انرژی زمین گرمایی یکی از منابع مهم انرژی های تجدیدپذیز است . در ۲۰ کشور دنیا از انرژی زمین­ گرمایی الکتریسیته حدود ۱۲  گیگاوات برق  (حدود ۱ درصد مصرف کنونی در دنیا) تولید می شود. ظرفیت تولید در آینده بین ۳ تا ۱۸۰ برابر تولید کنونی برآورد شده است.

انواع نیروگاههای زمین گرمایی به اختصار در سه رده “بخار خشکDry Steam”،  “بخار سیال flash steam” و سیکل دوگانه Binary Cycle” تقسیم ­بندی می­ شوند. بر اساس مسائل تولید انرژی و نوسانات شدید قیمت نفت و همچنین انفجار در نیروگاه هسته­ ای فوکوشیما در زلزله و سونامی ۱۱ مارس ۲۰۱۱ در ژاپن، توجه خاصی در دنیای کنونی به انرژی زمین­ گرمایی می­ شود. به نحوی که بیشتر کشورهای اروپایی سرمایه گذاریوسیعی برای مطالعه و بهره ­برداری از انرژی­های نو (به ویژه انرژی زمین­گرمایی) آغاز کردند.ضض  استفاده از این پتانسیل­ها با سرمایه­ گذاری ویژه می­ تواند به بهره­ مندی نسل­های بعدی از یک منبع انرژی مطمئن و پاک در کشورمان منجر شود. یادآوری می­ کنم که سرمایه­ گذاری­ های اولیه و زیرساختی در این زمینه­ ها معمولاً پر هزینه است، ولی وقتی به درستی پتانسیل مربوطه یافته  شود و تسلط به فناوری­های لازم بر اساس همین سرمایه­ گذاری­ ها  فراهم شود، فایده های حتی اقتصادی فراوانتر در آینده میان مدت بهتر درک می شود. 

انرژی زمین گرمایی، انرژی خورشید، انرژی باد و انرژی امواج دریا از منابع مهم انرژی های پاک و تجدید پذیر در دنیا هستند که تمامی این منابع در استان مازندران به صورت بالقوه دردسترس هستند. در مناطق ساحلی دریای  مازندران  انرژی باد و انرژی خورشید  منابع مهم  الکتریسیته از انرژی خورشید و باد هستند.

نیمی از شرکت های تولید کننده مبدل  انرژی موج دریا  به الکتریسیته  جهان در اروپا  فعالیت می کنند. میزان انرژی امواج دریا  که به  الکتریسیته تبدیل میشود برای کشورهای اسپانیا فرانسه ایتالیا و یونان از دریای مدیترانه حدود  ۳۰ گیگا وات برآورد می شود. اکنون و در سال ۲۰۲۰ در کشور های انحادیه اروپا تولید انرژی پاک و تجدید پذیر به حدود ۲۵ درصد از کل تولید انرژی نزدیک می شود. در این زمینه کشور آلمان پیشتاز است.    

 استان مازندران با حدود ۳.۲ میلیون نفرجمعیت  حدود ۴درصد  از کل جمعیت کشور  (۸۳ میلیون نفر) تقریبا همین سهم را از تولید ناخالص داخلی کشور دارد. این سهم البته  بسیار کمتر از توانایی های استان مازندران است.  این سهم می تواند تا حدود پنج برابر افزوده شود.

چنانچه روی منابع تامین انرژی های پاک و تجدید پذیر در مازندران سرمایه گذاری شود، هم منبع مهمی برای تولید انرژی ایران توسعه می یابد، و هم نمونه ای پیشرفته برای توسعه کل کشور در دسترس ایرانیان قرار گیرد.

 *استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، و عضو وابسته و رئیس شاخه زمین شناسی فرهنگستان علوم

 ۴۷۲۳۷