نیک رابرتسون تحلیلگر شبکه تلویزیونی سی ان ان با اشاره به میانجیگری چین در بهبود روابط ایران و عربستان سعودی نوشت که اعلام برقراری دوباره روابط دیپلماتیک میان تهران و ریاض نباید غیر منتظره باشد. تجدید روابط ایران و عربستان نتیجه منطقی محدودیت های دیپلماتیک آمریکا و تلاش فزاینده چین در همسو ساختن کشورهای دیگر با خود است.

به نوشته این رسانه، جنگ های آمریکا علیه افغانستان و عراق بخش مهمی از سرمایه دیپلماتیک واشنگتن در خاورمیانه را سوزانده است. بسیاری از ساکنان کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس تحولات جنگ روسیه و اوکراین را ماجراجویی بی مورد و خطرناک آمریکا دانسته و برخی حتی از ادعاهای ارضی روسیه بر برخی از مناطق اوکراین جانبداری می کنند.

آنچه که جهان غرب، جنگ بر سر ارزش های دموکراتیک می خواند، خریداری در میان حکومت های خودکامه خلیج فارس نداشته و این درگیری بر خلاف کشورهای اروپایی دغدغه اصلی آنان نیست.

از سوی دیگر عربستان سعودی و به خصوص ولیعهد جوان آن (محمد بن سلمان) از آمریکای دمدمی مزاج مستاصل هستند. از یک سو روابط ریاض و واشنگتن بر سر قتل جمال خاشقچی سرد شده و از سوی دیگر آمریکا یک روز از بن سلمان می خواهد تا تولید نفت را افزایش دهد و روز دیگر خواهان کاهش آن است.

این تغییر رویه باعث شده تا عربستان سیاست های خود را بیشتر بر اساس منافع ملی تنظیم کند تا نیازهای آمریکا.

جو بایدن در جریان سفر چند ماه پیش به ریاض گفته بود که واشنگتن از خاورمیانه خارج نمی شود و خلائی برای روسیه، ایران و چین فراهم نمی سازد. به نظر می آید که اکنون دیگرانند که از آمریکا دوری می جویند.

بدتر آنکه اقدام ترامپ در خارج ساختن آمریکا از برجام، وجهه جهانی این کشور را لکه دار کرده و تعهد و دیپلماسی آن زیر سوال رفته است. تمامی این شرایط به شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین، نشان داد که زمان نقش آفرینی وی فرا رسیده و باید رهبری دیپلماسی جهانی را بر عهده گیرد.

نیک رابرتسون در خاتمه این تحلیل نوشت: هر اتفاقی که در جنگ اوکراین رخ بدهد، یک نظم جدید جهانی در حال شکل گیری است.

311311