علیرضا رئیسی امروز در نشست کشوری “اجرایی‌سازی برنامه صیانت از جمعیت” با بیان اینکه طی چند سال اخیر تغییرات اساسی در حوزه جمعیت اتفاق افتاده است، اظهار کرد: مقوله جمعیت حاصل اقدامات فرهنگی، اقتصادی و معیشتی است و تنها به حوزه بهداشت مربوط نمی‌شود؛ نرخ باروری در طول زمان ممکن است دچار تغییراتی شود، همانطور که یک شبه این نرخ کاهش پیدا نمی‌کند در یک شب هم نمی‌توان انتطار افزایش داشت و نیاز است تغییرات بنیادینی در این حوزه انجام شود؛ به مشارکت جمعی و هم‌افزایی در این حوزه نیاز داریم تا کارها به درستی انجام شوند.
وی با اشاره به اینکه ما چندیدن سال است که به طور جدی بحث جمعیت را دنبال می‌کنیم و بر اساس سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری سیاستهای جمعیت را در وزارت بهداشت تدوین کرده‌ایم، گفت: بالندگی، پویایی و جوانی در جامعه امتیازی بسیار بزرگ است؛ در بحث کووید ۱۹ کشورهایی که سن جمعیتی بالایی داشتند بیشتر متضرر شدند، بیش از ۸۰ درصد مرگ و میرها در جمعیت سالمندان بود و در ابتدای شیوع کرونا ۶۲ درصد مرگ و میر کشورهای اروپایی در مراکز نگهداری سالمندان رخ داد. مرگ و میر در کشورهایی که میانگین سنی جمعیتی پایین تری دارند نسبت به دیگر کشورها کمتر است.
دکتر رئیسی با اشاره به رشد سالانه جمعیت در کشور، یادآور شد: در سال ۶۳، شاخص ۳.۵ درصد افت می کند و در سال ۹۸ به کمتر از یک می رسد که این موضوع زنگ خطری برای جوامع مختلف از جمله ایران است. این میزان سرعت در کاهش بسیار بالا است. در سال ۵۸ تا ۶۴-۶۵ خانم هایی که در سنین باروری بودند در بالاترین وضعیت خود قرار گرفتند و بعد افت می کند.
معاون بهداشت وزارت بهداشت ادامه داد: سپس این آمار از سال ۹۰ به بعد تا ۹۴ افزایش پیدا می‌کند تا اینکه در سال ۹۴ شاهد رشد می شویم؛ از سال ۹۴ دوباره جمعیت بانوان در سنین باروری افزایش پیدا کرد، زیرا فرزندان این مادران در دهه ۶۰ به سنین باروری رسیده بودند این در حالی است که نرخ باروری در حال کاهش بوده است. اگر بخواهیم از شرایط کنونی رهایی پیدا کنیم باید برنامه ریزی بلند مدت داشته باشیم و با حوصله پایش کنیم تا به اهداف خود برسیم.
نرخ باروری کشور در سال ۶۰ تا ۶۲ به عدد ۶.۸ درصد رسید
وی با بیان اینکه نرخ باروری کشور در سال ۶۰ تا ۶۲ به عدد ۶.۸ درصد رسید و اکنون نرخ جانشینی جمعیت به زیر ۲ رسیده که به معنای منفی شدن نرخ رشد جمعیت است، فرزندان در آینده بستگان نزدیک نخواهند داشت چرا که برخی تک فرزندی را با کلاسی می‌دانستند! باید بدانیم که ما اسیر فرهنگ های نادرست شده‌ایم و متاسفانه در برهه‌ای از زمان ذهنیت‌ها به سمت فرزند کمتر زندگی بهتر رفت و اکنون اکثر خانواده‌ها یک یا ۲ فرزند دارند و مادران و پدران عنوان می‌کنند که هر چه فرزندمان بگوید همان است و به سمت فرزندسالاری رفته‌ایم. هم‌اکنون شاهد آن هستیم که فرزندان، پدر و مادر خود را تربیت می‌کنند.
دکتر رئیسی خاطرنشان کرد: کاهش جمعیت روی همه موضوعات تاثیر گذاشته است و تک فرزند ها اغلب افسرده می‌شوند؛ بسیاری از این کودکان لوس و وابسته هستند؛ ما به فرزند کمتر زندگی بهتر دست پیدا نکردیم و فقط فرزند کمتر محقق شد، اما زندگی بهتر را تجربه نکردیم. فرزند کم اصول تربیتی را هم به هم می ریزد و کاهش جمعیت و تک فرزندی عوارض اجتماعی بسیاری دارد.
سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا با اشاره به اینکه به نظر من موضوعی مهمتر از جمعیت در جامعه نیست، به افزایش سن ازدواج و رشد مراکز ناباروری در کشور اشاره و مطرح کرد: جمعیت را با مراکز ناباروری نمی‌توان اصلاح کرد و باید ذهنیت افراد را اصلاح کرد. از سال ۹۵ تا ۹۸ حدود ۲۰ درصد میزان باروری در کشور کاهش پیدا کرده است؛ طی ۲۰سال آینده ایران جزو پیرترین کشورها در منطقه خواهد شد که این امربسیار بد است و باید نیروی کار از افغانستان و پاکستان بیاوریم چون نیروی کاری در کار نخواهد بود.
مصوبه مجلس برای اعطای وام ۷۰ میلیونی به افرادی که فرزند سوم خود را به دنیا می‌آورند، بسیار مثبت بود
وی توضیح داد: در سال‌های ۹۶ و ۹۷ میزان باروری کل در ۱۷ استان بالاتر از میانگین باروری سراسر کشور بود؛ در سال ۹۸، استان های گیلان، سمنان، البرز، مازندران و تهران کمترین میزان باروری و استان های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خوزستان بیشترین میزان باروری را داشتند و فقط در این سه استان نرخ رشد جمعیت بالای ۲.۱ بوده که این وضعیت نگران کننده است.
دکتر رئیسی با بیان اینکه در زمینه افزایش جمعیت اقدامات مهمی در دفتر سلامت جمعیت وزارت بهداشت انجام شده است و وزیر بهداشت نامه ای در زمینه توسعه جمعیت ابلاغ کردند که آن را به هیات امنای همه دانشگاه‌ها ارائه کردیم، بیان کرد: تدوین نقشه راه در حوزه جمعیت، برگزاری نشست های تخصصی، نشست تخصصی معاونان ستادی و تدوین برنامه عملیاتی صیانت از جمعیت در ۴ دانشگاه علوم پزشکی اجرا شد که امیدوارم همزمان با روز ملی جمعیت در اردیبهشت ماه این سیاست در سراسر کشور اجرایی شود.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به اینکه مصوبه مجلس برای اعطای وام ۷۰ میلیونی به افرادی که فرزند سوم خود را به دنیا می‌آورند، بسیار مثبت بود، ارائه پیشنهاد افزایش حق اولاد در حقوق کارکنان را هم سیاست تشویقی خوبی دانست.
وی عنوان کرد: براساس گزارش های دریافتی اجرای برنامه صیانت از جمعیت در روز ملی جمعیت در ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ در سراسر کشور آغاز خواهد شد که در تلاش هستیم برنامه عملیاتی صیانت از جمعیت و اخذ تایید ملی تا فروردین ۱۴۰۰ تدوین و نهایی شود. برنامه را پس از آغاز، هر ۶ ماه پایش و سالیانه ارزشیابی کنیم.
دکتر رئیسی به سیاستهای کاهش جمعیت در سال‌های گذشته اشاره و گفت: زمانی که بحث تنظیم خانواده مطرح بود وزارت بهداشت مجری سیاسیت ها بود و سیاستهای ابلاغی بالا دستی را اجرا می‌کرد؛ خانم ها و آقایانی که اکنون درباره جمعیت داد می‌زنند همان افرادی هستند که سیاستهای غلط جمعیتی را تبیین کردند و حاصل سیاستهای غلط آن ها وضعیت را این چنین کرده است، این مدعیان همان زمان جایزه های خود را دریافت کردند.
سخنگوی ستاد ملی مباقبله با کرونا ادامه داد: ممکن است بهورزان، مراقبان سلامت و ماماهایی که در سراسر کشور مشغول هستند به دلیل اینکه سیاستهای پیشین در ذهن شان نقش بسته است در مواردی همان مسیر را دنبال کنند، هرچند بسیار تغییر کرده اما گاهی دیده می شود؛ باید دانست که توصیه‌های بهورزان می‌تواند نقش مهمی در تصمیم یک خانواده در فرزندآوری داشته باشد. اگر جایی نرخ جمعیت مثبت و رو به رشد بود باید افراد مورد تشویق قرار بگیرند؛ ما ۳۰ هزار بهورز داریم و ممکن است از این بین یک نفر که با مراجعه کننده احساس صمیمیت می کند، توصیه غلط در فرزندآوری داشته باشد.
سقط غیرقانونی خلاف سیاستهای ما و شرع است
وی تاکید کرد: اینکه یک بهورز از دلسوزی مادر بارداری را به مرکز سقط غیرقانونی ارجاع دهد در سیستم ما نابخشودنی است و باید محکم برخورد کرد. چرا که این موضوع خلاف سیاست های ما و شرع است. اقلام پیشگیری از بارداری در مراکز بهداشتی توزیع نمی‌شود.
دکتر رئیسی با بیان اینکه یکی از موضوعات مهم سقط جنین است، گفت: این عددها مهم نیستند، زیرا حدسی هستند؛ سقط جنین یک اقدام غیرقانونی است و چون خود فرد درخواست سقطو آن را با رضایت انجام می‌دهد، شاکی نداریم و نمی‌توانیم عدد و رقم درستی عنوان کنیم.
معاون بهداشت وزارت بهداشت ادامه داد: سقط غیر قانونی پدیده شومی است و باید از آن جلوگیری کرد، یکی از توصیه‌های ما به بهورزان این است که پیگیری کنند تا مادران باردار به دنبال سقط غیرقانونی نروند؛ هر چند دلایل بسیاری برای این اقدام وجود دارد و باید دانست که سقط غیرقانونی قتل نفس بوده و کاری حرام و گناه کبیره محسوب می‌شود. باید به بهورزان ومراقبین بگوییم مراقبت کنند تا در جمعیت تحت پوشش آنها چنین اقدامی رخ ندهد.
میزان مراقبت از مادران باردار در دوران کرونا به ۱۰۴ درصد رسیده است
وی با بیان اینکه بالاترین آمار سقط غیرقانونی در خانه ها اتفاق می‌افتاد، بیان کرد: بیشترین ابزار سقط غیرقانونی قرص است که این قرص ها باعث سقط ناقص یا کامل می‌شود و بعد مادران به دلیل خونریزی به بیمارستان نیاز پیدا می‌کنند. بنا بود قرص‌های سقط جنین در دسترس نباشد، اما متاسفانه با یک جستجو در موتورهای جستجوگر قرص سقط جنین در کمتر از یک ساعت به دست فرد می رسد که باید پلیس فتا و دادستان ها به موضوع سقط غیرقانونی و عرضه این قرص‌ها ورود کنند.
دکتر رئیسی با تاکید بر اینکه گاهی همه سیاست ها به دلیل یک پوستر نادرست زیر سوال می‌رود و می گویند سند ۲۰۳۰ را اجرا می کنند، مطرح کرد: باید به این موارد بسیار دقت کرد هر پوستری که استفاده می کنیم باید با سیاست های ما انطباق داشته باشد. در حوزه جمعیت تنها مسئولیت با وزارت بهداشت نیست و بسیاری از نهاد ها و دستگاه ها مسئول هستند و باید اقدامات مناسبی در سلامت باروری انجام دهیم؛ ما به عنوان مجری در حوزه بهداشت باید به درستی اقدام کنیم. ما مسئول سلامت باروری هستیم و در حوزه سیاست های افزایش جمعیت هم سهمی که بر عهده ما است باید به دقت اجرا شود اما چون ما مرجع هستیم کلام بهورزان و مراقبان بسیار نافذ بوده و در سلامت مردم تاثیرگذار است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت در پایان با اشاره به رشد میزان مراقبت از مادران باردار در دوران کووید ۱۹ بیان کرد: میزان مراقبت از مادران باردار در دوران کرونا افزایش پیدا کرد و به ۱۰۴ درصد رسیده است که این نشان دهنده اعتماد مردم است وامدوارم بتوانی در مهار و واکسیانسیون این بیماری به توفیقاتی که مد نظر داریم دست یابیم.
۲۳۵۲۳۷
