چند روزی است که از سوی ریاست بانک مرکزی موضوعی مطرح شده که اظهار نظرات زیادی پیرامون آن انجام شده بیشتر اقتصاد دانان کشور بر این باور هستند که اینکار صرفا جنبه روانی دارد و برای اقتصاد کشور هیچ گونه نفعی را در بر نخواهد داشت برخی منتقدین هم بر این باور هستند که در شرایط فعلی نا مناسب کشور نوعی سرگرمی برای فعالان اقتصادی فراهم شده تا ازموضوعات اصلی وانتقادات . مسئولین اقتصادی وسیاسی کشور در امان باشند
ولی هیچکدام از اساتید ، تحلیلگران ونظریه پردازان ومنتقدین به موضوع بصورت عمیق نگاه نکردند ونتوانستند بصورت صحیح و واقع بینانه به بررسی بپردازند واین ضعف در اقتصاد کشور احساس میشود که اقتصاد دانان کشور سطحی نگر شده اند
اجرای این طرح دارای مزیتهایی در اقتصاد است
البته اول اشاره کنم که بنده با اجرای این طرح در شرایط حساس کنونی موافق هستم ولی با توجه به موقعیت حساس اقتصاد کنونی کشور به نحوه اجرای آن انتقاد دارم وهمیشه عنوان میکنم که اجرای این نوع طرح ها میبایست با یک برنامه زمانبندی درست وقدرت اجرای بالا صورت پذیرد چون امکان دارد نتیجه معکوس را برای اقتصاد کشور به همراه داشته باشد.
معمولا اجرای این نوع طرحها از طریق مراجعی همانند صندوق بین المللی پول به کشور ها پیشنهاد میشود.
یکی از مزیت های اصلی که این طرح دارد تقویت پایه پولی در اقتصاد داخلی وخارجی است وتاثیر مثبت بر اقتصاد کلان دارد. بدان معنا که هر کشوری که تصمیم به چاپ اسکناس یا افزایش پایه پولی اصیل وبا قدرت داشته باشد میبایست بر اساس استانداردهای تعیین گردیده ذخیره قانونی بعنوان پشتوانه در داخل یا خارج از کشورداشته باشد در غیر اینصورت بدان پول بدون پشتوانه گفته میشود واین نوع پول در خارج از کشور دارای هیچ گونه ارزشی نخواهد بود و کشور را به سمت انزوا کامل پیش خواهد برد پس پولی با ارزش است که بر اساس آن با درصد میزان استاندارد بین المللی مشخص شده دارای پشتوانه وذخیره ازجمله طلا یا فلزات گرانبها باشد
از اوایل دوره انقلاب حتی سالها پس از آن پایه پولی کشور تغییر نداشته است واین یکی از عوامل تضعیف پول ملی در اقتصاد است یعنی در دوران انقلاب اسکناس های جدید جایگزین قبلی شده است ولی پایه پولی همان بوده که رفته رفته ارزشش را از دست داده وباید عرض کنم که به نظر بنده زیاد توانسته است طاقت بیاورد و این نشانه گردش پول در داخل است چون به طور حتم میبایست خیلی سریعتر فرایند طی می شد
در نتیجه سالیان طولانی است که اسکناسهای با پشتوانه چاپ شده که سرنوشت آن مشخص نیست یا صاحبان آن فوت کردن یا ازبین رفته یا گمنام میباشد ودر بیشتر موارد هم به قصد ضربه زدن به اقتصاد یک کشور توسط عوامل بیرونی این اسکناسها به خارج از کشور قاچاق میشوند و در اختیار چرخه اقتصاد قرار نمی گیرند در اصل دارای ماهیت هستند ولی درچرخه اقتصاد قرار ندارند در این صورت است که ذخیره اسکناسی کشور به پایین ترین حد ممکنه خواهد رسید واقتصاد را دچار تلاطم میسازد
حذف چند صفر ازپول ملی یا تعویض واز رده خارج نمودن اسکناس ها جزء فرایندی است که کشورها بنا به شرایط اقتصادی برنامه ریزی و اجرا میکنند.
بطور مثال بانک مرکزی کشور آمریکا دلار زیر تاریخ ۲۰۰۶را از رده خارج کرده ودلارهای مربوط به سال ۲۰۰۴در خارج ازکشور از رده خارج هستند وهر بانکی این دلارها را در اختیار داشته باشد سریعا آن را سوراخ نموده و باطل میکند و دلارهای با تاریخ ۲۰۰۵ می بایست تعویض در بانکهای خارجی متصل به بانک مرکزی امریکا صورت پذیرد و در اصل اسکناسهای با تاریخ کمتر از ۲۰۰۶ از چرخه اقتصاد جهانی حذف شدند درصورتیکه این اسکناسهای بی اعتبار همچنان درکشورما دادوستد میشوند، یا کشور ترکیه توانست در سال ۲۰۰۱ با حذف پنج صفر ازپول ملی وانجام همزمان اصلاحات اقتصادی قدرت پایه پولی کشورش را بالا ببرد وثبات اقتصادی حاکم نماید.
درکشورما وقتی مسئولین میزان نقدینگی را اعلام میکنند بر اساس آمار پایه پولی است و میتواند حتی اشتباه باشد چون آمار دقیقی در این خصوص وجود ندارد وصرفا به آمارهای چاپ اسکناس یا میزان ذخایر بانکی اکتفا میشود که درست نیست چون به هیچ وجه نمیشود تراول چکها یا ایران چکها را بعنوان پول رسمی شناخت اینها همان اوراق وصولی یا پولهای بدون پشتوانه هستند.
اینکه ریاست بانک مرکزی فرایند اجرای این طرح را دوسال اعلام نموده بر این اساس است که میبایست پولهای قدیمی به تدریج وارد چرخه تعویض قرار گیرند وپول با قدرت و با پشتوانه به اقتصاد کشور برگرددوهمزمان اصلاحات اقتصادی بالاخص درزمینه های بانکی وتجارت بین الملل صورت پذیرد وازاین طریق بسیار پولهای قاچاق وموارد پولشویی مشخص خواهند شد حتی پولهایی که به قصد نامعلومی از کشور بیرون رفته از رده اقتصاد کشور خارج میشود وپایه پولی مشخص وکنترل شده ای در اختیار دولت قرار میگیرد که این پول با پشتوانه قوی میتواند جایگاه ویژه ای در میان ارزهای جهانی پیدا نماید ونگرانی کشور ها از انعقاد قراردادهای پیمانهای پولی دوجانبه هم رفع میگردد
پس این طرح در شرایط کنونی میتواند به اقتصاد کشور کمک کند البته مزیتهای دیگری هم دارد که در مراحل بعد میتوان بدان اشاره نمود.