سینماسینما، محمدرضا مقدسیان
«پلتفرم» یکی از فیلم‌هایی است که این اواخر توجه بسیاری از علاقمندان سینما را خود جلب کرده، توجهی که به ظن بنده بیش از آنکه ریشه در کیفیت تام و تمام این فیلم داشته باشد،وابسته به مضامین، نشانه‌ها، استعاره‌های اعتراضی و شعارهایی است که فیلم تحویل مخاطب می‌دهد. توجهی که به این فیلم شده بیش از اندازه به نظر می‌رسد. اما این همه به معنی بد بودن فیلم نیست.
شاید بتوان توجه ویژه به این فیلم را در دریف اقبال بالایی که نه تنها مخاطبان جدی سینما بلکه علاقه‌مندان کمتر حرفه ای سینما به “جوکر” تاد فیلیپس و حتی “انگل” بونگ جون هو داشتند، قرار داد. البته که در اینجا مراد قیاس نعل به نعل کیفی و محتوایی در کار نیست بلکه هدف اشاره به مضمون اعتراضی و انتقادی این فیلم ها به نظم حاکم و رفتارهای و اخلاقیت موجود بر جوامع انسانی است. این‌یک نشانه مشخص دارد و آن اینکه انسان امروزی از ارزشها و بی ارزشی های رایج و حاکم به سطوح آمده است و هرنوع انتقادی که ظاهرا معنای جانا سخن از زبان ما می گویی را داشته باشد به مذاق مخاطب خوش می آید. اما سوال مهم اینجاست که این بشری که باعث بروز چنین رفتارها و آسیب هایی شده است کدام بشر است؟ آیا موجودی جدای از خود ما از جایی دیگر و جهانی دیگر باعث بروز این حالات شده است؟ پاسخ مشخص است. خیر. نتیجه اینکه گویی بشر امروز همزمان با درد کشیدن نوعی احساس فریب خوردگی و بالاتر از آن حس گناه را با خود حمل می کند. گناه تاثیر گذار بودن در رسیدن به نقطه ای که حالا در آن ایستاده ایم. مراد آن است که بگوییم درست است که بخش عمده لذت از این جنس فیلم ها روبرو شدن با حرف هایی است که شاید مخاطبان سالها می خواستند بزنند و نشده است اما این ماجرا روی دیگری هم دارد و آن اینکه مخاطب با دیدن این فیلمها به این حس ناخودآگاه می رسد که او گناهکار نیست و هرچه هست حاصل کار دیگرانی جز خود مخاطب است. جدای از تحلیل های روانکاوانه و جامعه شناختی که بسیار می توان درباره اش گفت، باید پذیرفت که “پلتفرم” در عین برخوردار بودن از تمام این ویژگی هایی مضمونی فیلمی است که به واسطه هیجان زدگی مخاطب، بر زبانها افتاده بیش از آنکه فیلمی مهم در جمیع جهات سینمایی اعم از فرم و محتوا باشد و ماندگار بماند.
«پلتفرم» یک تریلر ترسناک و علمی_تخیلی اسپانیایی زبان است که با نگاهی انتقادی و گل‌درشت نظام طبقاتی و سرمایه‌داری و البته باورها و ارزش‌های حاصل معاشرت مدام با رسانه‌های رنگارنگ را زیرسوال می‌برد و مخاطب را با عواقب این شکل از نگاه به دنیا و انسان‌ها روبرو می‌کند. «پلتفرم» راوی معصومیت از دست رفته بشر است. معصومیتی که در مقابل تبلیغات رسانه ها و ترویج ارزش ها و مفاهیم سرمایه داری و منفعت محور تاب و توانش را از دست داده و به یغما رفته است. این اتفاقی است که به شکلی کامل‌تر و پخته‌تر در مجموعه «آیینه‌ی سیاه» هم شاهد آن بودیم. در واقع جنس نگاه سازندگان فیلم «پلتفرم» به محصول تصویری، در حد و اندازه‌ی سریال‌های خوب ارائه شده در سالهای اخیر است و نه لزوما ساخت یک اثر دراماتیک و پخته و چندلایه‌ی سینمایی. با این همه اما تماشای «پلتفرم» دست‌کم برای یک‌بار خالی از لطف نیست.