سد زاینده رود به عنوان یکی از اصلی ترین سدهای مرکز کشور در سال ۱۳۴۹ با ظرفیت ۱.۴ میلیارد مترمکعب بهره برداری شد، این سد قوسی شکل در ۱۱۰ کیلومتری غرب اصفهان قرار دارد.
زاینده رود بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران است که از کوه‌های زاگرس مرکزی بویژه زرد کوه بختیاری سرچشمه گرفته و در کویر مرکزی ایران به سمت شرق پیش می‌رود و به تالاب گاوخونی در شرق اصفهان می‌ریزد.
این رودخانه سال‌هاست به دلیل تغییرات اقلیمی، خشکسالی‌های متوالی، تراکم جمعیت و برداشت‌های بی رویه به یک رودخانه فصلی تبدیل شده است و در پایین دست بخصوص در فصول گرم سال با خشکی مواجه می‌شود.
حجت‌الله غلامی روز پنج‌شنبه در شانزدهمین کارگروه سازگاری با کم آبی در سالن اجتماعات استانداری افزود: با توجه به میزان بارش‌ها و تصمیمات اخذ شده قرار بود تا ۲۰ شهریور آب در رودخانه زاینده‌رود جاری باشد که با رضایت نسبی کشاورزان شرق و غرب جریان آب ادامه پیدا کرد.
وی با بیان اینکه ضرورت استمرار آب در رودخانه برای کشاورزان شرق و غرب بعد از ۲۰ شهریور احساس شد، تصریح کرد: براساس گزارش جهاد کشاورزی مبنی بر ادامه آب و به ثمر نشستن محصولات تا ۱۲ مهر قرار شد برای کشاورزان شرق با دبی کمتر آب توزیع شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان ادامه داد: در زمان حال میزان دبی موجود در سد زاینده‌رود به حدی رسید که می‌تواند برای کشت پاییزه مشکل به وجود آورد از این رو جلساتی با آب منطقه‌ای و جهادکشاورزی و بررسی‌هایی که انجام شد به این جمع بندی رسیدیم که آب سد در تاریخ پنجم مهرماه بسته شود چرا که اگر این کار صورت نگیرد با ذخیره زیر ۵۰۰ میلیون مترمکعبی در سد زاینده رود کشت پاییزه با خطر مواجه می‌شود.
وی بیان کرد: کشت پاییزه نسبت به کشت بهاره از شرایط خاصی برخوردار است به همین دلیل تمامی تصمیمات در راستای کشت پاییزه اخذ شده تا با مشکل مواجه نشویم.
غلامی با بیان اینکه باید شرایط خاص وضعیت آب استان را در نظر بگیریم، اظهارداشت: تاکنون حدود ۴۰۰ میلیون متر مکعب برای کشت پاییزه کشاورزان برداشت کردیم و این در حالی است که قرار بود ۳۵۰ میلیون مترمکعب از سد زاینده رود برای این مهم برداشت شود.
زاینده رود تا ۱۰ مهر در اصفهان جاری است
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان گفت: براساس رایزنی‌های انجام شده تا پنجم مهر آب برای تنها اصفهان و کانال آبشار در جریان است و آب برای غرب و رودشت بسته می‌شود و تا هشتم آب در اصفهان و کانال های آبشار جاری خواهد بود.
مسعود میرمحمد صادقی بیان کرد: آب سد زاینده رود هشتم مهرماه بسته خواهد شد و آب در قسمت مرکزی و شهر اصفهان در این رودخانه جاری خواهد بود.
وی ضمن ارائه گزارش از از میزان بارش‌ها در سال آبی جاری و مقایسه‌ای در این راستا افزود: در شهر اصفهان ۱۴۵.۵ میلی‌متر بارش داشتیم که این عدد در سال گذشته ۷۲ میلی‌متر بوده و میانگین در بلندمدت ۱۱۹ میلی‌متر است یعنی در سال آبی گذشته در شهر اصفهان نسبت به سال گذشته آن ۱۰۲ درصد و نسبت به میانگین بلند مدت ۲۲ درصد افزایش را شاهد بودیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان با بیان اینکه در ایستگاه‌های شاخص (چلگرد و کوهرنگ) که عمده تولید میزان بارش در این استگاه‌ها است ۲۱۴۱.۵ میلی‌متر و در مدت میانگین ۱۴۱۳ میلی‌متر بارش را شاهد بودیم.
وی خاطرنشان کرد: میزان بارش‌ها نسبت به سال گذشته ۱۸۰ درصد و نسبت به میانگین بلند مدت ۵۱ درصد افزایش را شاهد بودیم.
میرمحمد صادقی ادامه داد: براساس اعلام سازمان هواشناسی در کل کشور برآورد بارش‌ها میانگین و نرمال است اما متاسفانه در منطقه زاگرس به ویژه چهارمحال و بختیاری و کوهرنگ این میزان وضعیت قرمزی داشته و زیر نرمال است به همین دلیل آینده‌نگری در این راستا احساس می‌شود.
وی گفت: حجم ورودی به سد زاینده‌رود در سال گذشته ۱۹۵۴.۵ میلیون مترمکعب، در سال آبی گذشته ۵۴۲ میلیون مترمکعب، میانگین بلند مدت ۱۳۸۰ میلیون مترمکعب بوده است و نسبت به سال گذشته ۲۶۱ درصد و در بلند مدت ۴۲ درصد افزایش حجم سد را شاهد بودیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان با اشاره به اینکه حجم خروجی از سد زاینده رود در سال گذشته ۱۶۱۵ میلیون مترمکعب بوده است، خاطرنشان کرد: حجم خروجی از سد نسبت به میانگین بلند مدت ۱۳۷۷ بوده که ۱۸۰ درصد نسبت به سال گذشته و ۱۷ درصد نسبت به میانگین افزایش خروجی آب از سد زاینده رود را شاهد بودیم.
وی افزود: آخر شهریور جاری حجم سد زاینده‌رود ۵۰۹ میلیون مترمکعب و سال گذشته در همین زمان ۱۷۱ میلیون مترمکعب بوده است، همچنین در میانگین بلند مدت ۷۶۰ میلیون مترمکعب آب داشتیم که در این راستا حجم سد در سال جاری نسبت به سال گذشته ۱۹۷ درصد افزایش داشته است.
به گفته مدیرکل سازمان هواشناسی استان اصفهان میزان بارش‌های پاییزی از ۲۰ مهرماه بهتر می‌شود از این رو در ماه‌های مهر و آبان وضعیت خوبی از بارش‌ها را شاهد هستیم اما متاسفانه در ماه آذر و بعد از آن وضعیت خوبی از بارش‌ها در کل استان نخواهیم داشت.
شیوه نامه اجرایی تصویب نامه کارگروه ملی سازگاری با کم آبی، بررسی تامین خسارت وارده بر کشاورزان حاشیه رودخانه زاینده‌رود طی عملیات احداث جاده دسترسی، پیگیری ممنوعیت کشت برنج در استان و برنامه‌ریزی در استمرار تخصیص حقابه تالاب گاوخونی از جمله دستور کار شانزدهمین جلسه کارگروه آب بود.
زاینده‌رود بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران است که از کوه‌های زاگرس مرکزی بویژه زرد کوه بختیاری سرچشمه گرفته و در کویر مرکزی ایران به سمت شرق پیش می‌رود و به تالاب گاوخونی در شرق اصفهان می‌ریزد.
زمین‌های کشاورزی اصفهان حدود ۵۶۳ هزار هکتار معادل ۳.۵ درصد از مساحت استان می‌باشد که با توجه به محدودیت‌های منابع آب در سال‌های اخیر، تنها حدود ۲۹۰ هزار هکتار آن زیر کشت زراعی و باغی قرار گرفته است.
در سال زراعی ۹۶- ۹۷ حدود ۲۱۰ هزار هکتار از مجموع زمین‌های کشاورزی استان به کشت محصولات زراعی اختصاص داشت که ۱۹۰ هزار هکتار آن زراعت آبی و ۲۰ هزار هکتار مربوط به زراعت دیمی بوده است.
