، یک مطالعه در مقیاس بزرگ در سال 2021 یافته هایی جالب را درباره خمیازه نشان داده است: « مهره‌دارانی که مغز بزرگتر و نورون‌های بیشتری دارند خمیازه‌های طولانی‌تری می کشند.»
محققان داده هایی را در مورد 1291 خمیازه جداگانه از مشاهدات عینی این مهره داران در باغ وحش و ویدئوهای آنلاین جمع آوری کردند که در مجموع 55 گونه پستاندار و 46 گونه پرنده را پوشش می دهد. آنها “همبستگی قوی” بین مدت خمیازه کشیدن یک حیوان و اندازه مغز آن حیوان پیدا کردند.
یورگ ماسن استاد دانشگاه اوترخت هلند در بیانیه ای در سال 2021 گفت: «ما با دوربین به چندین باغ وحش رفتیم و درکنار محوطه حیوانات منتظر خمیازه کشیدن حیوانات بودیم. “این پژوهش کاری دشوار، زمان بر و بسیار طولانی بود.”
نتایج این مطالعه می‌تواند به پرسش های بی پاسخ علمی درباره خمیازه پاسخ دهد . دانشمندان پیش از هرچیز در پی پاسخ این پرسش اساسی هستند که چرا خمیازه می کشیم ؟
چه فعل و انفعالی در بدن رخ می دهد که خمیازه می کشیم؟
پرسش بعدی درباره حیواناتی است که اصلا خمیازه نمی کشند. مثلا چرا زرافه‌ها اصلاً نیازی به خمیازه کشیدن ندارند؟
محققان در مقاله خود در این باره ینوشتند: “اگرچه الگوی خمیازه ثابت است، اما مدت زمان آن با اندازه مغز و تعدادنورون ها تکامل یافته است.”
علاوه بر این، به نظر می رسد که این عملکرد در طیف متنوعی از حیوانات حفظ شده است، به طوری که منشا تکاملی آن رامی توان حداقل به جد مشترک پرندگان و پستانداران نسبت داد و حتی شاید رگه هایی از قدمت در نسل های پیشتر را همرهگیری کرد.
اولین بار در سال ۲۰۰۷ بود که در پژوهشی با موضوع خمیازه یک تئوری مهم درباره علت این پدیده ناشناخته مطرح شد. بر اساس این تئوری، خمیازه کشیدن یک راه ضروری برای خنک کردن مغز است. بنابراین، مغزهای بزرگتر به خمیازه های طولانی تری نیاز دارند تا به درستی خنک شوند.
به نظر می رسد که این اطلاعات با این داده ها تأیید می شود. همچنین نتایج این پژوهش نشان می دهد که پستانداران طولانی تر از پرندگان خمیازه می کشند. دمای هسته پرندگان بالاتر از پستانداران است، که به معنی اختلاف دمای بیشتربا هوای اطراف است، به این معنی که خمیازه کوتاه‌تر برای کشیدن هوای خنک‌تر کافی است.
نتایج مشابهی در مطالعه‌ای در سال 2016 بر روی انسان‌ها به دست آمد، اگرچه در آن مورد، تنها 205 خمیازه و 24 گونه اندازه‌گیری شد. نتایج سال ۲۰۱۶ نشان داد که کوتاه‌ترین خمیازه‌ها (۰.۸ ثانیه) از موش‌ها و طولانی‌ترین خمیازه‌ها(۶.۵ ثانیه) مربوط به انسان‌ها بوده است.
اندرو گالوپ از دانشگاه ایالتی نیویورک توضیح داد: «خمیازه از طریق استنشاق همزمان هوای خنک و کشش عضلات اطراف حفره‌های دهان، جریان خون خنک‌تری را به مغز می رساند و در نتیجه عملکرد خمیازه در جانداران ، نقش تنظیم کننده حرارت مغز را دارد.»
بیشتر بخوانید:
ترکیه ای ها برای این رنوی نامحبوب بازار ایران سر و دست می شکنند!
محققان همچنین در این پژوهش پی بردند خمیازه هیچ ارتباطی با هوش ندارد، فقط اندازه مغز و تعداد نورون‌هایی که در کاسه سر قرار دارند بر مدت خمیازه ها اثر می گذارند.
بر اساس نتایج بدست آمده ارتباط معناداری میان بزرگی مغز و فراوانی خمیازه وجود ندارد. به عنوان مثال، ما انسان ها معمولا بین 5 تا 10 بار در روز خمیازه می کشیم.
همانطور که ممکن است متوجه شده باشید، خمیازه مسری هم هست. یک فرضیه برای این کار این است که یک کارکرد اجتماعی را ایفا می کند، یک گروه را به همان حالت ذهنی می برد و شاید به همگام سازی الگوهای خواب کمک می کند. البته برای پی بردن به چنین نتیجه ای به تحقیقات بیشتری نیاز است.
مارگاریتا هارتلیب، زیست‌شناس از دانشگاه وین، اتریش، می‌گوید: «دریافت فیلم‌های ویدیویی از بسیاری از حیوانات درحال خمیازه نیاز به صبر و حوصله‌ای دارد و رمزگذاری بعدی همه این خمیازه‌ها باعث شده است که من در برابر مسری بودن خمیازه مصون باشم.»
در حالی که تحقیقات بیشتری برای کشف دلایل خمیازه کشیدن وجود دارد، نویسندگان این پژوهش در جمع بندی نتایج خود ، ادعا کرده اند این یافته‌ها پشتیبانی بیشتری برای پیش‌بینی‌های متمایز ناشی از فرضیه خنک‌سازی مغز فراهم می کند.
منبع: ساینس آلرت
