زهره نوروزپور: روز شنبه ۱۵ دسامبر میلادی مصادف با ۲۴ آذرماه، دکتر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان برای شرکت در اجلاس دوحه فروم راهی قطر شد.(اینجا)
ظریف در بدو ورود به دوحه با نخست وزیر این کشور دیدار و گفتگو کرد و مسائل مهم منطقه ای را مورد بحث و بررسی قرار داد (اینجا)، پس از آن نیز با همتای قطری خود دیدار کرد.(اینجا)
وزیر امور خارجه کشورمان که سخنران این اجلاس بود، مسائل مهم منطقه و اقدامات خصمانه آمریکا علیه ایران را تشریح کرد و گفت که ما حاضریم به کشورها مقابله با تحریم را آموزش دهیم. ظریف در یک کشور عربی در حالی این سخن می گفت که در آمریکا غوغایی سیاسی بر پا بود، مجلس سنای این کشور به قطع حمایت آمریکا از عربستان رای مثبت داد.(اینجا) و مایک پمپئو نیز در شورای امنیت نیز علیه ایران در تکاپو بود.(اینجا)
این در حالی است که ظریف در این اجلاس و یک کشور عربی واقع در آب های خلیج فارس، صریحا به اقدامات ضد ایرانی آمریکا پاسخ داد و قاطعانه ابراز داشت:
«ما نسبت به دیگران در منطقه‌مان از موشک‌های کمتری استفاده می‌کنیم؛ به همین خاطر نیز از ابتدا اعلام کرده‌ایم که موشک‌های‌مان قابل مذاکره نیستند.»
وی با اشاره به نقض برجام توسط دولت ترامپ افزود: «آمریکا با خروج از برجام، به طور کامل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را نقض کرده است؛ پس حق ندارد از این قطعنامه صحبت کند. آمریکا تلاش کرده برجام را از میان ببرد اما این توافق همچنان پابرجا است.»
وی همچنین افزود: این قطعنامه (۲۲۳۱) ایران را از آزمایش موشک بازنمی‌دارد. قطعنامه تنها از موشک‌هایی یاد می‌کند که توانایی حمل کلاهک‌های هسته‌ای را داشته باشند. برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ تایید می‌کنند که ایران به دنبال سلاح‌های هسته‌ای نیست؛ بنابراین ما هیچ‌گونه کلاهک هسته‌ای در اختیار نداریم که بخواهیم برایشان موشک بسازیم. این بدین معناست که موشک‌هایی که ما در حال آزمایش‌شان هستیم، هیچ دخلی به قعطنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ندارند.
وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به اینکه «طرز تفکر آمریکایی‌ها قدیمی است»، اظهار کرد: به نظر من برجام یک توافق تاریخی دیپلماتیک است که جامعه بین المللی به آن باور دارد. جامعه بین‌المللی می‌خواهد این توافق حفظ شود. آمریکا تمام تلاشش را کرده که این توافق را سست و نابود کند، اما ظاهرا باقی جهان آمادگی پذیرش این خواسته آمریکا را ندارد.
وی با تاکید بر اینکه در برجام آزمایش موشک برای ایران ممنوع نشده است، گفت: در قطعنامه ۲۲۳۱ هم صرفاً در مورد موشک‌هایی با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای است اما ممنوع نشده بلکه از ایران خواسته شده از این نوع موشک‌ها استفاده نشود.
ظریف یادآور شد: ایران به دنبال استفاده از سلاح هسته‌ای نیست، این موشک‌های ایرانی هم برای حمل سلاح هسته‌ای تولید نشده‌اند، در واقع موشک‌های تولیدی ما برای کلاهک متعارف طراحی شده‌اند.
وی با بیان اینکه برای طراحی موشک نقطه زن نیاز به کلاهک های متعارف است، تاکید کرد: «اظهارات وزیر خارجه آمریکا در مورد آزمایش موشک‌های ایرانی همانند گذشته از پایه غلط است، آنها بهتر است قطعنامه ۲۲۳۱ را مطالعه کنند.
محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان پیش‌تر نیز در واکنش به ادعای مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا مبنی بر اینکه ایران یک موشک بالستیک میان برد آزمایش کرده که قابلیت حمل چندین کلاهک موشکی منفجره را دارد، گفت: آقای پمپئو هیچ اعتباری برای قطعنامه شورای امنیت قائل نیست و برخلاف تعهدات بین‌المللی از برجام خارج شدند اما دیگران را به خاطر اجرای برجام مجازات می‌کنند لذا از وی توقع بیشتری نیست.»(اینجا)
یک عکس و هزاران پیام
روز گذشته نیز وزیر امور خارجه کشورمان با انشار تصاویری تامل برانگیز، اجلاس دوحه را در توئیتی چنین شرح داد:
در مجمع دوحه چنین گفتم: تحریم‌ها هرگز موثر نبوده اند. تحریم ها به مردم عادی ایران آسیب می زنند اما سیاست ها را تغییر نمی‌دهند. این چرخش سیاست های آمریکا بود که امکان گفتگو با ایران را فراهم کرد. همان پویایی امروز هم صادق است. ایران و سه کشور اروپایی به اضافه روسیه و چین هنوز دورهم مانده اند و این آمریکا بود که تصمیم گرفت از توافق این جمع خارج شود و خشونت و هرج و مرج بکارد.
ظریف سه تصویر ضمیمه این تویئت کرده است، تصاویری که برای دشمنان ایران هزاران پیام به همراه دارد.
در این تصویر ظریف در کنار وزرای قطر و ترکیه است. تصویری که خبر از یک ائتلاف منطقه ای می دهد. لبخند این سه وزیر احتمالا نفتی بود که بر آتش درباره سعودی ریخته شد! ظریف با زیرکی استادانه این تصویر را در حالی به جهان مخابره می کند که عربستان سعودی به شدت از سوی سنای آمریکا و مجامع حقوق بشری و جنگ یمن تحت فشار مضاعف است. این در حالی است که قطر با اقدامات تازه خود تکلیف عربستان را یکسره کرد و با حضور نیافتن در شورای همکاری خلیج فارس به عربستان این پیام را داد که همه تخم مرغ های دوحه در سبد سعودی نیست! ترکیه به دلیل پرونده قتل خاشقچی در این عکس پیام واضحی به عربستان داد. لبخند این سه وزیر در این تصویر پیامی به آمریکا و متحدان منطقه ای اش است به این مفهوم که دنیای دیپلماسی متفاوت شده است! و دلارهای سعودی این بار نمی تواند سنای آمریکا را از آن خود کند. ظریف در نشست دوحه فرصت را مغتنم شمرد و در واکنشی تند به ریاض تاخت.(اینجا)
ظریف در حالی این پیام را به کشورهای مرتجع منطقه می رساند که امروز واشنگتن پست خبری منتشر کرد مبنی بر اینکه سنای آمریکا قرار است علیه عربستان گزارش تازه ای ارائه دهد و طبق آن در مورد سعودی قطعنامه دیگری صادر کند.(اینجا)
تارنمای هیل گزارش داد، «نانسی پلوسی» عضو ارشد حزب دموکرات آمریکا تحت فشار است تا هنگامی که ریاست مجلس نمایندگان را برعهده می گیرد، دونالد ترامپ را در رابطه با عربستان به چالش بکشد. (اینجا)
ائتلاف سه گانه
در این باره سید اسدالله اطهری کارشناس خاورمیانه با بیان اینکه ائتلاف ها در آینده خاورمیانه تعیین کننده خواهند بود و قطر ، ترکیه و ایران در یک ائتلاف هستند، به خبرآنلاین گفت: «ایران بایستی با محور قطر، ترکیه، دمشق و بغداد دست به ائتلاف جمعی بزند و تنها با ایجاد ائتلاف می تواند جلوی انزوای خود را بگیرد.به نظر می رسد ایالات متحده در خاورمیانه به دنبال این است که فضای زمان جنگ سرد را تداعی کند. یعنی قرار دادن اروپای توتالیتر (تمامیت خواه) – حکومت کمونیستی اروپای شرقی که تحت یک نوع سیستم بود- در مقابل اروپای غربی که مظهر دموکراسی بود، به این مفهوم که آمریکا قصد دارد ایران را رهبر کشورهای توتالیتر، مستبد و بازی به هم زن معرفی کند و در مقابل آن، اسرائیل دموکرات را قرار دهد.
ایران همچنان می تواند کمربند طلایی خود را با ایران فرهنگی و فراتر از ایران سیاسی در خاورمیانه حفظ کند. به شرط اینکه تاکتیک های خود را عوض کند، تاکتیک ها را متناسب با روز بکند، تنها در بعد نظامی و صرف اطلاعاتی و امنیتی نباشد. باید در دیگر ابعاد اقتصادی، فرهنگی و جامعه مدنی گسترش دهد. ایران باید به نقش اصلی خود در منطقه خاورمیانه در تعامل با نظام جهانی و دموکراتیزسیون در داخل و تعامل با نظام بین الملل بازگردد؛ در آن صورت امکان آن هست که به کمربندطلایی خاورمیانه دست پیدا کند.» (اینجا)
همچنین قاسم محبعلی مدیر کل سابق میز خاورمیانه در وزارت امور خارجه به خبرگزاری خبرآنلاین گفت: شورای همکاری اساسا بعد از انقلاب اسلامی، در یک جبهه متحد علیه ایران شکل گرفت. و هدف آنها این است که به جای اینکه هر کشوری به تنهایی با ایران برخورد نکند بلکه متحد بشوند باهم علیه ایران مقابله کنند. با توجه به توانایی و قدرتی که ایران دارد و تسلط ان بر خلیج فارس احساس می کنند که به تنهایی در روابط دو جانبه توازن برقرار نیست. لذا عربستان تلاش دارد برای اینکه یک جبهه قوی مقابل ایران در خلیج فارس برقرار کند، به همکاری با سایر کشورهای کوچکتر احتیاج دارد. این شورا در کنار همکاری با کشورهای دیگر خلیج فارس تلاش دارد که با یک ائتلاف بین المللی با حمایت امریکا موازنه قوا را برقرار کند.
اما اختلافات درون شورا تا کنون اجازه نداده است که اتحاد جامع و همه گیر در شورا تشکیل شود. عمانی ها همیشه سیاست مستقل و متفاوتی داشتند. قطری ها که اخیرا مشکل پیدا کردند و سیاست متفاوتی دارند. کویتی ها هم نسبتا به قول معروف سیاست میانه روی تر را اتخاذ می کنند.
می شود گفت تنها سه کشور عربستان، بحرین و امارات هستند که به شورای همکاری خلیج فارس متعهد هستند و تلاش دارند که آرمان وسنت آن را علیه ایران حفظ کنند. شاید اگر عربستان و این سه کشور مناسباتشان با ایران نزدیک شود، عملا شورای همکاری خلیج فارس علت وجودی خود را از دست بدهد.(اینجا)
۵۲۳۱۰
