نشریه آبزرور انگلیس با اشاره به تشدید تنش میان واشنگتن و تهران نوشت بزرگترین اشتباه در سال ۲۰۱۶ رخ داد که آمریکایی‌ها یک احمق خطرناک را به ریاست جمهوری خود برگزیدند.
این نشریه در پایگاه اینترنتی خود در سرمقاله نوشت: به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا بارها هشدار داده بودند که سیاست تهاجمی و تنش آفرین “فشار حداکثری” نظامی و اقتصادی علیه ایران ممکن است به تشدید تنش‌ها بینجامد.
توالی رویدادهایی که منجر به این شد که ترامپ پنجشنبه دستور حمله را صادر کند و درست چند دقیقه قبل از آغاز حملات دستور لغو آن را بدهد، با سرنگونی یک پهپاد شناسایی آمریکایی توسط ایران آغاز شد. تهدیدات و توهین‌ها ماه‌ها بود که رد و بدل می‌شد. در یک هفته گذشته، واشنگتن تهران را به حملات به نفتکش‌ها متهم کرد و سربازان بیشتری را برای استقرار در نزدیکی مرزهای ایران اعزام کرد. اما حادثه سرنگونی پهپاد بود که خطر را به اوج خود رساند.
وزارت دفاع آمریکا، پنتاگون، اعلام کرد این پهپاد در حریم هوایی بین المللی در پرواز بود که هدف اصابت موشک قرار گرفت. ایران به شدت این ادعا را رد و اعلام کرد این پهپاد حریم هوایی این کشور را نقض کرده بود. آمریکا نقشه‌هایی را نشان داد. ایران نیز همینطور و آنقدر به این نقشه‌ها اطمینان داشت که اعلام کرد قضیه را به شورای امنیت سازمان ملل می‌برد. اما کاخ سفید برای توضیح دادن اینکه چرا حملات لغو شد، به زحمت افتاد و پرسش‌هایی درباره روایت واشنگتن مطرح شده است.
تصاویری که پنتاگون از مسیر پرواز پهپاد ارائه کرد ابتدا شامل یک شرح نادرست از مسیر پرواز آن بود. روز جمعه مقامات آمریکایی سرانجام گفته ایران را تایید کردند که یک هواپیمای سرنشین دار — از نوع پوسیدون p-۸a نیروی دریایی آمریکا — نیز در زمان این حادثه در پرواز بود، یعنی واقعیتی که آن‌ها قبلا به آن اشاره نکرده بودند. در همین حال، ایران تصاویری از لاشه پهپاد را که از آب‌های سرزمینی اش بیرون کشیده بود، منتشر کرد.
ترامپ و حامیانش در توییت‌ها و مصاحبه‌ها به اشکال مختلف مدعی شدند که او برای نجات جان انسان‌ها دستور توقف حمله را صادر کرد و اینکه دستور حمله و لغو آن یک شگرد زیرکانه بود. اما یک مقام ارشد دولتی، که خواست ناشناس بماند، ظاهرا به حقیقت ماجرا نزدیکتر شده بود و گفت دستور لغو حملات به این دلیل صادر شد، چون این نگرانی وجود داشت که این پهپاد، یا پهپاد آمریکایی دیگری، یا هواپیمای P-۸A, واقعا “در نقطه ای” به داخل حریم هوایی ایران منحرف شده باشند.
این مقدار سردرگمی و بی کفایتی در عملیات‌های نظامی آمریکا نباید چندان تعجب برانگیز باشد. آن طور که آمار سازمان ملل نشان می‌دهد، در افغانستان و عراق، خطاهای نظام مند به ویژه در نیروی هوایی آمریکا به کشته شدن هزاران غیرنظامی انجامیده است.
سابقه آمریکا در خلیج (فارس) چندان بهتر از افغانستان و عراق نیست. در سال ۱۹۸۸, موشک کروز نیروی دریایی آمریکا به سرنگونی یک هواپیمای مسافربری ایران و کشته شدن ۲۹۰ نفر انجامید. پنتاگون ابتدا مسئولیت آن را رد کرد، اما بعد مدعی شد این هواپیما تهدید محسوب شده بود.
تعجب آورتر و حتی تکان دهنده تر از هر چیز روند تصمیم گیری هفته گذشته در کاخ سفید بود. چطور ترامپ پیشتر از آمار تلفات احتمالی بی خبر بود؟ (شاید واقعا بی خبر بود). مشاوران جنگ طلب او فکر می‌کردند این حملات چه نتایجی خواهد داشت؟ ترامپ چطور می‌خواست به تلافی جویی اجتناب ناپذیر ایران به نیروهای آمریکایی و متحدانش در خلیج (فارس) یا در میادین عراق، سوریه-اسرائیل یا سعودی- و یمن پاسخ دهد؟ آیا واقعا حقیقت دارد که یک مجری شبکه فاکس نیوز که گفته می‌شود از افراد محرم رئیس‌جمهور آمریکاست، او را به منصرف شدن از حمله ترغیب کرد؟
این رفتار هیجانی و عصبی در کاخ سفید اگر این قدر جدی و خطرناک نبود، می‌شد به آن خندید. جدیدترین فصل لودگی ترامپ خطری بود که از بیخ گوش ثبات خاورمیانه و جهان گذشت. این تاکیدی بر لزوم بازگشت فوری به دیپلماسی صادقانه و مهر تایید دوباره‌ای بر توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران بود. این یک زنگ بیدارباش برای کنگره است، که باید بر سرعت تلاش‌های کنونی برای مهار اختیارات جنگی رئیس‌جمهور بیفزاید و این نور تازه‌ای بر بی کفایتی منحصر به فرد ترامپ در سمت ریاست جمهوری آمریکا می‌اندازد.
310311
