پریسا عباسی– برای برخی افراد، هیچ چیز به اندازه یک پیاده روی طولانی در یک ساحل شنی لذت‌بخش نیست. اما شکی نیست که راه رفتن در یک ساحل شنی به آسانی یا به سرعت پیاده‌روی در یک مسیر مخصوص یا در خیابان نیست. اما علت واقعی آن چیست و چرا راه رفتن روی شن‌ها اینقدر سخت است؟
پائولا زامپارو، محقق بیومکانیک دانشگاه ورونا در ایتالیا، در ایمیلی به Live Science نوشت: «مشکل شن، نرم بودن آن است؛ و شما در هر قدم که برمی‌دارید در شن فرو می‌روید». طبق مطالعه‌ای که نتایج آن در مجله زیست‌شناسی تجربی منتشر شده است، این مسئله شما را مجبور می‌کند تا با هر قدمی که برمی‌دارید ۲.۱ تا ۲.۷ برابر انرژی بیشتری مصرف کنید.
اما زمان قدم زدن روی شن و ماسه‌ها، این تنها شن‌ها نیستند که تغییر شکل می‌دهند؛ ناهمواری‌های سواحل و تپه‌های شنی باعث می‌شوند تا حرکت در آنها دشوار شود. زامپارو در این‌باره می‌گوید:« هنگام پیاده‌روی روی ماسه‌ها، زمین زیر پایمان ناهموار است و حرکت در زمین‌های ناهموار، نیاز به انرژی بیشتری دارد.” این امر بدن شما را مجبور می‌کند تا اغلب بصورت ناخودآگاه تنظیمات کوچکی در راه رفتن شما ایجاد کند و عضلات را درگیر می‌کند(خصوصا عضلات مچ پا و پا). این عضلات در حالت راه‌رفتن بر روی زمین صاف اینقدر درگیر نیستند و استراحت بیشتری می‌کنند.
باربارا گرانت، محقق بیومکانیک دانشگاه لیورپول در بریتانیا، گفت: «این ماهیچه‌ها باید بطور فعال درگیر شوند تا شما به شکلی مطمئن تعادل داشته باشید.» زمانی که شما در مسیرهای سنگلاخی راه می‌روید، نیز اتفاق مشابهی می‌افتد. در این مسیرها اگر شما با سرعت معمولی حرکت کنید، باز هم سریعتر از زمانی که در یک مسیر معمولی حرکت می‌کنید، خسته می‌شوید.
طبق مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۲ در «ژورنال رابط انجمن سلطنتی» منتشر شد، آمده که نظریه دیگری وجود دارد که افراد روی شن و ماسه، با روشی متفاوت از سطوح سخت راه می‌روند. گرانت و همکارانش در دانشگاه لیورپول، نحوه راه رفتن افراد روی فوم را با راه رفتن آنها روی سطوح جامد مقایسه کردند و به تجزیه و تحلیل نیروهای زیر پای آنها و میزان اکسیژن مصرفی هر فرد پرداختند. آنها دریافتند که راه رفتن روی سطوح نرم، مانند شن، گل و برف، باعث می‌شود افراد گام‌های بلندتری بردارند و حرکات بزرگ‌تری در لگن و زانوی خود ایجاد کنند، و همین تفاوت‌ها باعث مصرف انرژی بیشتری نسبت به راه رفتن روی یک سطح سخت می‌شود.
جالب اینجاست که دانشمندان دریافته‌اند که دویدن روی شن، نابرابری مصرف انرژی را کاهش می‌دهد. دویدن در امتداد یک ساحل شنی تنها ۱.۶ برابر بیشتر از دویدن روی یک سطح صاف و پایدار به انرژی نیاز دارد. با این حال، از آنجایی که دویدن (حداقل با سرعت سریع) انرژی بیشتری نسبت به پیاده روی آرام مصرف می‌کند، بنابراین همچنان شما برای دویدن روی سطح ماسه‌ای در مقایسه با قدم زدن روی آن، انرژی بیشتری صرف خواهید کرد.
اما کسانی که بطور حرفه‌ای در ساحل پیاده‌روی می‌کنند، روش آسان کردن پیاده‌روی روی ماسه‌ها را می‌دانند: انتخاب ماسه‌های خیس برای پیاده‌روی.
زامپارو می‌گوید: «وقتی ماسه‌ها خیس هستند، فشرده‌تر می‌شود و راه رفتن روی آن بیشتر شبیه راه رفتن در زمین‌های سفت است». به عبارت دیگر، پیاده‌روی در امتداد خط ساحلی، و جایی که امواج روی شن‌هامی‌آیند و برمی‌گردند،بسیار آسان‌تر است. با وجودی که این کار تعادل ایجاد می‌کند، اما وجود آب بیش از اندازه نیز می‌تواند شن و ماسه‌ها را دوباره نرم کند.
گرانت به لایوساینس گفت:«اگر وجود آب در ماسه‌ها و راه‌رفتن روی ماسه‌های خیس، گزینه مناسبی نیست، پس باید برای عبور از شن راه دیگری پیدا کنیم، و آن افزایش مساحت سطح تماس است.» این کار را می‌توان با پوشیدن کفش و تغییر در نحوه گام برداشتن و قدم زدن انجام داد، و کف پا را کاملا صاف روی زمین قرار داد.
با اینکه ورزش کردن روی شن کمی سخت‌تر است، اما دلایل خوبی برای انجام این کار وجود دارد. زامپارو گفت:«نیروهای ضربه‌ای روی ماسه کمتر از زمین‌های سفت است. تحقیقات نشان می‌دهند که راه رفتن یا دویدن روی شن و ماسه در مقایسه با سطح سختی مانند بتن، برای مفاصل و ماهیچه‌های شما بسیار آسان تر است.»
بیشتر بخوانید:
این یعنی حرکت کردن روی سطح ماسه برای ریکاور شدن سریعتر ورزشکاران پس از تمرین، و کسانی که در حال بازتوانی پس از آسیب‌دیدگی هستند، بهتر است. در واقع بسیاری از ورزشکاران حرفه‌ای، از جمله راسل وستبروک، ستاره NBA(اتحادیه ملی بسکتبال)، تمرین بر روی شن و ماسه را در برنامه‌های تمرینی خود گنجانده است. با این حال گرانت توصیه می‌کند که در طول انجام تمرینات بر روی شن، باید بسیار محتاط بود. او می‌گوید:«به دلیل ناپایداری شن و ماسه، به طور بالقوه خطر لغزیدن و زمین خوردن در شن وجود دارد.»
بنابراین دفعه بعد که بر روی شن و ماسه قدم زدید، این را به خاطر بسپارید: شما در واقع در حال انجام تمرینات سخت‌تر هستید و این می‌تواند دلیلی خوبی برای جشن گرفتن در طول تعطیلات و در کنار ساحل باشد.
منبع: Live Science
۵۸۵۸
