قارچ پا، یک بیماری پوستی شایعی است که اغلب مردم در طول زندگی خود حداقل یک بار به آن دچار می‌شوند. این بیماری بیشتر در مردان جوان و بالغ دیده می شود و در زنان و کودکان کمتر از ۱۲ سال شایع نیست.

اگر علایمی شبیه قارچ پا در یک بچه دیده شود، به احتمال زیاد مبتلا به بیماری دیگر است که نباید به آن کم توجهی شود، زیرا با وجود اینکه اغلب به آسانی درمان می شود، اما گاهی نسبت به درمان بسیار مقاوم است و یا پس از درمان موفق، عود می کند.

عامل این بیماری می تواند روی پوست انسان تکثیر کرده و افزایش یابد. علت ایجاد قارچ پا در ارتباط با محیط‌های مرطوب و نمناک می باشد.

تعریق زیاد پا، خوب خشک نکردن پا پس از شنا یا حمام، کفش نامناسب و جوراب تنگ و محیط گرم در ایجاد قارچ پا موثر هستند.

قارچ پا تظاهرات مختلفی در پوست پا ایجاد می کند. در برخی افراد پوست بین انگشتان پا (خصوصا انگشت کوچک و انگشت کنار آن) لیچ افتاده، ترک خورده یا پوسته پوسته می‌شود و در برخی دیگر قرمزی، پوسته پوسته شدن و حتی تاول در کف و کناره‌های پا دیده می‌شود، این تغییرات پوستی ممکن است همراه با خارش یا سوزش باشد.

درمان قارچ پا، بایستی فقط توسط پزشک متخصص صورت گیرد. باید بدانیم تمامی ضایعات ایجاد شده در پا، عفونت قارچی نیستند.

استفاده از داروها بدون تجویز پزشک برای درمان ضایعه‌ای که قارچ پا نیست، ممکن است باعث تشدید بیماری شود.

اگر قارچ پا به درستی درمان نشود، باعث پیدایش تاول یا ترک هایی در پا شده که ممکن است منجر به ایجاد عفونت باکتریایی پا شود.

بهترین روش های پیشگیری از ابتلا به قارچ پا این است که به طور مرتب و هر روز پاها شسته شود، پاها مخصوصا فضای بین انگشتان پس از شستن کاملا خشک شود، از پوشیدن کفش های تنگ خودداری شود، جوراب های نخی استفاده شود و در خانه پاها برهنه و بدون هیچگونه پوششی باشد.

برای جلوگیری از تعریق زیاد پا، بایستی از پوشیدن کفش هایی که کف پلاستیکی دارند خودداری شود چرا که مانع از تبخیر عرق کف پا شده و محلی مناسب برای رشد انواع باکتری و میکروب و قارچ بوجود می آورد، استفاده از کفش هایی که از چرم طبیعی ساخته شده اند به افراد توصیه می شود و در حال حاضر هم کفش هایی وارد بازار شده است که امکان تنفس برای کف پای فرد وجود دارد.

افراد باید توجه داشته باشند که نباید پا به مدت طولانی در کفش باشد و حتما از جوراب نخی استفاده کنند، چرا که جوراب های پلاستیکی مشکلات بسیاری را ایجاد می کند.

همچنین بعد از تمام شدن ساعت کاری، شستشوی روزانه پا با آب سرد و یا ولرم و صابون، فراموش نشود و چیزی که در این میان بسیار مهم است این است که حتما بعد از شستشوی پا آن را با حوله جداگانه ای خشک کنند و شستن پا به تنهایی کفایت نمی کند و به خصوص بایستی بین انگشتان پا به خاطر محیط گرم و مرطوب که مستعد رشد قارچ ها در کناره های ناخن هستند شستشو داده شود.

برای جلوگیری از انتقال قارچ ها در استخر و سونا از افراد به یکدیگر نباید از کفش و دمپایی مشترک که بهترین عامل انتقال قارچ ها هستند استفاده شود و حالت فرورفتگی در کف پا از علائم رشد برخی باکتری ها در شخص است و همچنین پوسته ریزی، قرمزی و خارش و تغییر رنگ و یا تغییر فرم ناخن ها و بوی بد پا از علائم ابتلای شخص به قارچ است.

در قسمت زیر تحقیقی جالب درباره تعداد قارچ های موجود در پاها را بیان می کنیم.

۱۸۰ گونه قارچ مختلف در پاها وجود دارند

پاشنه و انگشتان پا بیشترین انواع قارچ را در خود جای داده‌اند.

پژوهشگران دریافتند که حدود ۴۰ گونه قارچ مختلف روی ناخن‌های پا، ۶۰ گونه بین انگشتان و ۸۰ گونه در انتهای پاشنه‌ی پا به طور متراکم قرار گرفته‌اند.

جولی سگر، متخصص ژنتیک و یکی از اعضای این گروه از مۆسسه‌ی ملی تحقیقات ژنوم انسانی در مریلند می‌گوید که این موجودات زنده‌ی کوچک نشان داده‌اند که در سرتاسر پوست انسان قرار دارند، اما تنها پاها می‌توانند چنین تنوع گروهی از مهاجران را با خود حمل کنند.

این مطالعه، نخستین سرشماری از تعداد قارچ‌های موجود روی پوست است.

با کمک شناسایی تفاوت‌های بین قارچ‌های سالم و ناسالم می‌توان روزی به درمان‌هایی برای پاهای ورزشکاران یا عفونت‌های ناخن دست یافت.

مارتین بلسر، پزشک و میکروبیولوژیستی از دانشکده‌ پزشکی نیویورک می‌گوید: این مطالعه توجه مردم را به خود جلب کرده است، چرا که پژوهشگران عموما روی هم‌نشینان باکتریایی ما متمرکز شده‌اند نه هم‌نشینان قارچی.

هایدی کنگ، متخصص پوست از مرکز ملی سرطان در مریلند و عضوی از این گروه بیان می‌کند که بر خلاف باکتری‌ها، رشد قارچ‌ها در محیط آزمایشگاه دشوار است. کشت قارچ از یک ناخن عفونی ممکن است هفته‌ها به طول انجامد.

کنگ، سگر و همکاران آن‌ها به جای افزایش میکروب‌های مختلف پوست از طریق رشد آن در آزمایشگاه، به سراغ دی‌ان‌ای قارچی رفته‌اند.

به نوشته تارنمای انجمن فیزیک، این گروه از ۱۳ قسمت پوست (به‌علاوه ناخن‌های پا) ۱۰ داوطلب سالم با کمک سنبه جراحی نمونه‌گیری به عمل آوردند و دی‌ان‌ای موجود در آن‌ها را مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار دادند تا گونه‌های قارچی را که در آن‌جا زندگی می‌کنند، پیدا کنند.

این پژوهشگران با استفاده از برچسب‌های مولکولی که تنها به دی‌ان‌ای قارچی می‌چسبند، توانستند نمونه‌ی مورد نظر خود را از میان مواد ژنتیکی سایر موجودات زنده نظیر باکتری‌ها، ویروس‌ها و غیره جدا کنند.

در همه‌ نواحی به جز پاها یک گونه‌ی قارچی به نام مالاسزیا (Malassezia) تمایل دارد بر گونه‌های مختلف دیگری که در نواحی نظیر پیشانی، چین پشت گوش یا ساعد هستند، غالب شود.

با این وجود پاها بیشترین تنوع قارچی را دربردارند، زیرا پاها از سایر قسمت‌های بدن سردتر هستند و قارچ‌ها نیز گرما را دوست ندارند.

قارچ‌ها هم‌چنین با سطوح قارچ‌پسندی مانند جوراب‌های عرقی و کف اتاق‌های رختکن مالش پیدا می‌کنند.

تبیان