عفونت ژیاردیا، (giardia infection) یکی از علل شایع بیماری هایی می باشد که از طریق آب ایجاد می شود. عفونت ژیاردیا از طریق غذا و تماس فرد به فرد منتقل می گردد، و معمولا ظرف چند هفته از بین می رود، اما ممکن است بعد از رفع انگل مشکلات روده ای تا مدتی باقی بماند. داروهای متعددی علیه انگل ژیاردیا موثر می باشد، اما ممکن است همه افراد پاسخ درمانی را نشان ندهند. به طور کلی پیشگیری بهترین دفاع در برابر این بیماری می باشد. با در ادامه همراه شوید.

علائم عفونت ژیاردیا

برخی افراد مبتلا به ژیاردیا هرگز علائم بالینی نشان نمی دهند، اما با این حال می توانند انگل را از طریق مدفوع به دیگران انتقال دهند. علائم کسانی که به عفونت ژیاردیا دچار می شوند، ظرف ۱ تا ۳ هفته از بین می رود.

برخی علائم عفونت ژیاردیا، عبارت است از:

• اسهالی آبکی همراه با بوی بد
• خستگی و ضعف
• کرامپ و نفخ شکمی
• گاز و باد
• تهوع
• از دست دادن وزن

علائم ژیاردیا ممکن است ۲ تا ۶ هفته به طول بیانجامد، اما در برخی افراد ممکن است طولانی تر شده یا علائم دوباره عود کند.

چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر دچار مدفوع آبکی، نفخ و تهوعی شدید که بیش از ۱ هفته به طول انجامید، یا سبب دهیدراته شدن بدن گردید، فورا با پزشک تماس حاصل کنید. اگر در خطر ابتلا به عفونت ژیاردیا بوده اید، برای مثال کودک شما به این بیماری مبتلا شده و یا اخیرا به منطقه ای مسافرت کرده اید، پزشک را در جریان قرار دهید.

علت عفونت ژیاردیا

انگل ژیاردیا در روده انسان ها و حیوانات زندگی می کند. در خارج از بدن به واسطه ایجاد کیست هایی انگل می تواند تا ماه ها بدون ورود به روده انسان زندگی کند. در بدن کیست حل شده و انگل ژیاردریا آزاد می گردد. با بلعیدن تصادفی کیست حاوی انگل احتمال آلوده شدن به giardia infection وجود دارد.

• متداول ترین راه برای آلوده شدن به عفونت ژیاردیا بلعیدن آب آلوده می باشد. انگل ژیاردیا اغلب در دریاچه ها، رودخانه ها و استخرها زندگی می کند.
• عفونت ژیاردیا همچنین می تواند از طریق غذای آلوده نیز منتقل شود. اما باید توجه داشت با پختن مناسب، انگل ژیاردیا از بین خواهد رفت.
• در کشورهای توسعه یافته احتمال انتقال انگل ژیاردیا از طریق غذا، اندک می باشد.
• اگر دستان شما با مدفوع آلوده در تماس باشد، برای مثال والدینی که پوشک نوزاد خود را تعویض می کنند، در خطر ابتلا به عفونت ژیاردیا قرار دارند. بنابراین در مراکز نگهداری از کودکان عفونت ژیاردیا بسیار شایع می باشد.
• انگل ژیاردیا همچنین می تواند از طریق رابطه جنسی مقعدی منتقل گردد.

فاکتورهای خطر عفونت ژیاردیا:

انگل ژیاردیا انگل روده ای شایعی می باشد. همه افراد در خطر ابتلا به انگل ژیاردیا هستند، اما احتمال ابتلا به giardia infection در برخی افراد شایع تر می باشد:

1. کودکان: عفونت ژیاردیا در کودکان شایع تر از افراد بالغ می باشد. کودکان بیشتر در تماس با مدفوع قرار دارند، مخصوصا اگر از پوشک برای آن ها استفاده شود. افرادی که با کودکان در ارتباط هستند، نیز در خطر ابتلا به عفونت ژیاردیا قرار دارند.
2. افرادی که به آب سالم دسترسی ندارند: عفونت ژیاردیا در مناطقی که دسترسی به آب سالم وجود ندارد شایع می باشد.
3. افرادی که رابطه جنسی مقعدی دارند: داشتن رابطه مقعدی بدون استفاده از کاندوم احتمال ابتلا به عفونت ژیاردیا همچنین بیماری های مقاربتی را افزایش می دهد.

عوارض عفونت ژیاردیا:

عفونت ژیاردیا در کشورهای توسعه یافته هرگز نمی تواند مرگبار باشد، اما در نوزادان و کودکان احتمال بروز عوارض جدی را همراه خواهد داشت.

شایع ترین عوارض عفونت ژیاردیا، عبارت است از:

• اسهال شدید باعث دهیدراته شدن بدن می شود. در این شرایط بدن آب کافی برای داشتن عملکرد نرمال را ندارد.
• اسهال مزمن ناشی از عفونت ژیاردی می تواند سوء تغذیه و اختلال در رشد فیزیکی و ذهنی را به همراه داشته باشد.
• اغلب افرادی که به giardia infection دچار می شوند نسبت به لاکتوز، تحمل خود را از دست می دهند. به این ترتیب قادر به هضم قند شیر نیستند. عدم تحمل لاکتوز ممکن است تا بعد از رفع عفونت ژیاردیا مدتی ادامه یابد.

تشخیص عفونت ژیاردیا

برای کمک به تشخیص عفونت ژیاردیا پزشک از مدفوع، نمونه برداری می کند. برای دقت در بررسی ممکن است از بیمار خواسته شود تا به دفعات و در بازه زمانی در طول روز نمونه مدفوع خود را جمع آوری کند. نمونه ها به لحاظ حضور انگل در آزمایشگاه بررسی می شوند.

• آزمایش مدفوع ممکن است برای بررسی میزان اثربخشی درمان استفاده گردد.

آمادگی برای ملاقات با پزشک:

ممکن است ابتدا به دلیل علائمی که تجربه می کنید، به پزشک خانواده مراجعه کنید. پزشک خانواده شما را به متخصص بیماری های گوارشی ارجاع خواهد داد. قبل از ملاقات با پزشک توجه به نکات زیر می تواند موثر باشد:

1. علائم شما از چه زمان آغاز گردیده است؟
2. آیا عاملی سبب بهتر شدن یا تشدید علائم شما می گردد؟
3. آیا شما در تماس با کودکان قرار دارید؟
4. چه داروها و مکمل هایی استفاده می کنید؟

در طول معاینه فیزیکی، پزشک از شما می خواهد تا دراز بکشید. سپس به آرامی بخش های مختلف شکم را فشار می دهد تا ناحیه حساس به لمس را بیابد. سپس پوست و دهان را به لحاظ ارزیابی علائم دهیدراسیون بررسی می کند. ممکن است به شما آموزش داده شود تا نمونه مدفوع خود را به نحو مناسبی جمع آوری کنید تا با بررسی مدفوع، تشخیص تایید گردد.

درمان عفونت ژیاردیا

کودکان و افراد بالغی که به عفونت ژیاردیا مبتلا هستند، اما علائم بالینی نشان نمی دهند، معمولا نیازی به درمان ندارند، مگر آنکه احتمال انتشار عفونت ژیاردیا وجود داشته باشد. اغلب افرادی که به عفونت ژیاردیا مبتلا می شوند، ظرف چند هفته به طور کامل بهبود می یابند. در صورت شدید بودن علائم giardia infection متخصص گوارش داروهای زیر را در نظر خواهد داشت:

1. مترونیدازول: داروی مترونیدازول از متداول ترین آنتی بیوتیک هایی می باشد که در درمان عفونت ژیاردیا استفاده می شود. تاثیرات جانبی ناشی از مترونیدازول تهوع و مزه فلز در دهان می باشد. در طول درمان با مترونیدازول از مصرف الکل اجتناب کنید.
2. تینیدازول: تینیدازول همانند مترونیدازول عمل می کند، اما تاثیرات جانبی زیادی دارد. تینیدازول را می توان به صورت تک دوز استفاده کرد.
3. Nitazoxanide: این دارو به فرم مایع می باشد، از این رو بلع آن برای کودکان ساده تر می باشد. تاثیرات جانبی ناشی از این دارو تهوع، دفع گاز، زردی چشم ها یا تیره شدن ادرار می باشد.

نکته مهم:

• درمان عفونت ژیاردیا در دوران بارداری مناسب نیست، زیرا احتمال بروز عوارض جانبی خطرناک برای جنین وجود دارد.

پیشگیری از عفونت ژیاردیا

دارو یا واکسنی برای پیشگیری از عفونت ژیاردیا وجود ندارد. اما در نظر گرفتن برخی نکات احتیاطی، می تواند احتمال ابتلا و انتقال giardia infection را کاهش دهد:

1. دست های خود را بشوئید: ساده ترین و بهترین راه برای پیشگیری از اغلب عفونت ها، شستن دست ها می باشد. شستن دست ها بعد استفاده از دستشویی یا تعویض نوار بهداشتی، قبل از خوردن یا آماده کردن غذا اقدامی موثر می باشد. در صورتی که به آب و صابون دسترسی ندارید، می توانید از ژل های ضد عفونی کننده با پایه الکل استفاده کنید.
2. از نوشیدن آب تصفیه نشده، آب رودخانه ها و استخرها اجتناب کنید: اگر از سالم بودن آب اطمینان ندارید، آن را به مدت حداقل ۱۰ دقیقه در دمای ۷۰ درجه سانتی گراد بجوشانید.
3. از شنا کردن در آب های آلوده اجتناب کنید.
4. از داشتن رفتارهای جنسی پر خطر اجتناب کنید: به هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید.

منبع