مطالعه و بررسی محققان نشان میدهد، سلولدرمانی با استفاده از سلولهای بنیادی خون قاعدگی میتواند تعداد و کیفیت تخمکها برای انجام لقاح آزمایشگاهی و در نتیجه، شانس موفقیت درمان را تا ۴۶ درصد افزایش دهد.
طبق مطالعات محققان پژوهشگاه و مرکز درمان ناباروری ابنسینا، یکی از کارکردهای ویژۀ این سلولها که در پژوهشهای انجامشده در این پژوهشگاه به اثبات رسیده است، درمان ناباروری در خانمهایی است که به دلیل ذخیرۀ کم تخمدان و بهرغم درمانهای انجامشده، ناباروند.
مطالعات بالینی این پژوهش گسترده که برای نخستین بار در جهان با موضوع تأثیر سلولهای بنیادی خون قاعدگی بر احیای تخمدان و افزایش توان باروری خانمها در پژوهشگاه و مرکز درمان ناباروری ابنسینا انجام شد، نشان داد که استفاده از سلولهای بنیادی خون قاعدگی در این دسته از خانمها باعث افزایش توان باروری آنها میشود و ۲۶ درصد از بیماران شرکتکننده در این مطالعه توانستند بعد از این درمان، بهطور طبیعی باردار شوند.
درمان یائسگی با سلول های بنیادی
بر اساس نتایج این پژوهش، پژوهشگاه و مرکز درمان ناباروری ابنسینا بانک سلولهای بنیادی خون قاعدگی را راهاندازی کرده است تا خانمهای در سنین باروری، بهویژه خانمهای جوان، بتوانند با دادن نمونه خون قاعدگی و ذخیره سلولهای بنیادی آن یک منبع مطمئن برای حفظ باروری و درمان دیگر مشکلات سلامت در آینده داشته باشند. خانمهای مبتلا به کاهش ذخیره تخمدانی و نارسایی زودرس تخمدان که معمولاً تخمک مناسب برای انجام روش های کمک باروری (IVF) را ندارند نیز میتوانند طبق صلاحدید پزشک از این روش درمانی برای احیای عملکرد تخمدانها استفاده کنند. همچنین، از این سلولهای بنیادی میتوان در دروه یائسگی، برای درمان مشکلات و بیماریهای مربوط به این دوره بهره برد.
سلول درمانی چیست؟
حال ببینیم سلول درمانی چیست؟ سلولدرمانی به عنوان یک روش درمانی نوین، انقلابی در عرصه پزشکی ایجاد کرده است. امروزه، زمانی که موضوع سلول درمانی مطرح می شود، منظور از آن درمان با سلول های بنیادی است. سلولهای بنیادی به آن دسته از سلولهای بدن اطلاق میشود که توانایی تکثیر خوبی دارند و میتوانند به سلولهای بخشهای مختلف بدن تبدیل شوند. بنابراین دو ویژگی کارآمد در درمان را دارند: قابلیت تکثیر به تعداد زیاد در آزمایشگاه و امکان تأمین از بافت های مختلف بدن.
امروزه سلولهای بنیادی از منابع مختلف، مانند خون بندناف، مغز استخوان، خون محیطی و بافت چربی تأمین میشوند، اما این منابع به دلایلی همچون دشواری نمونهگیری، دشواری دسترسی، ناممکن بودن تکرار نمونهگیری و تحمیل درد به دهندۀ نمونه، مطلوبیت کافی برای درمان همه بیماریها را ندارند. منبع جدید سلولهای بنیادی که هیچیک از محدودیتهای پیشگفته را ندارد، خون قاعدگی است که منبع غنی سلولهای بنیادی است. این منبع با داشتن ویژگیهایی مثل در دسترس بودن، امکان نمونهگیری آسان، نداشتن درد و دشواری برای نمونهدهنده و مهمتر از همه، امکان تکرار نمونهگیری در هر سیکل قاعدگی به یک منبع منحصر به فرد و بسیار مفید و کارآمد در تأمین سلولهای بنیادی برای سلولدرمانی تبدیل شده است.
پژوهشهای مختلف در سراسر جهان، از جمله پژوهشی دهساله که در گروه مهندسی بافت و طب بازساختی پژوهشگاه علوم و فناوریهای نوین زیستی جهاد دانشگاهی- ابنسینا انجام شده، تأییدکنندۀ توان بالای این سلولها در احیا و بازسازی بافتها است.
تاکنون فقط دو مرکز در جهان خدمات ذخیرۀ سلولهای بنیادی خون قاعدگی و درمان با استفاده از این سلولها را ارائه میکردند و مرکز درمان ناباروری ابنسینا با ارائۀ این خدمت توانسته است یک روش درمانی بسیار پیشرو را در اختیار هموطنان قرار دهد. همچنین، با توجه به تعداد اندک مراکز ارائهکنندۀ این خدمت در جهان، این موقعیت میتواند فرصت بسیار مناسبی برای رونق گردشگری سلامت در کشور باشد.
راه اندازی بانک سلول های بنیادی خون قاعدگی
در این راستا، برای اولین بار در کشور «بانک سلولهای بنیادی خون قاعدگی» که موثر بر احیا و جوان سازی تخمدان و افزایش توان باروری خانم ها می باشد، در مرکز درمان ناباروری ابن سینا راه اندازی شد.
رونمایی از این دستاورد، با حضور جناب آقای دکتر حمیدیه دبیر محترم ستاد سلولهای بنیادی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، جناب آقای دکتر پورعابدی، معاون محترم پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی، ریاست و مجریان این دستاورد، صورت گرفت. دکتر سمیه کاظم نژاد، جنین شناس و عضو هیات علمی پژوهشگاه ابن سینا ، دکتر سیمین ظفردوست عضو تیم تخصصی مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری ابن سینا و فلوشیپ ناباروری محققان این طرح بوده اند.