سینماسینما، بهرنگ ملک‌محمدی
سینمای جنگ با تمام متر، معیار و تعاریفی که از آن در ایران داریم، سال‌هاست درگیر یک سوءتفاهم بزرگ شده است. این‌که اساسا مرز میان فیلم جنگی و ضد جنگ چیست و آیا انتقاد از برخی نگاه‌ها و حتی مدیریت در آن دوران توهین به شهدا و قهرمانان هشت سال دفاع مقدس است و حاصل اثری ضد جنگ است؟ در دوره‌ای حتی داستان فراتر از این می‌رود و به آدم‌هایی که از نزدیک فضای آن روزها را ندیده‌اند، اجازه فیلم ساختن در این حوزه هم داده نمی‌شود و این‌ها حاصلی جز از بین رفتن بسیاری از فرصت‌ها برای ساخت فیلم درباره پرافتخارترین دوره تاریخ ایران ندارد. گونه‌ای که با وجود چندین سازمان و ارگان که خود را متولی انحصاری ساخت این فیلم‌ها می‌دانند، پیچیده‌تر هم می‌شود و به نظر بودنشان حاصلی جز افزودن بر بوروکراسی در راه ساخت فیلم‌های دفاع مقدس ندارد.
ملاصالح قاری و شهید علی هاشمی دو نمونه فوق‌العاده از آدم‌هایی هستند که سال‌ها با اشتباه و تنگ‌نظری عده‌ای به عنوان کاراکترهای منفی و حتی وطن‌فروش شناخته می‌شوند، اما درنهایت آن چیزی که تاریخ و گذشت زمان نمایان می‌کند، دلاوری و رشادتی است که آن‌ها در دوران جنگ تحمیلی داشته‌اند. اتفاقات بسیاری از این دست در آن دوران وجود دارد که می‌تواند سوژه فوق‌العاده‌ای برای فیلم‌سازانی باشد که به این حوزه علاقه‌مند هستند. فضایی که با یک اشتباه تاریخی و بر مبنای منفعت‌طلبی عده‌ای در سینمای ایران، پرخرج، گران و غیرتجربه‌گرا تصور می‌شود و این بهانه‌ای است برای انحصار فیلم‌سازی در این‌باره و مهم‌تر از آن آدم‌هایی که در آن دوران حضور داشته‌اند.
گروه سینمایی هنر و تجربه و سینمای تجربه‌گرا دقیقا در مقابل این تفکر انحصارطلب در حوزه سینمای دفاع مقدس قرار می‌گیرد و به‌سان یک خون و نفس تازه می‌تواند با اکران فیلم‌های تجربی و ارزان به سراغ اتفاقات و آدم‌هایی برود که در این سال‌ها به آن‌ها پرداخته نشده و حتی پنهان مانده است. حالا با گذشت بیش از سه دهه از پایان جنگ تحمیلی می‌توان سرفصل تازه‌ای در بررسی دقیق و به دور از شتاب‌زدگی به مقطعی از تاریخ ایران گشود که هنوز حرف‌های بسیاری درباره آن گفته نشده و بر خلاف تصویر جعلی ساخته‌شده از سوی جریان تجاری سینما، مخاطب عام هم به‌شدت به آن علاقه‌مند است.
هشت سال دفاع در برابر متجاوزی که تصور می‌کرد سه روزه به تهران می‌رسد، قصه‌های بسیاری در نهاد خود دارد و روایت این قصه‌ها محصور به آدم یا جریان خاصی نیست. حالا بیش از پیش باید به جوان‌ها اجازه داد این سال‌ها را درک و به آن افتخار کنند و مهم‌ترین و موثرترین روش بی‌شک سینماست؛ سینمایی که تجربه‌گراست…
منبع: ماهنامه هنروتجربه
