تصویر عجیب ثبت‌شده با “تلسکوپ کک”(Keck Observatory) در هاوایی، از “اولین نور”(first light) دستگاه جدید آن موسوم به ” سیاره‌یاب کک”(Keck Planet Finder) به دست آمده است که انتظار می‌رود از بهار ۲۰۲۳ به بعد، کشف حیات فرازمینی را متحول کند. سیاره‌یاب کک اکنون پیشرفته‌ترین طیف‌سنج جهان برای طول موج‌های مرئی است.
ستاره‌شناسی صرفا مطالعه نور است. یک طیف‌سنج، نور را از یک جرم در یک طیف پراکنده می‌کند که کمی شبیه به یک رنگین‌کمان است. این کار به ستاره‌شناسان امکان می‌دهد تا گازها و مواد شیمیایی موجود در جو ستارگان و سیارات را کشف کنند که می‌توانند امضای زیستی و نشانه‌های حیات روی سطح یک سیاره باشند.
بیشتر بخوانید:
عکس | جنگنده نسل ششم چین که شبیه هیچ هواپیمایی نیست/ آمریکا باید نگران باشد؟
عکس | مرگبارترین و وحشتناک‌ترین مکان تاریخ کره زمین
عکس | راز کشف نشده «بانوی اسرارآمیز» مصر باستان !
تصاویر آن ممکن است برای افراد عادی جالب به نظر نرسند اما می‌توانند ارزش باورنکردنی در جستجوی حیات فراتر از زمین داشته باشند. شناسایی سیارات هم‌اندازه زمین در اطراف ستارگان دیگر، به دلیل اندازه کوچک آنها فوق‌العاده دشوار است. به همین دلیل است که سیاره‌یاب کک، یک خبر بزرگ است.
تقریبا از هر پنج ستاره خورشیدسان، یکی از آنها سیاره‌ای به اندازه زمین در منطقه قابل سکونت خود دارد. این منطقه به اندازه‌ای گرم است که آب مایع روی سطح آن وجود دارد.
“شری یه”(Sherry Yeh)، دانشمند پروژه سیاره‌یاب کک گفت: ما نخستین نسلی هستیم که سیارات دیگر در همسایگی کهکشان خود را واقعا درک خواهیم کرد.
سیاره‌یاب کک تقریبا یک دهه است که روی برد طراحی قرار دارد. “اندرو هاوارد”(Andrew Howard)، پژوهشگر پروژه سیاره‌یاب کک و استاد ستاره‌شناسی در “موسسه فناوری کالیفرنیا”(Caltech) گفت: دیدن نخستین طیف نجومی سیاره‌یاب کک، یک تجربه در حال پیشرفت بود. من هیجان‌زده هستم که از این دستگاه برای مطالعه تنوع زیاد سیارات فراخورشیدی استفاده کنم و اسرار مربوط به چگونگی شکل‌گیری و تکامل آنها تا وضعیت کنونی را بفهمم.
وقتی تلسکوپ‌ها و دستگاه‌های نجومی جدید آماده می‌شوند، ستاره‌شناسان تمایل دارند توانایی‌های خود را با مجموعه‌ای از تصاویر “اولین نور” آزمایش کنند و به نمایش بگذارند. طیف مشتری چنین تصویری است که به دلیل خلوص فنی و نه ارزش علمی آن گنجانده شده است. این تصویر در ۹ نوامبر ۲۰۲۲ گرفته شده است.
یه گفت: پیش از رونق یافتن کشف سیارات فراخورشیدی در دو دهه گذشته، ما واقعا نمی‌دانستیم چه سیاره‌های دیگری وجود دارند.
طیف‌های تلسکوپ جدید برای یافتن سیارات فراخورشیدی، با استفاده از “اثر داپلر”(Doppler effect) برای اندازه‌گیری سرعت شعاعی ستاره میزبان به مرور زمان استفاده خواهند شد. حرکت یک ستاره، کشش گرانشی هر سیاره‌ای را که به دور آن می‌چرخد، نشان می‌دهد. اگر سیاراتی در مدار باشند، یک ستاره تکان می‌خورد زیرا همه آنها به دور یک مرکز جرم مشترک دور از مرکز جرم ستاره می‌چرخند.
سیاره‌یاب کک به دنبال این لرزش ستاره‌ای خواهد بود که ستاره‌شناسان می‌توانند آن را برای استنباط جرم و چگالی سیارات در حال گردش اندازه‌گیری کنند. نبوغ سیاره‌یاب کک، در دقت بی‌سابقه‌ای است که آن را قادر می‌سازد تا سیارات کم‌جرم‌تری را که باعث ایجاد لرزش‌های کوچک‌تر در ستاره‌های میزبان خود می‌شوند، بررسی کند. این دستگاه جدید پس از راه‌اندازی کامل قادر خواهد بود تا ستاره‌هایی را که به جلو و عقب حرکت می‌کنند، با سرعت ۳۰ سانتی‌متر در ثانیه تشخیص دهد. این تقریبا ۱۰ برابر قوی‌تر از هر دستگاه مشابه دیگری است که در حال حاضر استفاده می‌شود.
۵۸۳۲۱
