پوریا فیروزنژاد: عاشورای امسال شاید علاوهبر انجام انجام عزاداریهای مرسوم توسط شیعیان کشورهای منطقه، یک جنبه دیگر نیز پیدا کرد و آن تثبیت جایگاه محور مقاومت از تهران تا لبنان در اوج اقتدار بود؛ جایگاهی که قدرت و انسجام در آن را میشد در قاب تصویر عکاسان از حضور مقتدی صدر در جوار رهبر انقلاب درتهران دید درحالی که در آن سوی خاورمیانه و در سواحل شرقی مدیترانه نیز سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان چند روز پس از پاسخهای کوبنده نظامی به تحرکات اسرائیل در برابر قاب دوربین ظاهر شد و از حمایت بیچون و چرای خود از ایران در برابر هرگونه تحرکات نظامی گفت. با اینکه یک نگاه اجمالی به چندین سال گذشته نشان میدهد اسرائیل از سال 2006 تا امروز، همواره در برابر محور مقاومت ناکام مانده است، اما به نظر میرسد که تلآویو و واشنگتن نمیتوانند دو عامل پیوندهای محکم این محور نظیر «تشیع» و «راهبرد یکسان نسبت به مسائل ژئوپولتیک منطقه» را درک کنند؛ درگیریهای چند روز گذشته و پاسخهای کوبنده حزبالله یک حسن دیگر نیز داشت و آن اینکه خط بطلانی را بر ادعای کاهش فعالیتهای مقاومت بهدلیل تحریمهای آمریکا علیه ایران کشید.
«هر جنگی علیه ایران بهمنزله جنگ علیه کل محور مقاومت خواهد بود که خیلی از کشورها را نابود خواهد کرد و ما هرگز بیطرف نخواهیم بود.» این سخنان سید حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان در روز عاشورا بازتاب گستردهای را در رسانههای عربی و بینالمللی بهدنبال داشته است. جملاتی که نشان از عزم جزم حزبالله و دیگر گروههای محور مقاومت برای مقابله تمامعیار با هرگونه حرکت نظامی اسرائیلیها در منطقه دارد، آنچنان که نصرالله به مقامات رژیم اسرائیل یادآور میشود که حزبالله به آتش بس میان لبنان و اسرائیل پایبند است اما اکنون اسرائیل قواعد بازی را برهم زده است.
او با تاکید بر اینکه هرگونه جنگ در منطقه به مرزهای ایران محدود نخواهد بود، گفت:« اگر همه ما گشته شویم حمایت از ایران را متوقف نمیکنیم ودر صورتی که اقدامی علیه ایران انجام شود کل منطقه درگیر جنگ خواهد شد.»
پایانی بر توهم اسرائیلی- آمریکایی
اما بهنظر میرسد سخنان نصرالله در حمایت از ایران اینبار بیش از گذشته مورد توجه دشمنان محور مقاومت در منطقه قرار گرفته است چراکه طی ماههای اخیر مقامات دولت ترامپ مدعی بودند که تحریمهای اقتصادی علیه ایران موجب شده است تا حمایتهای ایران از گروههای هم پیمانش در منطقه، اعم از حزبالله کاهش یابد. مدعایی که البته اغلب قریب به اتقاق کارشناسان و مفسران عرصه سیاستورزی آمریکا آن را رد کرده و تاکید ورزیدهاند که شواهد به هیچ وجه نشان از کاهش فعالیتهای محور مقاومت در منطقه ندارد. از اینرو پاسخ کوبنده و بمباران شهرهای صهیونیستنشین توسط راکتهای حزبالله را میتوان خط بطلانی بر توهم محور آمریکایی اسرائیلی دانست.
چنانکه حتی دنیس راس، از مقامات امنیتی دولت بوش و که در زمره جنگطلبان آمریکایی نیز میگنجد، با نگارش مقالهای که در نشریه فارن پالیسی به چاپ رسید اذعان میکند که برخلاف ادعای دولت ترامپ، هیچگونه مدرک قابل استنادی در دست نیست که محدود شدن فعالیتهای ایران و محور مقاومت در منطقه را به اثبات برساند. او مینویسد:« شاید گروههای تحت رهبری ایران با کاهش حمایتهای مالیدر اثر تحریمها نیز مواجه شده باشند اما این امر موجب کاهش سطح درگیریها و تحرکات از سوی این محور نشده است.» وی در ادامه نتیجهگیری میکند که بنابراین این شرایط نشان داد شدت فعالیتهای «محور مقاومت» متاثر از سبک شدن حسابهای بانکی در ایران نیست.
خطای دیگری که مقامات تلآویو بدون توجه به هشدارهای واشنگتن مرتکب شدند آن بود که بار دیگر دست به تحرکات نظامی علیه محور مقاومت زدند. خطایی که ممکن است نتانیاهو به دلیل سودای تکیه دوباره بر کرسی نخستوزیری در آستانه انتخابات اسرائیل آن را کلید زده باشد که البته با پاسخهای کوبنده حزبالله و محور مقاومت مواجه شد و عملا به نقطه ضعف نتاینیاهو در انتخابات پیشرو بدل شد.
دو عامل قدرت محور مقاومت
بهنظر میرسد آنچه که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل و دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا از درک آن عاجز ماندهاند این است که مناسبات میان ایران و گروههای محور مقاومت تنها به بحث حمایتهای مالی و نظامی محدود نمیشود بلکه پیوندی بسیار محکمتر دانههای زنجیر این محور را قرص و محکم در کنار یکدیگر حفظ میکند و آن تشیع است. پیوندی که قدرت آن در روز عزاداری حسینبنعلی (ع) نمودهای علنیاش را میشد در تصویر حضور مقتدی صدر در کنار مقام معظم رهبری در تهران و سخنرانی آتشین نصرالله در لبنان دنبال کرد.
اما عامل دیگری که موجب تقویت اتحاد در محور مقاومت میشود نگاه یکسان به شرایط ژئوپولتیک و ژئواستراتژیک منطقه است که رکن اصلی آن را استکبارستیزی و مقابله با اسرائیل تشکیل میدهد. راهبردی که نمود عملی آن در مقیاس گسترده حول مبارزه علیه تروریستهای داعشی در شام و عراق ظهور و بروز یافت؛ همین رویکرد بود که کمی بعد روسیه نیز بهدلیل همراستا بودن سیاستهایش با آن وارد ائتلاف با ایران و نیروهای مقاومت در جنگ با داعش شد.
سکانس تکراری شکست اسرائیل
اما درک نادرست نتانیاهو از محور مقاومت تنها به همینجا محدود نمیشود. تجربه نشان داده است که از زمان جنگ سیروزه اسرائیل و لبنان در سال 2006 که شکست صهیونیستها را درپی داشت، اساسا تک اسرائیل هربار با پاتک کوبنده محور مقاومت مواجه شده است بهنحوی که میتوان گفت اساسا همین حملات بزن دررویی صهیونیستها، موجب تقویت هرچه بیشتر این محور در منطقه شده است. عبارت محور مقاومت اما دارای یک مفهوم مستتر است بدان معنا که ماهیتش ایجاب میکند تا هرچه تهدیدها بیشتر میشوند، توانش نیز افزایش یابد و در پاسخ به تهدیدها، بهطور فزایندهای محکمتر از قبل عمل میکند.
سید حسن نصرالله اینبار محکمتر از گذشته اتحاد استراتژیک خود با جمهوری اسلامی ایران را ابراز کرده است. او در صحبتهای اخیر خود مقام معظم رهبری را امام حسین زمان میداند و تصریح میکند که حزب الله او را در برابر اسرائیل تنها نمیگذارد. نصرالله گفت:« در روز امام حسین تکرار میکنیم که رزمندگان مقاومت قواعد بازدارندگی را تثبیت کردند و اگر بار دیگر به لبنان تجاوز شود، مقاومت به صورت مناسب و متناسب پاسخ خواهد داد و دیگر هیچ خط قرمزی برای مقاومت وجود ندارد. »
در دوم سپتامبرحزبالله لبنان جزئیات جدیدی از واکنشهای نظامی خود به اسرائیل را منتشر کرد. در همین راستا در یک فیلم هدف قرار گرفتن وسائلنقلیه نظامی اسرائیل با دو راکت مختلف نشان داده میشود که به فاصله چند ثانیه از یکدیگر با دقت هرچه تمامتر به اهداف خود برخورد و آنها را منهدم میکنند. در این فیلم همچنین تصاویر هوایی به نمایش درآمدند که توسط پهپاد حزبالله از سایتهای نظامی اسرائیلی جمعآوری شده بودند.»
از اینرو، یکبار دیگر حزبالله توانست تا توانایی موازنهسازی خود در برابر خصومت اسرائیلی را به رخ بکشد.
213 310
