنده همه را می‌برد»
«نمی خواهم حرف بزنم در مورد چیز‌هایی که بر سرمان آمده، اگر چه مرا آزار می‌دهد، اما اکنون به تاریخ پیوسته است»
ترانه «برنده همه را می‌برد» (The Winner Takes It All) از «آبا» (Abba) حرف اول و آخر را در داستان‌های حماسی جدایی عاشقان می‌زند. شعر این ترانه توسط بیورن اولیوس در مورد جدایی خود از آگنثا فالتسکوگ از اعضای گروه است اگر چه او خود همیشه این ارتباط را تکذیب کرده و گفته این «نوعی تجربه طلاق، اما غیرواقعی و داستانی است».
۱۳- بیتلز- «وقتی که شصت و چهار ساله شدم»
«وقتی که پیر شدم و موهایم را از دست دادم، سال‌های دوری نسبت به الان، آیا هنوز هم برایم کادوی ولنتاین می‌فرستی؟»
ترانه‌های زیبای بسیاری در مورد عشق رمانتیک و عمیق وجود دارد و صد‌ها ترانه دیگر از گروه بیتلز که می‌توانستند در این فهرست قرار بگیرند. اما ترانه «وقتی شصت و چهار ساله شدم» (When I’m Sixty Four) از آلبوم «Sgt Pepper’s Lonely Hearts Club Band» که توسط پل مک کارتنی ۱۶ ساله نوشته شده بود یکی از بهترین ترانه‌های تاریخ موسیقی است که نوعی عشق که در دنیای موسیقی کمتر مورد توجه قرار گرفته را در کپسول زمان قرار می‌دهد. این ترانه بسیار دوست داشتنی و ملموس است و رگه‌هایی از خام بودن عشق را می‌توان در آن دید.
منبع: independent
