بدون شک دربی ۳۸ جنجالی‌ترین مسابقه تاریخ ۲ تیم استقلال و پرسپولیس محسوب می‌شود، مسابقه‌ای که در روز ۳۰ دیماه سال ۷۳ در حضور ۱۱۰ هزار تماشاگر در ورزشگاه آزادی برگزار شد. پرسپولیس فصل ۷۳ را با اقتدار شروع کرد و در دیدار رفت مرحله نیمه نهایی نیز با دو گل از حریف سنتی پیش افتاد، اما بازی پس از به تساوی کشیده شدن در ۲ دقیقه پایانی جنجالی شد و دعوای مجتبی محرمی و امیر قلعه‌نویی یکی از بزرگترین جنجال‌های تاریخ فوتبال ایران را رقم زد. بازی به دلیل ورود تماشاگران به زمین ناتمام ماند و فدراسیون بلافاصله تشکیل جلسه داد و به سرعت پرسپولیس را مقصر و ۳- صفر بازنده اعلام کرد! ۱۱ سال محرومیت برای ۵ بازیکن، مدیرعامل، سرپرست و پزشکان تیم صادر شد که در تاریخ بی‌نظیر است. مجتبی محرمی با ۳ سال محرومیت به یکی از سنگین‌ترین احکام انضباطی تاریخ فوتبال ایران محکوم شد و در مجموع ۲۰ میلیون تومان جریمه هم نصیب سرخپوشان شد که در آن زمان این مبلغ حتی بیشتر از دستمزد بزرگترین ستارگان فوتبال ایران بود و این در حالی بود که فقط چهار بازیکن موثر استقلال در این درگیری ۲سال محروم شدند.
احمد ابهران با قضاوت در آن مسابقه تاریخ‌ساز شد و نامش به عنوان جنجالی‌ترین داور دربی‌ها جاودانه شد. ابهران حرف‌های جالبی درباره آن بازی بر زبان آورد.
می‌خواهیم از دربی سال ۷۳ حرف بزنیم، مسابقه‌ای که جنجالی‌ترین بازی تاریخ ۲ تیم لقب گرفت؟
این یک نبش قبر است، یک برگشت به عقب است، ۲۶ سال از آن مسابقه گذشته است و نمی‌دانم این چقدر می‌تواند برای خوانندگان جذابیت داشته باشد. من دوست ندارم به گذشته برگردم و درباره مسابقه‌ای حرف بزنم که آن همه اتفاقات زشت را به همراه داشت. در تمام این مدت دوست نداشتم و خیلی کم درباره شهرآور سال ۷۴ حرف زده‌ام.
به هر حال این دربی بخشی از تاریخ فوتبال ایران است که شما کارگردان آن بودید؟
چرا من کارگردان بودم، من چه کاره بودم؟ یعنی مقصر آن همه حاشیه و جنجال من بوده‌ام، نظر شما این است؟
ما چنین نظری نداشتیم، اما جنجالی‌ترین دربی را شما سوت زدید، مسابقه‌ای که سنگین‌ترین محرومیت‌های تاریخ را به همراه داشت؟
به من ارتباطی ندارد، من در این محرومیت‌ها چه نقشی داشتم، رییس فدراسیون فوتبال بودم؟ رییس کمیته انضباطی بودم؟ چه کاره بودم که بخواهم بازیکنان را محروم کنم؟ من این مسابقه را سوت زدم و به نظرم کارم را درست انجام دادم.
چطور شد برای قضاوت این دربی انتخاب شدید؟
بهترین داور ایران در آن سال‌ها بودم و مرا انتخاب کردند، یک جوری می‌پرسید چطور برای قضاوت این دربی انتخاب شدید انگار با لابی و خواهش، بازی استقلال و پرسپولیس را سوت زدم، احمد ابهران ۲ سال پیاپی بهترین داور ایران انتخاب شده بود، همیشه بهترین سوت‌ها را می‌زدم، آن بازی حساس‌ترین شهراورد ۲ تیم محسوب می‌شد، در مرحله نیمه نهایی لیگ به مصاف یکدیگر رفته بودند، دربی حکم مرگ و زندگی را برایشان داشت و با توجه به سوابق و تجربه‌ام و آیتم‌های دیگری که حتما داشتم از من خواستند تا بازی را سوت بزنم.
قبل از بازی به کاپیتان‌های ۲ تیم چه گفتید، داوران امروز به آن‌ها می‌گویند همکاری کنید و رفتار حاشیه‌سار انجام ندهید؟
من هم همین‌ها را گفتم، قبلا از این که برای انتخاب زمین شیر یا خط بیندازم و مراسم ابتدای بازی را انجام دهم به کاپیتان‌های ۲ تیم گفتند بازی حساسی است و همکاری کنید تا خدای ناکرده اتفاقی رخ ندهد. من قبل از بازی این اتفاقات را پیش‌بینی کرده بودم، هنگامی که برای شروع بازی از تونل بیرون آمدیم نارنجکی از سمت هواداران پرسپولیس به داخل زمین افتاد که همه جا را دود گرفت و من کمک‌هایم را تا ثانیه‌هایی ندیدم. متاسفانه علیرغم تمام صحبت‌هایی که انجام داده بودم هیچکس همکاری نکرد. شما مطبوعاتی‌ها که همیشه مرا متهم می‌کنید به سوت زدن آن بازی خودتان می‌دانید چقدر در آن حاشیه‌ها نقش داشتید.
چه نقشی داشتیم؟ سوت اشتباه زدیم؟ در زمین حضور داشتیم؟ به قول خودتان چکاره بودیم که بخواهیم جنجال‌ساز دربی باشیم؟
آن سال‌ها دربی خیلی کم برگزار می‌شد و رسانه‌های ورزشی از یک ماه قبل به این بازی پرداخته بودند و جوری دربی را بزرگ کرده بودند که انگار فینال جام جهانی است، همین نوشته‌ها بود که حساسیت بازی را به اوج رسانده بود.
یعنی دربی حساسیت نداشته و مطبوعاتی‌ها به آن دامن زده بودند، پس سوت‌های شما درست بود و هیچ نقشی نداشتید؟
داشتم؟
به هر حال وقتی مسابقه‌ای از دست داور خارج می‌شود نقش او غیر قابل انکار است، این را که باید قبول داشته باشید؟
جنجال بازی به خاطر اشتباهات من نبود. همه کارشناسان تصمیمات مرا تأیید کردند.
همه تصمیمات؟
همه تصمیمات، من به خاطر آن دربی ۳۰۰ هزار تومان پاداش گرفتم، اگر اشتباهی داشتیم این پاداش را به من می‌دادند؟ باز هم تاکید می‌کنم مقصر من نبودم.
اما داوری شما باعث شد تا سال‌ها قضاوت دربی به داوران ایرانی داده نشود؟
این هم تقصیر من است؟ اینکه شرایط و جو به گونه‌ای پیش رفت که دربی به داوران ایرانی داده نشود، این به خاطر شرایط و فضای آن روزهای فوتبال بود، به خاطر این بود که دربی به جنجال کشیده نشود. مسوولان فدراسیون فوتبال و وقت سازمان تربیت بدنی این تصمیم را گرفتند. من حتم دارم اگر دربی سال ۷۳ به بهترین داور جهان داده می‌شد بازهم درگیری اتفاق می‌افتاد چرا که بازیکنان ۲ تیم برای دعوا به زمین آمده بودند، آن‌ها می‌خواستند تا بازی به حاشیه کشیده شود.
آن‌ها می‌خواستند بازی به حاشیه کشیده شود؟ پس نقش شما چه بود؟ می‌توانستید از ابزارهایتان که همان کارت‌های زرد و قرمز بود به درستی استفاده کنید؟
من قانونی سوت زدم، آنجا که باید کارت زرد می‌دادم، دادم، آنجا که باید اخراج می‌کردم اخراج کردم، جایی بازی نیمه‌کاره رها شد که کنترل دست من نبود. وقتی تماشاگران به زمین ریختند گناه من چه بود؟ آن‌هایی مقصر هستند که در نیمه اول کاری نکردند.
نیمه اول چه اتفاقی افتاد؟
در یک صحنه تماشاگری به زمین آمد و بعد از لحظاتی به بیرون هدایت شد، آن روزها مثل الان نبود که یگان ویژه در میان تماشاگران مستقر باشد، آن‌ها در تونل می‌نشستند، شاید که نه حتما اگر وضیعت امنیتی ورزشگاه‌ها مثل امروز بود آن همه هوادار به زمین نمی‌ریختند.
اولین جرقه درگیری کجا زده شد؟
ضربه آزاد غیر مستقیم به سود پرسپولیس اعلام کردم، فرشاد پیوس پشت توپ ایستاد، به او گفتم تا زمانی که سوت نزدم حق ضربه زدن نداری، خط دفاع استقلال در حال چیده‌شدن بود و من به آن نظارت می‌کردم که او به توپ ضربه زد و گل شد، طبق قانون گل خطا بود و آن را مردود اعلام کردم، همین تنش و درگیری‌ها را آغاز کرد.
بعد ماجرای اخراج شاهرودی پیش آمد؟
شاهرودی نیمه اول یک کارت زرد گرفته بود، در نیمه دوم خطای شدیدی روی صادق ورمزیار انجام داد و باید اخراج می‌شد، این بازیکن بعد از اینکه در حال رفتن به رختکن بود برای تماشاگران دست زد و آن‌ها را تحریک کرد.
خطایی که گرفتید هم پر حرف و حدیث بود؟
خطای صد درصد بود، آن پنالتی از کره مریخ هم معلوم بود، اعتراض کردند، اما فرشاد پیوس پشت توپ ایستاد و گل کرد.
پس از اعلام پنالتی مسعود غفوری اصل به سینه شما کوبید، اما هیچ واکنشی نشان ندادید، حداقل یک کارت زرد به او می‌دادید؟
بله باید به او کارت زرد می‌دادم، اما این کار را انجام ندادم.
گل دوم پرسپولیس با اعتراض شدید همراه بود؟
بهزاد غلامپور ماجرا را با رفتار خوبش تمام کرد.
چطور؟
بازیکن پرسپولیس سانتر کرد و بهزاد داداش‌زاده ضربه سر زد که توپ پس از تیرک از خط دروازه استقلال گذشت، من یک لحظه به کمکم نگاه کردم و او وسط زمین را نشان داد، این یعنی توپ به گل تبدیل شده است، استقلالی‌ها اعتراض می‌کردند و قبول نداشتند توپ گل شده است، اما بهزاد غلامپور آمد و به همبازیانش گفت من با چشمان خودم دیدم توپ گل شده است، همین جمله او باعث شد تا آن‌ها آرام شوند.
به اوج جنجال برسیم، دقیقه ۸۸ و زمانی که مجتبی محرمی و امیر قلعه‌نویی درگیر شدند؟
من در آن نزدیکی بودم، آن‌ها با هم به جر و بحث پرداختند و بعد کتک‌کاری کردند.
جر و بحث، یعنی هیچ حرفی به هم نزدند؟
چرا زدند، اتفاقا خیلی هم به یکدیگر حرف زدند.
شما این حرف‌ها را شنیدید؟
گفتم که همان نزدیکی بودم و تمام حرف‌هایشان را شنیدم، خیلی منشوری بود، بعد که کتک‌کاری کردند سریع به هر ۲ بازیکن کارت قرمز دادم.
شاید پس از زدن آن حرف‌های منشوری کارت قرمز می‌دادید کار به کتک‌کاری و ادامه ماجراها کشیده نمی‌شد؟
من تا بخواهم کارت قرمز را از جیبم بیرون بیاورم آن‌ها کتک‌کاری کرده بودند و دیگر فرصتی برای هیچ واکنشی نبود، مدت زمان جر و بحث این ۲ نفر تا کتک‌کاری فقط و فقط چند ثانیه بود. من در آن لحظات فقط یک اشتباه کردم.
کدام اشتباه؟
در درگیری قلعه‌نویی و محرمی، محمود فکری از پشت به محرمی لگد زد که متاسفانه از دید من پنهان ماند، باید به بازیکن استقلال کارت قرمز نشان می‌دادم که همیشه اعتراف کرده‌ام اشتباه کرده‌ام؛ و بعد تماشاگران به داخل زمین ریختند و بازی نیمه‌کاره رها شد. تماشاگران از سمت پرسپولیس به داخل زمین ریختند و تا یگان ویژه خودش را برساند کار از کار گذاشته بود، اغتشاش شده بود و در آن شلوغی من دیدم ۲ نفر با چاقو به سمت من حمله‌ور شده‌اند.
در آن شلوغی شانس آوردید که زنده ماندید؟
دقیقا، یکی از آن‌ها در نزدیکی من بود که مرحوم اکبر قاسمی از مسوولان وقت هیات فوتبال استان تهران پشت پا زد و کاپشنش را روی صورتش انداخت و نفر دوم را احمدرضا عابدزاده با دست‌هایش از پشت گرفت، این ۲ نفر جان من را نجات دادند.
بعد از بازی محرومیت‌های سنگینی برای بازیکنان ۲ تیم گرفته شد؟
وقتی سوت پایان مسابقه زده شد و بعد از جنجال‌های رخ داده من و ۶ بازیکن استقلال و پرسپولیس را برای پرسش و پاسخ بردند و بعد از چند روز آن محرومیت‌های سنگین در نظر گرفته شد.
یعنی شما را بازداشت کردند؟
خیر، فقط برای پرسش و پاسخ و اتفاقاتی که در زمین افتاد رخ داد رفتم، من گزارش کاملی از اتفاقات زمین را در اختیار مسوولان ذیربط قرار دادم.
عابدزاده جان شما را نجات داد، اما محرومیت سنگین برای او گرفته شد؟
عابدزاده محروم نشد.
او ۲ سال از حضور در میادین فوتبال محروم شد؟
نشد.
آقای ابهران شاید فراموش کرده‌اید و یا الان حضور ذهن ندارید، اما پس از پایان بازی مجتبی محرمی ۳ سال، احمدرضا عابدزاده ۲ سال، رضا شاهرودی یک سال و پیوس، بهزاد داداش‌زاده، امیر قلعه‌نویی، محمود فکری، صادق ورمزیار و مسعود غفوری‌های اصل هر کدام ۶ ماه محروم شدند.
تا آنجایی که به خاطر دارم عابدزاده محروم نشد، اما شاید اشتباه می‌کنم.
بداخلاق‌ترین بازیکن آن دربی را می‌توانید نام ببرید؟
با جرات می‌توانم بگویم به جز سه، چهار بازیکن همه بازیکنان آن دربی بداخلاق بودند. با هر سوتی که می‌زدم چند نفری اعتراض می‌کردند.
بعد از این مسابقه تا مدت‌ها سوت نزدید، درست است؟
داوری می‌کردم، اما نه در تهران، آن دربی در دیماه سال ۷۳ برگزار شد و من تا اردیبهشت ماه سال ۷۴ در ورزشگاه آزادی سوت نزدم.
بعد از بازی هواداران ۲ تیم برای شما مشکلی درست نکردند؟
نه، آن‌ها مرا نمی‌شناختند، مثل الان نبود که داوران شناخته شده باشند، بازی‌های ۲ تیم پخش مستقیم نداشت و یا به ندرت پخش می‌شد. بعد از بازی به تبریز رفتم و کسی با من کاری نداشت.
به جز این بازی قضاوت جنجالی دیگری نداشتید؟
نه، از خودم نمی‌خواهم تعریف کنم، اما قاطع‌ترین داور ایران بودم و به جز دربی سال ۷۳هیچ‌کسی جرات اعتراض را به من نداشت.
اگر به گذشته برگردید باز هم شهراورد سال ۷۳ را با همان سبک و روش سوت می‌زنید و یا نحوه قضاوت خود را تغییر می‌دهید؟
من به جز اینکه محمود فکری را باید اخراج می‌کردم و به مسعود غفوری‌اصل کارت زرد نشان می‌دادم بقیه تصمیماتم درست بود.
اگر الان دربی‌ها را سوت می‌زدید مشکلی پیش نمی‌آمد؟
فوتبال نسبت به گذشته سرعت بیشتری به خود گرفته است، اما مقررات سفت و سخت شده و و داوران کار راحتی برای قضاوت کردن دارند، آن زمان به ما می‌گفتند فلان بازی را در تهران یا شهرستان باید قضاوت کنید، خودمان می‌رفتیم ترمینال بلیت می‌گرفتیم و می‌رفتیم، اسکانمان با خودمان بود، با هزینه شخصی به ورزشگاه می‌رفتیم و وقتی بازی تمام می‌شد پیاده راه می‌افتادیم و اگر یکی دلش می‌سوخت ما را تا مسیری می‌رساند، اما الان برای داور بلیت هواپیما می‌گیرند، بهترین هتل‌ها رزرو می‌کنند و با ماشین‌های لوکس می‌رسانند. ما در روزهای سخت داوری کردیم.
بعد از اینکه داوری را کنار گذاشتید با فرشاد پیوس و امیر قلعه‌نویی در تراکتور همکاری کردید.
من سرپرست تراکتور بودم و این ۲ عزیز سرمربی و این فرصت همکاری نصیب من شد. با جرات می‌توانم بگویم آن‌ها از با اخلاق‌ترین مربیان فوتبال ایران بودند.
هیچ وقت درباره اتفاقات آن دربی جنجالی حرف نزدید؟
هیچ وقت.
یعنی قلعه‌نویی نگفت چرا مرا اخراج کردید؟
نه، خودش می‌دانست اخراجش درست بود.
256 41
