داروی سالبوتامول برای درمان آسم استفاده می شود. این دارو در بارداری بهتر است، مصرف نشود. تعیین دوز سالبوتامول به عهده پزشک معالج می باشد. اسپری سالبوتامول برای کودکان، نباید بیش از ۴ پاف در روز استفاده شود. با همراه شوید.
داروی سالبوتامول برای چیست؟
نام ژنریک: سالبوتامول
نام لاتین: Salbutamol
نام تجاری: ®Ventolin
گروه دارویی – درمانی:
- سمپاتومیمتیک
- برونکودیلاتور
طبقه بندی در بارداری: گروه C
اشکال دارویی:
- قرص: ۲ میلی گرم
- شربت: ۲ میلی گرم در ۵ میلی لیتر
- آئوروسل: ۱۰۰ میکروگرم در هر دوز
- محلول استشاقی: ۵ میلی گرم در میلی لیتر
- تزریقی: ۵ میلی گرم در میلی لیتر
موارد مصرف، روش و دوزاژ:
۱- درمان برونکواسپاسم:
- بالغین: ۲۰۰ میکروگرم سالبوتامول هر ۴ تا ۶ ساعت و یا ۲ تا ۶ میلی گرم از دارو روزانه ۳ تا ۴ بار و سپس حداکثر ۸ میلی گرم از دارو روزانه ۴ بار تجویز می شود.
- کودکان ۶ تا ۱۴ سال: ۲ میلی گرم از دارو روزانه ۳ تا ۴ بار و حداکثر ۲۴ میلی گرم روزانه تجویز می شود.
- کودکان ۲ تا ۶ سال: ۰٫۱ میلی گرم بر کیلوگرم سالبوتامول روزانه ۳ بار تا حداکثر ۰٫۲ میلی گرم بر کیلوگرم روزانه ۳ بار
۲- پیشگیری از آسم ناشی از فعالیت بدنی:
- بالغین: ۲۰۰ میکروگرم از دارو (در این مورد شکل استنشاقی دارو ترجیح داده می شود) ۱۵ دقیقه قبل از شروع فعالیت باید استفاده شود.
مکانیسم اثر:
داروی سالبوتامول یک آمین سمپاتومیمتیک می باشد که به طور انتخابی گیرنده های بتا ۲ واقع در ریه ها و عضلات صاف برونشیول را تحریک کرده و سبب اتساع آن ها می شود.
فارماکوکینتیک:
- نیمه عمر دارو ۲٫۵ تا ۵ ساعت است.
- دارو عمدتا از طریق ادرار دفع می شود.
نکات مهم:
- عوارض مصرف سالبوتامول در نوزادان چندان مشخص نیست. مصرف دارو در نوزادان زیر ۲ سال ممنوع می باشد.
- اسپری سالبوتامول برای کودکان نباید بیش از ۴ پاف در روز استفاده شود، اگر حداقل با مصرف ۴ پاف علائم بهتر شود، باید فورا با پزشک معالج تماس حاصل کنید.
- دوز اسپری سالبوتامول برای کودکان زیر ۱۲ سال جهت تخفیف علائم آسم یک پاف و نهایتا دو پاف می باشد.
- دوز اسپری برای کودکان بالای ۱۲ سال مشابه با بزرگسالان است.
- در صورت ابتلا به مشکلات تیروئید، دیابت، بیماری های قلبی، بی نظمی در ضربان قلب و فشار خون بالا پیش از مصرف پزشک معالج خود را در جریان قرار دهید.
- این دارو می تواند سبب کاهش مقدار پتاسیم در خون گردد. اگر چنین شود علائمی مانند بی نظمی در ضربان قلب، ضعف ماهیچه ای یا کرامپ روی می دهد.
موارد منع مصرف:
- حساسیت شدید به دارو یا سایر سمپاتومیمتیک ها
موارد احتیاط:
- اختلالات قلبی عروقی
- فشار خون بالا
- دیابت
- هیپرتیروئیدیسم یا تیروئید پر کار
- گلوکوم
- بیماری شرائین قلبی
- هایپرپلازی خوش خیم پروستات
تداخلات دارویی داروی سالبوتامول عبارت است از:
- مصرف همزمان سالبوتامول با سمپاتومیمتیک ها، اثرات قلبی عروقی این دارو را تشدید می کند.
- بتا بلاکرها ممکن است تاثیرات درمانی دارو را مهار کند.
- مصرف همزمان این دارو همزمان با دیژیتال ها احتمال ایجاد دیس ریتمی قلبی را تشدید می کند.
- مصرف همزمان این دارو با آلکالوئیدهای ارگوت احتمال افزایش فشار خون را به دنبال دارد.
- این دارو عوارض دیورتیک ها را تشدید می کند.
عوارض جانبی:
هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز شود. اگر چه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود، ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.
عوارض جانبی سالبوتامول، عبارت است از:
- CNS: سردرد، سرگیجه، تحریک پذیری، بی خوابی، بی قراری، اضطراب، ترس
- CV: تاکیکاردی، تپش قلب، آنژین صدری، تغییرات فشار خون
- GI: تهوع، استفراغ، خشکی دهان، سوزش معده
- Other: اختلال در ادرار کردن، تاری دید، کرامپ عضلانی
مصرف در بارداری و شیردهی:
- مصرف سالبوتامول در بارداری: اگر باردارید یا قصد بارداری دارید، پیش از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید.
- مصرف سالبوتامول در شیردهی: مصرف این دارو در شیردهی توصیه نمی شود.
توجهات پزشکی – پرستاری:
- پیش از تجویز سالبوتامول در مورد مصرف آمینوفیلین و تئوفیلین از بیمار سوال کنید.
- قبل و بعد از درمان با این دارو صدای تنفسی، ظرفیت حیاتی، الگوی تنفسی، ضربان قلب، ریتم و الگوی قلب میزان و نوع خلط را مورد توجه قرار دهید.
- اگر در طول درمان با این دارو برونکواسپاسم واکنشی روی داد، مصرف دارو را قطع کنید.
- روش استفاده از اسپری سالبوتامول را به بیمار بیاموزید.
- قبل استفاده از اسپری آن را به خوبی تکان دهید. پس از بازدم قطعه دهانی را در درون دهان قرار داده سپس یک دم آهسته انجام دهید. پس از پایان دم یک بازدم آهسته انجام دهید. بین هر ۲ بار اسپری کردن ۱ دقیقه فاصله بگذارید.
- برای رفع خشکی دهان ناشی از مصرف دارو، استفاده از آدامس یا آب نبات را در نظر داشته باشید.
- برای کاهش نشانه های گوارشی ناشی از مصرف دارو آن را با غذا تجویز کنید.
- برای کودکان از محلول خوراکی سالبوتامول فاقد الکل و شکر استفاده کنید.
توجهات بیمار – خانواده:
- در طول درمان با دارو از انجام کارهایی که به هوشیاری کامل نیاز دارند، اجتناب کنید.
- در طول درمان با این دارو از مصرف دخانیات اجتناب کنید.
- مصرف دارو باید مطابق با دستورات پزشک باشد. از قطع ناگهانی دارو اجتناب کنید.
- حداقل ۱۵ دقیقه قبل از شروع فعالیت ورزشی از اسپری استفاده کنید.
- در طول درمان با این دارو از مصرف محصولات حاوی کافئین، شکلات، چای، قهوه و کولا خودداری کنید.
- از حضور در اماکن شلوغ و تماس با افراد عفونی اجتناب کنید.
شرایط نگهداری دارو:
- داروی سالبوتامول را در ظرف بسته مقاوم به نور در دمای زیر ۳۰ درجه نگهداری کنید.
منبع
