فیبروم رحم یا فیبروئید رحم نوعی تومور خفیف است که از سلول‌های ماهیچه ای صاف و بافت فیبری ایجاد می‌شود. این سلول‌ها در رحم رشد می‌کنند. به طور معمول تا هشتاد درصد زنان یک بار در طول زندگی به فیبروم رحم مبتلا می‌شوند، با این وجود معمولا همه افراد متوجه علائم این مشکل نمی‌شوند و نیازی به درمان ندارند.
مهم ترین ویژگی فیبروم این است که فیبروم جزو سرطان رحم محسوب نمی‌شود و پتانسیل تبدیل به سرطان را نیز ندارد. به همین دلیل، در اکثر موارد درمان نکردن این مسئله در زنانی که هیچ علائمی ندارند توصیه می‌شود. مطالعات نشان می‌دهند که فیبروم‌ها با سرعت‌های متفاوتی رشد می‌کنند و می‌توانند در اندازه‌های مختلفی مشاهده شوند.
چه چیزی باعث فیبروم رحم می‌شود؟
علت ایجاد فیبروئیدهای رحم مشخص نیست، با این حال بعضی از مطالعات می‌گویند که تولید فیبروم در رحم ریشه ژنتیکی دارد. تا کنون هیچ غذا یا مشکل محیطی به عنوان علت ایجاد فیبروئید شناخته نشده است.
چه کسانی در معرض فیبروم رحم قرار دارند؟
با افزایش سن زنان، خطر ایجاد فیبروئید در بدن آنها افزایش پیدا می‌کند. مطالعات نشان می‌دهند زنانی که سابقه خانوادگی ابتلا به فیبروم رحم را دارند به احتمال بیشتری به این مشکل مبتلا می‌شوند. مشکل فیبروم رحم در زنان آفریقایی آمریکایی شیوع بیشتری دارد. چاقی نیز یکی از مسائلی است که خطر ایجاد فیبروم رحم را افزایش می‌دهد. در حال حاضر هیچ غذا یا رژیم غذایی به عنوان عامل افزایش دهنده خطر ایجاد فیبروئیدها شناخته نشده است.
علائم فیبروم رحم
بیشتر زنانی که به فیبروئید رحم دچار هستند هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند. با این حال، در بسیاری از زنان فیبروم‌های بزرگ یا پر تعداد می‌تواند علائم بعدی را ایجاد کند:
- دوره‌های قاعدگی این افراد طولانی و یا سنگین می‌شود.
- خونریزی در میان دوره‌ها اتفاق می‌افتد.
- درد و فشار در لگن این افراد ایجاد می‌شود.
- این افراد مشکل تکرر ادرار پیدا می‌کنند.
- ممکن است کمر درد خفیف ایجاد شود.
- این افراد در زمان رابطه جنسی، درد حس می‌کنند.
- برای بارداری دچار مشکل هستند.
فرق کیست با فیبروم چیست
به طور کلی، فیبروم ها از بافت متراکم تشکیل شده و فقط در رحم رخ می دهند ، در حالی که کیست روی تخمدان ها تشکیل می شود و پر از مایع است.
تشخیص فیبروم رحم
فیبروئیدها معمولا در زمان معاینه بدنی تشخیص داده می‌شوند. در این حالت پزشک زنان ممکن است توده لگنی غیرعادی و محکمی را در زمان معاینه شکم یا لگن احساس کند. آزمایش‌های دیگری که به تشخیص این مشکل کمک می‌کنند عبارتند از:
سونوگرافی از طریق واژن
در این روش سونوگرافی درون واژن انجام می‌شود تا ارزیابی بهتری از وجود فیبروم‌ها صورت گیرد. این ابزار تصویربرداری می‌تواند به ایجاد تشخیص کمک کند.
MRI
این ابزار تصویربرداری از تشعشع استفاده نمی‌کند و جزئیات کاملی از اندازه، تعداد و موقعیت هر فیبروم برای پزشک فراهم می‌کند. این تصویربرداری پیش از هر اقدام جراحی برای بیماران تجویز می‌شود.
سونوهیستروگرام نمکی
این نوعی ابزار سونوگرافی واژینال است که در مطب پزشکان و با قرار دادن مایع (آب نمک) در رحم انجام می‌شود. با باز کردن حفره رحم به کمک این مایع، پزشک می‌تواند وجود فیبروم‌ها در حفره رحم را مشاهده کند.
هیستروسکوپی
این روشی جراحی است که برای مشاهده مستقیم حفره رحم به کار می‌رود. این روش نمی‌تواند به دیدن و درمان فیبروم‌های خارج از حفره کمک کند.
فیبروم رحم چگونه درمان می‌شود؟
از آن جایی که بیشتر فیبروم‌های رحمی با شروع یائسگی کوچک و یا محو می‌شوند، به طور معمول پزشک زنان بیمار را به مدارا و نظارت دعوت می‌کند. با این روش پزشک زنان در گذر زمان به نظارت بر علائم می‌پردازد تا از ایجاد نشدن تغییرات قابل توجه اطمینان پیدا کند.
اگر فیبروم‌های موجود در بدن بیمار بیش از حد بزرگ باشند و یا ایجاد علائم قابل توجهی کنند، درمان به یکی از گزینه‌ها تبدیل می‌شود. به طور معمول پزشک زنان به پیشنهاد روش‌های درمانی بر اساس سن، اهداف باروری، تعداد و اندازه فیبروم‌ها، درمان‌های پیشین فیبروم‌ها و بیماری‌های دیگر فرد می‌پردازد.
به طور کلی، درمان فیبروم‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- نظارت و مدارا
- مدیریت دارویی
- برداشتن فیبروئید
- هیسترکتومی (برداشتن رحم)
- آمبولیزاسیون یا بستن شریان رحم
- جراحی با کمک امواج صوتی
- گزینه‌های پزشکی دیگر
فیبروم رحم چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟
فیبروم‌ها به ندرت مشکلات سلامتی جدی ایجاد می‌کنند. با این حال زنان مبتلا ممکن است خونریزی شدیدی در زمان قاعدگی داشته باشند و دچار درجات خطرناکی از کم خونی شوند. در موارد نادر، فیبروئیدهای بزرگ می‌توانند بر مثانه و میزنای فشار وارد کنند و بدین ترتیب به کلیه آسیب وارد کنند. مشکلات دیگر می‌توانند شامل ناباروری و سقط مکرر جنین باشند.
نکات کلیدی در مورد فیبروئید رحم
- فیبروم رحم رایج ترین شکلی از تومور در دستگاه تولید مثل زنان محسوب می‌شود.
- فیبروئیدها سرطان نیستند. همچنین خطر ابتلای زنان به سرطان رحم را افزایش نمی‌دهند و به سرطان تبدیل نمی‌شوند.
- زنانی که در نزدیکی دوران یائسگی هستند در معرض خطر فیبروم‌ها قرار دارند. فیبروئیدها به طور معمول در معاینات معمول لگن و شکم تشخیص داده می‌شوند.
- علائم این مشکل شامل پریودهای طولانی و سنگین، خونریزی در میان پریودها و درد لگن می‌باشد.
- انواع مختلفی از گزینه‌های درمانی برای این مشکل موجود هستند که مواردی نظیر مدارا، درمان دارویی یا جراحی را در بر می‌گیرند.
