در حالی که اظهارات حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی به صورت زنده از شبکه خبر صدا و سیما و سایت ریاست جمهوری پخش و متن کامل این سخنان در پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری منتشر شد، اما برخی رسانهها سخنرانی روحانی در جمع مدیران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را به گونهای تحریف شده منتشر کردند، تا آنجا که به جملاتی منتسب به رییسجمهور واکنش نشان داده شد که از زبان وی بیان نشده بود.
اما روحانی در این سخنرانی درباره حجاب چه گفت؟
ما در مسئله حجاب اول از زن شروع میکنیم در حالیکه قرآن اول از مرد شروع میکند: و قل للمومنین یغضوا من ابصارهم[۲]، از چشم شروع میکند. به مردها خطاب میکند که نگاه هرزه نکنید. چشم تان را به نامحرم ندوزید. از ما شروع میکند. آن وقت ما زن و دختر را دستگیر میکنیم. آغاز از چشم است بعد به زینت میرسیم: و لایبدین زینتهن الا ما ظهر منها.
اساس حجاب برای امنیت است. خداوند میگوید این حجاب را برای شما مقرر کردیم تا شما آزار نبینید؛ فلا یوذین[۴]؛ حجاب داششته باشید تا همه بفهمند که زنی با عفت و دنبال زندگی خودتان هستید و پشت سر شما راه نیفتند. اگر بخواهیم خیلی ساده آیه را ترجمه کنم. کاری نکنید که عده ای مریض پشت سر شما در کوچه و خیابان راه بیفتند که آزار ببینید. این حجاب را قرار دادیم تا شما آزار و اذیت نبینید.
تمام حجاب در قرآن را نگاه میکنید حمایت از زن است. ما طوری درست کردیم که این حجاب چماق بر سر زن است. اینگونه نیست. ما درست تبیین نمیکنیم. بعد هم مگر از دیدگاه اسلام با شرایط و اخلاقی که اسلام مقرر کرده کاری که زن میتواند انجام دهد، چرا نباید انجام دهد؛ در برخی کارها مردها بهتر و برخی زنان بهتر میتوانند انجام دهند.
از برخی جهات زنها سلامت بهتری از مردها دارند. از چند وزرای قدیمی سوال کردم همه این را میگویند که در وزارتخانه ما اصلاً زنی که فساد مالی داشته باشد نداشتهایم.
رییسجمهور درباره فضای مجازی چه گفت؟
در این جهان شبکهای، ممکن است در اینترنت و ارتباط مردم با نرمافزارهای مختلف حرف مفید یا مضر، یا راست و دروغ باشد. از این فضا هم گاهی افراطی و هم گاهی تفریطی استفاده میشود. عدهای فکر میکنند در این فضا باید هر کاری کنند و هر شایعه، دروغ، تهمت و استهزاء را برای منافع شخصی، گروهی، حزبی یا هر چه میخواهد باشد، نشر بدهند.
به هر حال یک تعهدات اخلافی، وجدانی، انسانی و اسلامی را که همه داریم. باید درست از این ابزار و وسایل استفاده کنیم.
یک موبایل دست طرف میدهی میگویی که در این پیام رسان وارد شو، در این پیام رسان وارد نشو. این یکی بهشت است، این یکی جهنم است.
خود ما تحریکش میکنیم، خود ما وادارش میکنیم که برود ببیند چیست که این همه نه میگویند.
فیلتر شد، فیلترشکن را چه کار میکنی؟ با آن فیلتر شکن مبارزه کردی، فیلتر شکن بعدی آمد چه کار میکنی؟ اگرروزانه فیلتر شکن آمد چه کار میکنی؟ اصلا تمام زندگی همین میشود.
نتیجه چه شد، بعد از یک سال؟ همه ضرر کردیم. اول بچه ها و نوجوانها و جوانانمان ضرر کردند. اصلاً جوانهای ما در این فضاها نمیرفتند. چارچوبی داشت. این طور نبود که در آن پیام رسان هر چیزی باشد. متاسفانه همه چارچوب ها شکست، با یک تدبیر نادرست و غلط.
امروز فکر میکنم که برای ما روشن شده است که راه حل این نیست. نه راه حل افراطی گری است که از این فضا استفاده کنیم و علیه آبروی مردم حرف های غیرواقعی بزنیم، و راهش هم این نیست که آن را به طور کامل ببندیم. ما باید سواد رسانه ای و دیجیتالی نوجوانان و جوانان را بالا ببریم.
اگر این جناح و آن جناح و این دسته و آن دسته یک رادیو و تلویزیون داشتند، نصف حرفهایشان را آنجا می زدند. رسمی هم حرف می زدند، نه غیررسمی. با شناسنامه هم حرف می زدند و معلوم بود چه کسی است و طرفدار کدام حزب است اما در فضای مجازی اصلا معلوم نیست چه کسی است و از کجا آمده این حرفها را می زند.
پس اولین قدم این فضای مجازی این است که زیربنای بسیاری از حرکت ها و تحولات اقتصادی و توسعه است. توانمندساز است. دوم اینکه ایجاد عدالت می کند و در سراسر کشور یک عدالت اقتصادی و اجتماعی به وجود می آورد. سومین اثر آن شفافیت و مبارزه با فساد است.
رسانه، فضای مجازی و کتاب باید کار خودش را انجام دهد. اینها نمیتوانند جایگزین هم بشوند. جایی هست که کتاب جایگاه دارد، جایی است که سی دی جایگاه دارد، جایی است که سینما یا تئاتر جایگاه دارد و جایی هم جای فضای مجازی است و جای همه اینها باید مشخص باشد تا بتوانیم از همه فناوری ها به خوبی استفاده کنیم.
سخنان روحانی درباره خواست عمومی مردم چه بود؟
ما نمیتوانیم با خواست عمومی مردم مبارزه کنیم؛ نه درست است، نه مشروع و نه قانونی و شرعی. با خواست مردم که نمیتوانیم مبارزه کنیم.
این طور نیست که ما اختیار داشته باشیم. خداوند به پیامبرش میگوید: و ما انت علیهم بوکیل. تو وکیل مردم نیستی، تو چکار به کار مردم داری؟ و ما علی الرسول الا البلاغ[۱]. تو باید پیام را برسانی، مردم یا گوش میکنند و هدایت میشوند یا گوش نمیکنند؛ خودشان میدانند. مردم باید انتخاب کنند. اگر انتخاب نکنند که دین نمیشود. دین بدون انتخاب امکان پذیر نیست. با تحمیل که دین درست نمیشود. لااکراه فی الدین. اساس دین باید با فهم، درک، پذیرش و قبول باشد.
بقیه مسائل هم این گونه است. طرف باید تفهیم بشود و بفهمد و ارزش کار را بداند، خودش دنبال میکند. نیاز نیست ما به مردم فشار بیاوریم.
۲۹۲۹