سینماسینما، سحر عصرآزاد
مستند «زمستان است» ساخته مهرداد زاهدیان؛ روایتگر تاریخچه خیابان لاله زار از گذشته تا حال است؛ از عصر قاجار تا امروز، از مرکزیت فرهنگ و هنر و جهان مدرن تا تبدیل شدن به مرکز الکتریکی با فرهنگ و مناسباتی تنزل یافته.
زاهدیان برای به تصویر کشیدن این خیابان پرخاطره و پرمخاطره که چندین مقطع تاریخی و پادشاه و شاه و رهبر و … را به خود دیده، روایت را از زمان حال و سرکشی به مکانی که قتل مهم این خیابان در آن رقم خورده، آغاز می کند تا قلاب فیلم به مخاطب و امروز گره بخورد.
سپس نریشن، عکس، نامه ها و اسناد تاریخی و نقشه های شهری را با تکیه بر تحقیق و پژوهشی چند جانبه به مدد می گیرد تا تولد این خیابان و تاریخ تحولاتش را با تکیه بر مستندات ثبت کند. به همین دلیل هم روایت تاریخچه این خیابان محدود به یک سطح باقی نمی ماند بلکه اتفاقات عرصه هنر، فرهنگ، سینما، تئاتر، سیاست و … را به مدد می گیرد تا اهمیت این خیابان را ترسیم کند.
خیابانی عریض و طویل که از اوج به حضیض و از مرکزیت شهری به حاشیه نشینی رسیده و فیلمساز به شیوه ای ظریف و نقادانه قرینه سازی دراماتیک بین لاله زار با خیابان استقلال در استانبول ترکیه انجام می دهد.
دو خیابانی که به زعم فیلمساز حاصل تقدیر و تدبیری هستند که یکی را به حاشیه و نابودی تدریجی کشانده و دیگری را به واسطه احیای دوباره، تبدیل به مهد توریست های شهری کرده که گذر از این خیابان را در خاطرات سفر خود ثبت می کنند.
زاهدیان برای ثبت ابعاد چندگانه این خیابان تاریخی گریزی نداشته از اینکه به لایه هایی عمیق از کارکردهای خیابان لاله زار و نقش آن در هنر، فرهنگ، اقتصاد، مدنیت و … نقب بزند. ابعادی که طبعاً نمی توان در مدت زمانی کوتاه آن گونه که باید حق مطلب را نسبت به آن ادا کرد.
به همین دلیل است که زمان طولانی این مستند نوعی احترام به تاریخ و مستندات و شعور مخاطب محسوب می شود که قرار نیست به شیوه ای سهل انگارانه با آنها مواجه شد و فیلمساز برای رسیدن به این دستاورد مهم، ریسک بالا رفتن زمان فیلمش را پذیرفته است.
«زمستان است» با رجعتی به لوکیشن قتل ابتدای فیلم و مرگ سینماهای این خیابان که به حیات عاریه ای خود با نامگذاری سالن های سینمای پردیس کوروش ادامه می دهند، به پایان می رسد تا تبدیل شود به یک سند تاریخی قابل ارجاع به آیندگان و آنها که نمی دانند تقدیر لاله زار چگونه و توسط چه کسانی رقم خورد.
