عفونت استافیلوکوکی در اثر باکتری استافیلوکوکوس یا انواعی از باکتری ها که عموما روی پوست یا داخل بینی افراد سالم یافت می شوند، ایجاد می شوند. در بیشتر موارد باکتری های عامل عفونت استافیلوکوکی مشکل ساز نیستند و یا موجب عفونت های پوستی نسبتا خفیف می گردند. در صورتی که باکتری ها به بخش های عمیق تر بدن راه یابند و وارد جریان خون، مفاصل، استخوان ها، شش ها یا قلب شوند، عفونت های استافیلوکوکی می توانند مرگبار باشند. درمان عفونت های استافیلوکوکی به کمک آنتی بیوتیک ها و تخلیه ناحیه عفونی انجام می گیرد. با این حال، عفونت های استافیلوکوکی برای مدت طولانی به آنتی بیوتیک های رایج پاسخ نمی دهند. با همراه شوید.
علائم عفونت استافیلوکوکی
عفونت های استافیلوکوکی از عفونت های پوستی خفیف تا اندوکاردیت یا عفونت کشنده پوشش داخلی قلب، را شامل می شوند. در نتیجه نشانه ها و علائم عفونت استافیلوکوکی بسته به شدت و موقعیت عفونت، بسیار وسیع هستند.
۱- عفونت استافیلوکوکی پوستی:
عفونت های پوستی ناشی از باکتری های استافیلوکوکوس، شامل موارد زیر هستند:
- دمل ها: شایع ترین نوع عفونت استافیلوکوکی دمل است، کیسه ای پر شده از چرک که در فولیکول یا غده چربی مو ایجاد می شود. پوست پوشاننده ناحیه عفونی معمولا قرمز و متورم می شود. اگر دمل متلاشی شود، عموما چرک از داخل آن خارج خواهد شد. دمل ها اغلب زیر بازوها و یا اطراف کشاله ران با کفل ها ایجاد می شوند.
- زرد زخم: زرد زخم یکی دیگر از عفونت های استافیلوکوکی است که به صورت راش مسری و اغلب دردناک که از باکتری های استافیلوکوکوس ناشی شده ایجاد می شود. این بیماری موجب ایجاد تاول هایی می گردد که مایع ترشح می کنند و موجب عسلی رنگ شدن پوست آن ناحیه شده اند.
- سلولیت: سلولیت از دیگر عفونت های استافیلوکوکی است که موجب قرمز و تورم سطح پوست شما می گردد. در این بیماری ممکن است زخم ها یا نواحی ترشح کننده ای ایجاد شوند.
- سندرم پوست استافیلوکوکی تاولی: سموم تولید شده توسط باکتری های عامل عفونت استافیلوکوکی، موجب بروز سندرم پوستی استافیلوکوکی تاولی می شوند. این سندرم معمولا کودکان و نوزادان را درگیر می کند و علائمی همچون تب، راش و در برخی مواقع تاول را ظاهر می نماید. زمانی که تاول ها می ترکند، جراحت قرمزی را در لایه سطحی پوست بر جای می گذارند که به سوختگی شباهت دارد.
۲- مسمومیت غذایی:
باکتری عامل عفونت استافیلوکوکی، از شایع ترین عوامل ایجاد مسمومیت غذایی هستند. علائم مسمومیت غذایی معمولا به سرعت و ظرف چند ساعت بعد از خوردن غذای آلوده ظاهر می شوند. علائم مسمومیت غذایی به سرعت برطرف می شوند. عفونت استافیلوکوکی ناشی از غذا، معمولا موجب تب نمی گردند. نشانه ها و علائم مسمومیت غذایی به عنوان نوعی از عفونت های استافیلوکوکی شامل:
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- دهیدراتاسیون
- فشار خون پایین
۳- سپتی سمی:
سپتی سمی یا مسمومیت خونی، زمانی اتفاق می افتد که باکتری های عامل عفونت استافیلوکوکی وارد جریان خون فرد شوند. تب و افت فشار خون از علائم سپتی سمی هستند. این باکتری ها از طریق جریان خون می توانند به نواحی عمیق بدن راه یابند و عفونت هایی در اندام های زیر را ایجاد کند:
- اندام های داخلی مانند مغز، قلب و ریه ها
- استخوان ها و ماهیچه ها
- ایمپلت های جراحی مانند مفاصل مصنوعی یا پیس میکرهای قلبی
۴- سندرم شوک سمی:
سندرم شوک سمی، از جمله عفونت های استافیلوکوکی مهلک است که در اثر برخی باکتری های استافیلوکوکوس ایجاد می شود و از برخی تامپون ها، زخم های پوستی و جراحی ناشی می شوند. این سندرم معمولا به طور ناگهانی ظاهر می شوند و با علائم زیر همراه است:
- تب بالا
- تهوع و استفراغ
- ایجاد راش در کف دست ها و پاها که به آفتاب سوختگی شباهت دارد.
- سرگیجه
- درد ماهیچه ای
- درد شکمی
- اسهال
۵- آرتریت سپتیک:
آرتریت سپتیک از دیگر عفونت های استافیلوکوکی محسوب می شود. در این عفونت باکتری ها اغلب زانوها، شانه ها، ران ها و انگشتان دست یا پا را مورد هدف قرار می دهند. نشانه ها و علائم آرتریت سپتیک، شامل:
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده علائم زیر در کودک خود برای بررسی عفونت استافیلوکوکی، به پزشک مراجعه کنید:
- یک ناحیه پوستی قرمز، حساس و دردناک
- تاول های چرکی
- تب
- عفونت های پوستی که از یکی از اعضای خانواده به دیگری منتقل می شود.
- یکی یا تعداد بیشتری از اعضای خانواده به طور همزمان به عفونت پوستی دچار هستند.
علت عفونت استافیلوکوکی
بسیاری از افراد ناقل باکتری های استافیلوکوکوس هستند و هرگز به عفونت های استافیلوکوکی دچار نمی شوند. در هر حال اگر شما به یکی از عفونت های استافیلوکوکی مبتلا شوید، احتمال این که عفونت در اثر باکتری هایی که ناقل آن ها هستید، ایجاد شده باشند، زیاد است. باکتری های عامل عفونت استافیلوکوکی همچنین ممکن است از فردی به فرد دیگر منتقل شوند. از آن جایی که این باکتری ها بسیار پر طاقت هستند، می توانند بر روی اشیاء بی جان مانند حوله ها و بالش ها به حیات خود ادامه دهند، تا زمانی که به میزبان بعدی که این سطوح را لمس می کند منتقل شوند.
باکتری های عامل عفونت استافیلوکوکی، در شرایط زیر زنده می مانند:
- خشکی
- دما های بالا
- وجود اسید معده
- میزان بالای نمک
فاکتورهای خطر عفونت استافیلوکوکی:
فاکتورهای متعددی شامل وضعیت سیستم ایمنی تا نوع ورزشی که انجام می دهید، می توانند خطر ابتلا به عفونت های استافیلوکوکی را افزایش دهند.
۱- شرایط زمینه ای:
برخی اختلالات یا داروهای مورد استفاده، ممکن است شما را مستعد ابتلا به عفونت های استافیلوکوکی نمایند. افرادی که بیشتر در معرض ابتلا به عفونت های استافیلوکوکی قرار دارند، عبارتند از:
- افرد دیابتی که انسولین دریافت می کند.
- افراد مبتلا به اچ آی وی/ ایدز
- افراد مبتلا به نارسایی کلیه که به دیالیز نیاز دارند.
- سیستم ایمنی تضعیف شده در اثر بیماری یا مصرف داروهای مهار کننده سیستم ایمنی
- سرطان خصوصا سرطان هایی که به شیمی درمانی یا پرتو درمانی نیاز دارند.
- آسیب پوستی در شرایطی همچون اگزما، نیش حشرات یا آسیب خفیفی که لایه سطحی پوست را باز کرده است.
- بیماری تنفسی مانند سیستیک فیبروز یا آمفیزم
۲- بستری شدن و یا بستری بودن در بیمارستان در چند وقت اخیر:
با وجود این که تلاش های بسیاری برای ریشه کن کردن باکتری های استافیلوکوکی انجام گرفته است، این باکتری ها همچنان در بیمارستان ها، جایی که می توانند به افراد مستعد ابتلا به عفونت های استافیلوکوکی حمله کنند، وجود دارند. این افراد شامل:
- افرادی با سیستم ایمنی ضعیف
- مبتلا به سوختگی ها
- مبتلا به زخم های جراحی
۳- ابزار پزشکی تهاجمی:
باکتری های استافیلوکوکی می توانند از طریق لوله های پزشکی که دنیای بیرون را به اندام های داخلی مرتبط می کنند، وارد بدن شوند. موارد زیر از جمله این لوله ها هستند:
- لوله دیالیز
- کاتتر ادراری
- لوله غذایی
- لوله تنفسی
- کاتتر درون رگی
۴- ورزش های تماسی:
باکتری های عامل عفونت استافیلوکوکی به راحتی می توانند از طریق بریدگی ها، خراشیدگی ها و تماس پوست به پوست منتقل شوند. عفونت استافیلوکوکی همچنین در اتاق رختکن و یا از طریق به اشتراک گذاشتن ریش تراش ها، حوله ها، لباس های فرم و سایر وسایل قابل انتقال هستند.
۵- غذای غیر بهداشتی:
افرادی که با مواد غذایی در تماس هستند و دست های خود را به خوبی نشسته اند، می توانند عفونت استافیلوکوکی را به غذایی که در حال آماده کردن آن هستند، منتقل کنند.
- غذایی که به این باکتری ها آلوده شده ظاهر و طعم طبیعی دارد.
عوارض عفونت استافیلوکوکی:
در صورتی که باکتری های عامل عفونت استافیلوکوکی وارد جریان خون شما شوند، شما ممکن است به نوعی از عفونت های استافیلوکوکی مبتلا شوید که تمام بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. این عفونت سپسیس نام دارد، که یک عفونت مهلک است و ممکن است موجب شوک سپتیک شود و با افت فشار خون شدید ظاهر می شود.
تشخیص عفونت استافیلوکوکی
پزشک برای تشخیص عفونت استافیلوکوکی، اقدامات زیر را انجام می دهد:
- انجام معاینه فیزیکی: در این معاینه پزشک به دقت ضایعات پوستی شما را بررسی می کند.
- نمونه برداری برای بررسی بیشتر: در بیشتر موارد، پزشک به کمک بررسی نمونه بافتی یا ترشحات بینی از لحاظ وجود باکتری، می تواند عفونت استافیلوکوکی را تشخیص دهد.
آمادگی برای ملاقات با پزشک:
بعد از این که با پزشک خانوادگی خود در مورد علائم تان مشورت کردید، او ممکن است شما را به پزشک متخصص بیماری های عفونی ارجاع دهد.
شما می توانید لیستی از موارد زیر تهیه کنید:
- توصیف دقیق علائم خود
- اطلاعاتی در مورد مشکلات پزشکی که به آن ها دچار هستید.
- اطلاعاتی در مورد مشکلات پزشکی والدین یا فرزندان شما
- تمام دارو ها و مکمل های مصرفی
- سوالاتی که قصد دارید از پزشک بپرسید.
پزشک ممکن است سوالات زیر را از شما در مورد بیماری تان بپرسد:
- چه زمان برای اولین بار متوجه علائم خود شدید؟ آیا می توانید آن ها را برای من توصیف کنید؟
- شدت علائم شما چه قدر است؟
- آیا در نزدیکی فرد مبتلا به یکی از عفونت های استافیلوکوکی قرار داشته اید؟
- آیا ایمپلنتی مانند مفصل مصنوعی یا پیس میکر در بدن خود دارید؟
- آیا به وضعیت پزشکی پیشرونده ای مانند نقص سیستم ایمنی مبتلا هستید؟
- آیا اخیرا در بیمارستان بستری شده اید؟
- آیا در ورزش های تماسی فعالیت می کنید؟
درمان عفونت استافیلوکوکی
راه های درمان عفونت های استافیلوکوکی، شامل موارد زیر می شوند:
۱- آنتی بیوتیک ها:
پزشک ممکن است آزمایش هایی را برای تشخیص باکتری عامل عفونت استافیلوکوکی در شما انجام دهد و بدین ترتیب آنتی بیوتیک مناسب، برای درمان آن را تجویز نماید. آنتی بیوتیک هایی که اغلب برای درمان عفونت های استافیلوکوکی تجویز می شوند شامل سفالوسپورین ها، نافیسیلین یا آنتی بیوتیک های مرتبط مانند داروهای سولفا یا ونکومایسین هستند.
- ونکومایسین برای درمان عفونت های استافیلوکوکی جدی مورد استفاده قرار می گیرد، زیرا بسیاری از باکتری های استافیلوکوکی به سایر داروها مقاوم شده اند. اما ونکومایسین و برخی دیگر از آنتی بیوتیک ها به صورت درون رگی تزریق می شوند.
- در صورتی که پزشک آنتی بیوتیک خوراکی تجویز کرده است، دارو را طبق دستور او مصرف کرده و دوره درمان را به اتمام برسانید. از پزشک در مورد نشانه ها و علائمی که نشان دهنده تشدید عفونت در شما هستند، سوال کنید.
۲- تخلیه زخم:
در صورتی که به عفونت استافیلوکوکی پوستی دچار شده اید، پزشک عموما شکافی در زخم ایجاد کرده و مایعات جمع شده در داخل آن را تخیله می کند.
۳- جدا کردن ابزار پزشکی از بدن:
اگر شما از طریق یک وسیله پزشکی یا پروتز به یکی از عفونت های استافیلوکوکی مبتلا شده اید، برای درمان آن وسیله یا پروتز را بردارید.
- برداشتن برخی وسایل پزشکی به انجام جراحی نیاز دارد.
۴- مقاومت آنتی بیوتیکی:
باکتری های استافیلوکوکوس، سازگاری بالایی دارند و بسیاری از آن ها به یکی یا تعداد بیشتری از آنتی بیوتیک ها مقاوم می شوند. برای مثال، تنها ۱۰ درصد از عفونت های استافیلوکوکی در حال حاضر می توانند به کمک پنی سیلین درمان شوند.
- بروز مقاومت آنتی بیوتیکی در تیره هایی از باکتری های استافیلوکوکی که اغلب تحت عنوان تیره های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) معرفی می شوند، موجب درمان آن ها به کمک آنتی بیوتیک های تزریقی مانند ونکومایسین شده است.
پیشگیری از عفونت استافیلوکوکی
در زیر نکاتی به منظور کاهش خطر ابتلا به عفونت های استافیلوکوکی، وجود دارد:
- دست های خود را بشویید: شستشوی مناسب دست ها، بهترین راه دفاعی در برابر میکروب ها است. دست های خود را برای مدت حداقل ۲۰ ثانیه به دقت بشویید و سپس آن را با حوله خشک کنید. اگر دست های شما در ظاهر آلوده به نظر نمی آیند، می توانید از یک ضد عفونی کننده دست حاوی حداقل ۶۰ درصد الکل استفاده کنید.
- زخم های خود را بپوشانید: بریدگی ها و خراشیدگی ها را تمیز نگه داشته و تا زمان بهبودی با یک گاز استریل تمیز و خشک، آن ها را بپوشانید. چرک خارج شده از زخم های عفونی اغلب دارای باکتری های استافیلوکوکوس هستند و پوشاندن زخم ها از انتشار این باکتری ها و ابتلا افراد دیگر به عفونت استافیلوکوکی پیشگیری می کند.
- خطر ناشی از تامپون ها را کاهش دهید: سندرم شوک سمی در اثر باکتری های استافیلوکوکی ایجاد می شوند. از آنجایی که تامپون ها برای مدت طولانی در محل مورد نظر قرار می گیرند، بستر مناسبی را برای رشد باکتری های عامل عفونت های استافیلوکوکی فراهم می کنند. شما می توانید با تعویض مرتب تامپون خود (حداقل هر ۴-۸ ساعت یک بار)، خطر ابتلا به عفونت های استافیلوکوکی را کاهش دهید.
- از وسایل شخصی خود استفاده کنید: از به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی مانند حوله، ملحفه، ریش تراش، لباس و وسایل ورزشی با دیگران خودداری کنید. عفونت های استافیلوکوکی همان طور که از فردی به فرد دیگر منتقل می شوند، از طریق اشیا نیز قابل انتشار هستند.
- لباس ها و رختخواب ها را در آب داغ بشویید: در صورت عدم شستشوی مناسب، باکتری های استافیلوکوکوس بر روی آن ها باقی می مانند. برای از بین بردن باکتری ها از روی لباس و و ملحفه ها، آن ها را تا حد امکان در آب داغ شستشو دهید. همچنین می تواند از مایع سفید کننده برای شستشوی پارچه های سفید استفاده کنید و لباس ها را قبل از قرار دادن در معرض هوای آزاد در خشک کن قرار دهید.
- هشدار های سالم بودن مواد غذایی را جدی بگیرید: قبل از تماس با مواد غذایی دست های خود را بشویید. در صورتی که غذایی برای مدتی بیرون از یخچال نگهداری شود آن را با دمای مناسب به خوبی گرم کنید. تا حد امکان زمان نگهداری غذا در یخچال را کاهش دهید.
منبع