وب سایت آلترنت گزارش داد فشارها بر عربستان سعودی در ارتباط با پرونده قتل «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سعودی، یک بار دیگر بالا گرفته است.
«فخرالدین التون» مدیر ارتباطات و از دستیاران «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه امروز جمعه اعلام کرد که «فقدان کامل شفافیت» مقام های عربستان سعودی در این پرونده، عمیقا مایه نگرانی است و به اعتبار ریاض آسیب می رساند.
اردوغان نیز چند روز پیش از این در گفت و گو با تلویزیون دولتی ترکیه، از آن چه «بی عملی» آمریکا در قبال قتل خاشقجی می نامید، انتقاد کرد.اردوغان به شبکه دولتی تی آر تی گفت که قادر نیست سکوت آمریکا در پی قتل خاشقجی را درک کند.رئیس جمهور ترکیه «قتل صورت گرفته» را قتلی «بی رحمانه» توصیف کرده و تاکید کرده بود که «می خواهد همه چیز روشن شود چرا که قتل خاشقجی یک قتل معمولی نیست».
آلتون مدیر ارتباطات رسانه ای و دستیار اردوغان نیز تاکید کرده است که ترکیه در این پرونده خود را متعهد به همکاری با تیم تحقیق سازمان ملل می داند و به این همکاری ها ادامه خواهد داد.او گفت: «جهان نظاره گر ماست. ترکیه در کنار تمام کشورهایی که به دموکراسی و آزادی باور دارند، به دنبال تحقق عدالت و حقیقت خواهد بود.»این دستیار اردوغان تصریح کرده است که در چهار ماهی که از قتل خاشقجی می گذرد مقام های عربستان سعودی کمترین همکاری را با مقام های ترک، تیم تحقیقاتی و جامعه بین الملل داشته اند.آلتون یک بار دیگر به این درخواست ترکیه از سعودی اشاره کرده است که ریاض باید قاتلان جمال خاشقجی را به ترکیه تحویل دهد چراکه محل وقوع جرم ترکیه بوده است.
پاسخ مکتوب فخرالدین آلتون به رویترز، یک روز پس از انتشار یک گزارش سازمان ملل درباره قتل خاشقجی از سوی این مقام دولت ترکیه اعلام شده است.
کمیته تحقیق سازمان ملل متحد در گزارشی که دیروز منتشر کرد مرگ جمال خاشقجی توسط عاملان عربستان سعودی را تایید کرد و از مدارکی نام برد که از مرگ «برنامه ریزی شده» و «وحشیانه» این روزنامه نگار توسط مقامات سعودی پرده برمی داشت.در این گزارش تصریح شده بود که مقام های سعودی برای تضعیف و به تاخیر انداختن تحقیقات ترکیه در این پرونده، از هیچ تلاشی فروگذار نکرده اند.بنا بر این گزارش، عربستان اجازه ندارد که تیم تحقیقاتی ترکیه تا 13 روز از وقوع قتل وارد کنسولگری بشود.
«آگنس کالامارد» گزارشگر ویژه سازمان ملل که درباره این قتل تحقیق می کند بین 28 ژانویه تا 3 فوریه به ترکیه سفر کرده بود.بنا بر گزارش مقدماتی وی، خاشقجی قربانی یک نقشه قتل برنامه ریزی شده و بی رحمانه مقامات عربستان سعودی بوده است.کالامار رفتار ماموران دیپلماتیک عربستان سعودی را که به گفته او از «مصونیت حقوقی» برای ارتکاب جنایت سوءاستفاده می کنند، محکوم کرد.
بنا بر گزارش ها، سازمان سیا به این نتیجه رسیده بوده که محمد بن سلمان دستور قتل خاشقجی را داده بود. برخی رسانه های غربی نیز ولیعهد عربستان سعودی را در این قتل متهم کرده اند.به جز او، ترکیه 15 نفر را شناسایی کرده که در زمان این قتل از عربستان به استانبول سفر کرده اند و بعد از قتل خاک ترکیه را ترک کرده اند. اما روشن نیست که هیچ کدام از این 15 تن در دادگاه عربستان سعودی در جایگاه متهم قرار باشند.
همزمان با انتشار این گزارش که کمیته تحقیق سازمان ملل متحد کار تهیه و تدوین آن را برعهده داشت، روزنامه نیویورک تایمز روز پنج شنبه با انتشار گزارشی خبر داد که «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی از برنامه قتل جمال خاشقجی اطلاع داشته است.این گزارش که گفته شده بخشی از آن با استفاده از شنود مکالمات مقام های سعودی تهیه شده تایید کرد که «محمد بن سلمان ولیعهد سعودی یک سال قبل از قتل جمال خاشقجی… به یکی از مشاوران و دستیاران ارشد خود گفته بود که اگر خاشقجی به عربستان بازنگردد و به انتقاداتش علیه دولت ریاض پایان ندهد، یک گلوله خرج او خواهد شد.»
نیویورک تایمز تاریخ این اظهارات ولیعهد سعودی به یکی از دستیاران ارشدش را مربوط به سال 2017 و پیش از قتل خاشقجی در اکتبر گذشته در کنسولگری استانبول اعلام کرده است.در همین حال، گروهی از نمایندگان مجلس آمریکا بار دیگر تلاش ها برای تنبیه مقام های سعودی به دلیل نقش آفرینی در ترور خاشقجی را در دستور کار قرار داده اند.در این طرح قانونگذاران آمریکایی خواستار اعمال تحریم علیه مقام های مرتبط با قتل خاشقجی شده اند. این طرح همچنین خواستار قطع کمک های آمریکا به ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی در جنگ یمن است.
هفت سناتور ارشد آمریکایی چند ماه پیش از این با استناد به قانون حقوق بشری از وزارت خارجه آمریکا خواسته بودند که تا 7 فوریه ارزیابی خود از نقش سران عالی رتبه سعودی در قتل خاشقچی را بررسی و در گزارشی اعلام کند که با وجود پایان گرفتن این مهلت، گزارشی از سوی دولت آمریکا در این خصوص ارائه نشد.
جمال خاشقجی روزنامه نگار و منتقد محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در مهر ماه امسال پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول به دست تیم ویژه ای که برای قتل اعزام شده بود، کشته شد.عربستان برای مدتی اساسا وقوع هر اتفاقی در کنسولگری را رد کرده و می گفت خاشقجی از محل خارج شده است. اما سپس پذیرفت او «در جریان درگیری» جان خود را از دست داده است.در نهایت و پس از فشارهای بین المللی ریاض اعلام کرد خاشقجی در کنسولگری به قتل رسیده است.
اتهام های زیادی حتی از سوی برخی چهره های جمهوری خواه و نزدیک به رئیس جمهور آمریکا مانند سناتور «لیندسی گراهام» مستقیما متوجه محمد بن سلمان شد، اما ریاض هرگونه دخالت ولیعهد سعودی در جریان قتل را رد کرده است.
پادشاه و ولیعهد سعودی تاکنون چند بار رسما اعلام کرده اند که از وقوع این جنایت بی خبر بوده اند؛ امری که از سوی چندین شخصیت و سازمان از جمله سازمان سیا رد شده است.مقام های دولت آمریکا در مواردی مسئله قتل خاشقجی را با مقام های سعودی مطرح کرده اند و گفت و گوهایی در این زمینه انجام شده است.دولت آمریکا در نوامبر گذشته 17 مقام کنونی یا سابق حکومت سعودی را مشمول تحریماتی قرار داد.
سنای آمریکا هم در ماه دسامبر گذشته با تصویب قطعنامه ای ولیعهد عربستان را مسئول قتل خاشقجی خواند و خواهان پایان کمک های آمریکا به ائتلاف عربستان در جنگ یمن شد.
قطعنامه نمادین سنا پس از آن تصویب شد که سناتورها نتوانستند طرح تحریمی خود را به دلیل عدم همکاری جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان به تصویب برسانند. مجلس نمایندگان از امسال در کنترل حزب دموکرات است که انتظار می رود از مصوبه اعمال فشار به عربستان سعودی حمایت بکند.اما دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا گفته است او مخالف تحریم عربستان سعودی است چرا که ریاض یک «متحد استراتژیک» آمریکا در منطقه است.
رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که آمریکا «شریک ثابت قدم» عربستان سعودی باقی خواهد ماند، حتی اگر محمد بن سلمان از طراحی قتل جمال خاشقجی مطلع بوده باشد.هم در آمریکا و هم در کشورهای دیگر بسیاری از تحلیلگران و رسانه های جمعی اعتقاد دارند که دونالد ترامپ می کوشد، نقش ولیعهد عربستان را در قتل فجیع خاشقجی کمرنگ جلوه دهد.«مایک پومپئو» وزیر خارجه این کشور نیز حدود یک ماه قبل گفته بود که رهبران عربستان سعودی به او تضمین داده اند که تمام افرادی که در قتل خاشقجی دخالت داشته اند مجازات خواهند شد.
2323
