به گزارش نوریاتو و به نقل از ایسنا- وقتی نقاشی تمدن و طبیعت کنار هم قرار گیرد بیشک منظره چشمنوازی را رقم خواهد زد که دل هر رهگذری را میرباید. شاید در کمتر شهری بتوان تلفیقی از تاریخ و طبیعت را در کنار هم دید، اما در گلپایگان میتوان از وجود این دو عنصر کنار یکدیگر نهایت لذت را برد.
مردم شهرستان گلپایگان به طبیعت خدادادی شهر خود میبالند، طبیعتی که در گوشه گوشه آن دلبری میکند. تا همین چند سال پیش مردم شهرهای اطراف برای لذت بردن از طبیعت زیبای منطقه “کوچری” وارد گلپایگان میشدند، رنج سفر را تحمل میکردند تا فقط چند ساعتی در کنار رودخانهای پر آب و در لابهلای صنوبرهای سر به فلک کشیده با دو سیخ کباب گلپایگان خستگی طول هفته خود را از تن بیرون کنند.
در سالهای اخیر وقتی مردم وارد “کوچری” میشدند بیشک یکی از حرفهایشان این بود که تا چندی دیگر آب “دره دایی” میآید و تمام “کوچری” زیرآب میرود، اما در عوض شهر پر از آب و سرسبزیها بیشتر میشود، اما این رویای زیبا دیری نپایید که با رفتن کوچری زیر آب تمام خاطرات و رؤیای شیرین مردم را هم با خود غرق کرد. روستای کوچری خالی از سکنه شد، خانهها تخریب شده یا نشده همه به زیر آب رفت و سدِّ نامهربانی کوچری برای مردم گلپایگان قد علم کرد و هر روزی که میگذرد با مشکلاتی که برای اهالی این شهرستان ایجاد کرده شاخ و شانه میکشد و خودنمایی میکند.
اما نامهربانیهای سد کوچری به اینجا ختم نمیشود و داغ احداث این سد زمانی تازهتر میشود که پای غرق شدن بخشی از تمدن چندهزار ساله مردم این شهرستان در آب این سد به میان میآید. با آبگیری سد کوچری چند ده تکه از سنگنگارههای این شهرستان که در نوع خود بیبدیل است به زیرآب رفت.
محسن جمالی – پژوهشگر سنگ نگارههای گلپایگان جمالی اعلام کرد: سنگنگارههای منطقه کوچری دارای موضوعات متنوعی است از جمله صورت فلکی سرطان (خرچنگ) که زیر آب رفته بود. حدود ۲ هزار سنگ نگاره در منطقه کوچری با قدمتی حدود ۶ هزار سال وجود دارد .تعدادی از سنگنگارههای این قسمت زیرآب رفت، اما با کاهش حجم آبِ سد سنگنگارهای که دارای نقش صورت فلکی خرچنگ بود از آب بیرون آمده است، اما هر لحظه ممکن است با افزایش بارشها مجدد به زیر آب برود.
مطلب مرتبط: ایرانگردی با حاج سیاح محلاتی
پژوهشگر سنگ نگارههای گلپایگان گفت: جنس سنگ این سنگ نگارهها شیست (لایه لایه) است که سبب میشود آب به درون آن نفوذ کند و موجب فروپاشی شود. حدوداً زمانی که سطح آب سد بالا آمد حدود ۱۵۰ سنگ نگاره به زیر آب رفت، همچنین تعدادی از آنها رسوبات شدیدی به خود گرفته و فروپاشی در آنها رخ داده است.
نویسنده کتاب “سنگنگارههای گلپایگان؛ گذرگاه تاریخ” اظهار کرد: باید قبل از ایجاد سد مطالعات سنگنگارهها انجام میشد و حداقل تغییراتی در نوع، ارتفاع آب و یا مکان احداث اتفاق میافتاد، اما اکنون کار از کار گذشته است و محافظت از سنگ نگاره زیر آب، عملی پیشرفته است و شاید نتوان در ایران آن را انجام داد. همچنین به دلیل جنسی که این سنگنگارهها دارند ممکن است در جابجایی نیز از بین بروند.
مطلب مرتبط: همه چیز درباره بارش ماهی در گلپایگان + فیلم
جمالی تصریح کرد: پژوهشکده مرمت سازمان میراث فرهنگی طرحی را بررسی کرد که چگونه میتواند با روشهای علمی به این سنگنگارهها استحکام بدهد، ولی متأسفانه علیرغم پیگیریهای زیاد هنوز اقدام عملی صورت نگرفته و سنگنگارهها جابجا نشدهاند.
تاریخ، تمدن، گذشته، پیشنیه و… همه اینها از مواردی است که برای بشر و آنچه در گذشته برای نسلش اتفاق افتاده مهم و غیرقابل انکار است، اما سنگ نگارههای گلپایگان همچون ملکی بدون صاحب روز به روز در حال تکه تکه شدن است، زمانی با بیتوجهی و بیتدبیری بخشی از آن را زیر آب فرو بردند و حال هم قسمتی دیگر از سنگنگارهها که در روستای غرقاب قرار گرفته است.
وی ادامه داد: سنگنگارهها به عنوان یک جاذبه جدید تاریخی در ایران مطرح شده است چرا که هم تاریخ و هم طبیعت را در دل خود دارد. بر روی سنگنگارههای گلپایگان نقوش مختلفی از جمله شیر ایرانی، پلنگ، یوزپلنگ، گوزن و چند نمونه نقش ببر وجود دارد که نشان میدهد این حیوانات در گذشته در این منطقه زندگی میکردند. همچنین بر روی سنگنگارهها سیر کاملی از دگرگونی خطوط را شاهد هستیم.
نوشته سنگ نگارههای گلپایگان غرق شدند! اولین بار در مجله نوریاتو | رسانه جامع هنرهای تجسمی پدیدار شد.