زهره نوروزپور: گام دوم برجام روز یکشنبه ۱۶ تیرماه اجرایی شد. آژانس انرژی اتمی روز دوشنبه ۱۷ تیرماه افزایش سطح اورانیوم غنی سازی شده را به ۴ درصد از سوی ایران تایید کرد. اتحادیه اروپا نیز پیرو گزارش آژانس قرار است یک نشست دیگر برگزار کند. در همین حال هفته گذشته ایالات متحده آمریکا خواستار نشست اضطراری شورای حکام آژانس شد که قرار است امروز چهارشنبه به وقت محلی در وین برگزار شود. کارشناسان معتقدند این نشست یک شوی دیگر از سوی آمریکا است و خروجی خاصی نخواهد داشت چراکه ایران طبق توافق عمل کرده است. در این باره با سیدجعفر هاشمی دیپلمات و سفیر اسبق کشورمان در برزیل گفت‌وگو کرده‌ایم که از نظر می‌گذرانید:

جلسه شورای حکام امروز به درخواست آمریکا در در آژانس اتمی امروز در وین برگزار می شود. با توجه به تمام فرضیه ها بدترین خروجی این نشست چی می تواند باشد؟
نشست شورای حکام از استیصال واشنگتن است. آنها واقعا نمی دانند در مقابل ایران چه راهبردی در پیش بگیرند . ضمن اینکه این نشست یک راه دیگری برای محک اروپا است. آنها در این جلسه صداقت خود را نسبت به ایران باید ثابت کنند و تعهد بدهند که کشورهای اروپایی خصوصا فرانسه المان و انگلیس در شورای حکام این اقدام غیر قانونی را همانند سایر اعضا که حتما محکوم میکنند اینها هم همین کار را کنند . این حداقل کاری است که انها می توانند انجام دهند. نشان دهند که هنوز در مسیر مخالفت امریکا از برجام پایبند هستند و امریکا هم این سیگنال را خواهد گرفت که در مواجهه با ایران تنها است و طرف اروپایی را ندارد.مشاور رئیس جمهور فرانسه در تهران است و او شخصی است که باید این تعهد را در دیدار با مقامات کشورمان بدهد.

هیچ اتفاق خاصی هم امروز  در شورای حکام نمی افتد.  بدترین خروجی ان این است که یک بیانیه گزارشی می دهند که اتقاقاتی از این دست افتاده است. تحریم ها  هم برنمی گردد. انها نمی توانند این کار را انجام دهند چون اقدام ایران طبق برجام است و خارج از برجام نیست که انها بتوانند تحریم ها را اعمال کنند. در صورتی برمیگرد که مکانیزم ماشه فعال شود که اقدام ایران خلاف نبوده که این ماشه فعال شود صداقت اروپا زمانی ثابت می شود که انها همانند سایر کشورها امریکا در این کار محکوم کنند. تایید اقدام ایران از سوی آژانس هم نه خلاف ان پی تی است نه خلاف مقررات آژانس.

گام دوم کاهش تعهدات برجامی از سوی ایران را چه طور می بینید؟
جمهوری اسلامی ایران و گروه ۱+۵ سرانجام پس از سیزده سال و ۲۲ ماه مذاکرات در مورد یکی از طولانی ترین مذاکرات و مسأله سیاسی و بین المللی میان ایران و کشورهای غربی در سال ۹۴  با امضاء برنامه اقدام مشترک معروف به برجام به توافق رسیدند.

جهت تصویب این توافق در هر دو کشور ایران و آمریکا اختلافات فاحشی وجود داشت که نهایتاٌ هر دو کشور در پروسه ای سخت این توافق را به تصویب رساندند. ولی به دلیل همان اختلافات فراوانی که در دو کشور وجود داشت اظهار نظر های غیر منصفانه ای بیان و افراط و تفریط های فراوانی صورت گرفت که بعضاً هنوز هم متاسفانه ادامه دارد.  حال آنکه تصویب برجام و شروع مذاکرات با غرب در مورد مسئله هسته ای یک اراده سیاسی در کشور بوده و از سوی مقامات عالیرتبه مورد موافقت قرار گرفته بود و دستاوردهای مهمی هم برای کشورمان به ارمغان آورد علیرغم اینکه اشکالاتی هم داشت و می توانست بهتر از این باشد ولی ظرفیت و توان مذاکره کنندگان در زورآزمائی با طرفهای آمریکائی و غربی به همبن اندازه بود و نباید این فرزندان عزیز کشور را که صادقانه و با پشتکار ۲۲ماهه به این توافق دست یافتند را مورد سرزنش و ملامت قرار دهیم و همه مشکلات را به گردن آنها بیندازیم. در صورتیکه نهادهای بالادستی هیئت مذاکره کننده نیز مهر تائید بر این توافق زده اند و چنانچه قرار است انتقاد شود باید همه نهادهای مسئول مورد مؤاخذه قرار گیرند و مسئولیت پیامدهای آنرا بپذیرند. این مسئولیت پذیری حتی در مورد مسائل مورد اختلاف آینده ، مسائلی مانندfatf  هم می تواند تسری پیدا کند.

به رسمیت شناخته شدن حق قانونی ایران برای غنی سازی هسته ای و لغو شش قطعنامه قبلی شورای امنیت و تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ که از ذیل ماده هفت منشور شورای امنیت ایران خارج شد از دستاوردهای مهم این توافق بشمار میرود.

در مقابل بالا گرفتن این تنش و خروج یکجابنه آمریکا،و ادامه ماجرا در یکسال اخیر، ایران یک سال راهبرد صبر استراتژیک را در سیاست خود منظور کرد. این یکسال تمام شد و حالا در این لحظه راهبرد کشورمان مقابل آمریکا چه باید باشد که کمترین ضرر را در پی داشته باشد؟
بنظر بنده همین موضع مثبتی که ۲ ماه پیش شورای عالی امنیت ملی مبنی بر کاهش تعهدات برجامی گرفت و  گام دوم آن هم برداشته شد می باید در یکسال گذشته و همزمان با خروج آمریکا گرفته می‌شد. خروج آمریکا و نارضایتی اسرائیل از این توافق خود بیانگر موفق بودن این توافق برای ایران بشمار می‌رود. جایی که نتانیاهو می گوید ما ترامپ را قانع کردیم تا از برجام خارج شود یعنی هم اسرائیل و هم آمریکا و بعضاً بدنبال آنها هم پیمانان منطقه ای بی منطق آنها از این توافق نگران بودند. جمهوری اسلامی بنظر بنده با صبر و بردباری استراتژیک یکساله ای که پیشه کرده بود حداقل حسن نیت خود را به جهانیان ثابت  کرد. 

اگر چنانچه ملاحظه می فرمائید که آمریکا هر روز با وقاحت بیشتر در تلاش است تا فشار حداکثری را بر ایران وارد نماید به دلیل این است که متاسفانه بعضیها در داخل بدلیل ناآگاهی و عدم شناخت منافع ملی با مصاحبه ها و اظهار دیدگاههای ناشیانه خود به آمریکا گرا داده اند و الَّا آمریکا از ابزارهای بازدارنده ایران انقلابی بخوبی آگاه است و اگر بیان می کند که آمریکا طالب جنگ با ایران نیست فقط و فقط از توانمندی ایران اسلامی و دوستداران انقلاب اسلامی آگاه است و این بازدارندگی فعال ایران است که مانع از تعرض آمربکا به ایران شده است.

فلذا ملاحظه می فرمائید که اقدامات ایران باعث شده فعلاً فشار حداکثری از سوی ایران و نیروهای انقلابی منطقه به آمریکا وارد شود. لذا باید در داخل از شعارها بگذریم و سیاست خارجی یکصدا و واحدی را در مقابل آمریکا اعمال نمائیم. این به معنای ماجراجویی نبوده و تابحال نیز این شکیبائی از طرف ایران دیده شده است.

در مقابل اروپا چه طور؟ آنها یک سال است که به تعهدات خود عمل نکرده اند و اینستکس عملا تبدیل به شعار آنها شده است و تا کنون دستاوردی نداشته است.
سؤال سختی را مطرح  کردید. بنظر من صریح و پوست کنده بگویم که اروپا دنبال روی آمریکاست و جدای از بیانیه ها و اظهارنظرهای سیاسی علیه آمریکا به هیچیک از تعهدات خود طبق برجام عمل  نکرده و نقش پلیس خوب را در مقابل پلیس بد آمریکا برای ایران بازی کرده است. در واقع اروپائیها با خریدن زمان و به انتظار نشستن اثر تحریمهای آمریکا بر ایران منتظر فرصتی هستند تا ادامه دهنده را ه آمربکا باشند.

اولین نفری که اظهاراتش علیه برجام جنجالی شد ، سفیر فرانسه در آمریکا بود که پرده از نیت قلبی آنان برداشت و گفت اروپا قرار است در سالهای آخر توافق نیز به بهانه های مختلف از برجام همانند آمربکا خارج شوند. شما ببینید اروپا پس از یکسال از خروج آمریکا به هیچیک از تعهدات خود عمل نکرده است.  در صورتیکه هدف اصلی برجام لغو تحریمها و تسهیل در تجارت ایران بوده است. ولی به محض اعلام کاهش تعهدات برجامی از سوی ایران وزرای خارجه انگلیس ، آلمان و فرانسه به تهران سفر و رئیس جمهور فرانسه تلفنی با آقای روحانی صحبت می‌کند ، نخست وزیر ژاپن با پیام به ایران می آید و هئیتهای متعددی با پیام از کشورهای دوست جهت میانجیگری پا به تهران می گذارند . این اقدامات نشان میدهد که اتخاذ مواضع انقلابی ایران اسلامی صحیح بوده و تا آخر نیز باید ادامه یابد.

با همه این تفاسیر ایران ۶۰ روز مهلت داده تا گام سوم اجرایی شود. فکر می‌کنید پس از ۶۰ روز شاهد چه اتفاقی باشیم یا اینکه در نهایت ایران چه کند؟
آمریکا نباید فکر کند هر اقدامی در قبال ایران بی هزینه باقی می ماند لذا سکوت در برابر زیاده خواهیهای غرب دیگر جایز نیست و بی جواب گذاشتن اقدامات غیر قانونی غرب و آمریکا یقیناً خسارات جبران ناپذیری را در داخل کشور بدنبال خواهد داشت.

آنها که خواهان کاهش تنش هستند باید بدانند که جهت کاهش تنشهای بین ایران و آمریکا ، این ایالات متحده است که باید تجدید نظر اصولی در رفتار و اعمال و کردار خود  کند.

نه من،  به صراحت که سفیر انگلیس در آمریکا نیز می گوید، و معتقدم هژمونی آمریکا با بی درایتی ترامپ در حال فروپاشی است و نباید رفتار منفعلانه در مقابل زورگوئیهای غرب را پیشه کنیم . گام های بعدی یا گام سوم باید قوی تر از گام های قبلی برداشته شود مگر طرفهای ایران کاملاً به تعهداتشان طبق توافق نامه عمل  کنند.

ما امروز بیشتر از آنکه از تحریمهای ظالمانه آمریکا متضرر شویم از بی درایتی بعضی و قفل کردن کارها و بی عملی آنان بجای برداشتن گامهای انقلابی و مقاومتی است. لازمه استیفای حقوق مردم فداکار و انقلابی ایران که در تمامی سختیها در چهار دهه گذشته لحظه ای مسئولین را تنها نگذاشته اند ، ایستادگی در مقابل ظالم و اتحاد و انسجام در داخل می باشد که امیدوارم همین اراده سیاسی که شاه کلید اصلی فائق آمدن بر آمریکای در حال افول است با درایت دنبال شود. در پایان یادآور میشوم که باید عقلای سیاسیون کشور آماده برای مقابله خردمندانه با عکس العملهای ترامپ تحقیر شده باشند.

 ۳۱۰ ۵۰