در ماههای گذشته بحثهای متعددی در خصوص Reinfrction و ابتلای مجدد در بیماری کووید ۱۹ در جامعه علمی کشور به وجود آمده است. به نظر میرسد میزان کم و قابل مقایسه ابتلای مجدد به ویروس SARS-CoV-2 در مقایسه با سایر عوامل ویروسی تنفسی (در بازه زمانی حدود یک ساله) در بسیاری از کشورهای دنیا موضوعی حل شده وبر اساس بدیهیات علم ویروسشناسی نیز کاملا مورد انتظار است. ولی این موضوع در ایران همچنان مورد بحث است و عموما در مورد آن بزرگنمایی میشود.
بر این اساس پژوهشگران کمیته ساماندهی تحقیقات کووید-۱۹، کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید-۱۹ و دانشگاه علوم پزشکی اراک در یک گزارهبرگ تحقیقاتی موضوع ابتلای مجدد به کووید -۱۹ را مورد بررسی قرار دادند.
در این گزارهبرگ عنوان شده که بر اساس شناخت ما از عوامل عفونی تنفسی ویروسی مثل آنفلوآنزا، پارا آنفلوآنزا، سایر کروناویروسهای فصلی و … زمانی که انسان اولینبار با این ویروسها مواجه میشوند، معمولا عفونت شدیدتر است و به واسطه آن یک ایمنی نسبی (نه مطلق) ایجاد میشود که طی مدت چندینماهه و یا چندین ساله، اکثریت افراد را از عفونت مصون میدارد و بعد از چند سال هم اگر فرد دچار عفونت شد، یا عفونت بدون علامت است یا خیلی خفیف. به همین دلیل ویروس SARS-CoV-2 نیز از این مسئله مستثنی نیست و رفتارش دقیقا منطبق با سایر کروناویروسهای تنفسی انسانی و دامی است. فقط در نبود یک ایمنی قبلی در جامعه، مدتی جولان داده تا همچون سایر ویروسها به تعادل برسد.
پژوهشگران این گزارهبرگ با بررسی مقالات مختلف در این موضوع عنوان میکنند که علت وجود اعتقاد زیاد به ابتلای مجدد، زیادتر از واقعیت در ایران این است که در اغلب (نه تمام) موارد، روشهای آزمایشگاهی، CT و یا تشخیص بالینی در یکی از موارد اول یا دوم دچار اشتباه و مثبت کاذب بودهاند.
این پژوهشگران میگویند: با ورود کووید-۱۹ نظام درمانی ما به یکباره با سیل عظیمی از نمونهها جهت آزمایش مواجه شد. در هفتههای نخست تنها چهار مرکز در کشور به تشخیص ویروس میپرداختند و پس از آن آزمایشگاههای مولکولی زیادی به طور انفجاری در کشور ایجاد شد. بسیاری از افراد از حوزههای تخصصیهای غیر مرتبط آزمایشگاهی، بخشهای تشخیص مولکولی و ویروسشناسی را راهاندازی کردند و برخی از حوزههای تحقیق وارد این حیطه شدند. توسعه کمی آزمایشگاهها توسط افراد کمتجربهتر میتواند کیفیت را قربانی کند. حتی آزمایشگاهای تحت تصدی افراد مجرب هم با افزایش تعداد آزمایشات دچار افزایش خطا به طور تصاعدی میشود.
در این پایان این گزارهبرگ پیشنهاداتی به آزمایشگاهها و پزشکان برای تشخیص ابتلای مجدد به کووید-۱۹ ارائه شده است.
231