زومیت نوشت: شاید در نگاه اول عجیب به نظر برسد اما گروهی از پژوهشگرهای استرالیایی به روشی برای پیش‌بینی ویژگی‌های شخصیتی بر اساس شتاب‌سنج تلفن، گزارش‌های تماس و فعالیت‌ پیام‌رسان پی برده‌اند. کارایی این روش در جستجوی ویژگی‌ها بهتر از روش‌های دیگر است؛ اما چگونه می‌توان بین مسائل به‌ظاهر بی‌ربط، ارتباط برقرار کرد؟

تعداد زیادی از پژوهش‌های گذشته به بررسی ابعاد مختلف تلفن همراه و همچنین کاربرد شبکه‌های اجتماعی ازجمله زبان در پیغام‌ها، ظاهر پروفایل فیسبوک یا فعالیت‌های فیزیکی و پیش‌بینی ویژگی‌های شخصیتی بر اساس این رفتارها پرداخته‌اند. به گفته‌ی فلورا سلیم، یکی از دانشمندان کامپیوتر دانشگاه RMIT کالیفرنیا: فعالیت‌هایی مثل سرعت یا مسافت طی شده در پیاده‌روی یا برداشتن تلفن همراه هنگام شب، اغلب اوقات تابع الگوهایی هستند و این الگوها نکات زیادی را در مورد نوع شخصیت افراد می‌گویند.

پژوهشگرها کار خود را با نظریه‌ی پنج عاملی شخصیت آغاز کردند. این نظریه از دهه‌ی ۱۹۸۰ برای کمک به دسته‌بندی پنج بخش اصلی شخصیت به وجود آمد. پنج ویژگی اصلی شخصیت شامل برونگرایی (در مقابل درونگرا)، گشودگی و استقبال از تجربه (کنجکاو در مقابل محتاط)، روان رنجوری (اطمینان در مقابل اضطراب)، پذیرش (دلسوز در مقابل خودخواه) و وجدان کاری (منظم در مقابل سهل‌انگار) هستند. به گفته‌ی بیلی سونگ از دانشگاه کورتین (که در این پژوهش نقشی نداشته است): نظریه‌ی پنج عاملی شخصیت، متداول‌ترین روش برای شخصیت شناسی است. البته مانند هر معیار یا مقیاس دیگری این روش منتقدانی هم دارد. برای مثال بسیاری از پژوهشگرها شک دارند که آیا پنج ویژگی شخصیتی می‌توانند پاسخگوی تغییرات کلی شخصیتی هم باشند؟

اگرچه روش پنج عاملی بی‌نقص نیست اما یکی از بهترین سیستم‌ها برای ارزیابی علمی شخصیت است. پژوهشگرها بین مارس ۲۰۱۰ و ژوئیه‌ی ۲۰۱۱ به بررسی ۵۲ عادت تلفن همراه افراد پرداختند. در این بررسی به هر شرکت‌کننده یک تلفن همراه داده شد که روی آن نرم‌افزاری برای جمع‌آوری و ادراک نصب شده بود، این نرم‌افزار اطلاعات مربوط به زمان و چگونگی حرکت تلفن‌های همراه (داده‌های شتاب‌سنجی) و همچنین تعداد و زمان روز کل تماس‌ها و پیغام‌ها را در اختیار پژوهشگرها قرار می‌داد.

در مرحله‌ی بعد از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا پرسشنامه‌ی پنج عاملی را برای درجه‌بندی شخصیت خود بر اساس پنج ویژگی شخصیتی تکمیل کنند. سپس پژوهشگرها فهرستی از قابلیت‌های مرتبط با کاربرد تلفن همراه تهیه کردند که در شناخت ویژگی‌های شخصیتی مؤثر بودند؛ برای مثال فعالیت‌های فیزیکی در اوقات فراغت می‌تواند نشان‌دهنده‌ی برون‌گرایی و تعداد تماس‌های دریافتی می‌تواند نشان‌دهنده‌ی پذیرش و سازگاری شخص باشند.

پژوهشگرها پس از بررسی شماره‌ها متوجه شدند قابلیت تلفن‌های همراه انعکاسی از رفتارهای ۵۲ شرکت‌کننده هستند. بااینکه جامعه‌ی آماری آن‌ها کوچک بود اما داده‌های تلفن همراه در پیش‌بینی رفتارهایی مثل روان‌رنجوری، وظیفه‌شناسی و برون‌گرایی موفق بودند.

تعداد تماس‌ها می‌توانند نشان‌دهنده‌ی سازگاری افراد باشد

گزارش‌ها در پیش‌بینی دو رفتار دیگر به‌ویژه استقبال از تجربه، مفید نبودند. یکی از دلایل این نتیجه، وابستگی بعضی ویژگی‌های رفتاری به فعالیت و درونی بودن برخی از آن‌ها است. به گفته‌ی پژوهشگرهای این بررسی: «در زندگی روزمره به‌سختی می‌توان بر اساس الگوی فعالیت شخص به کنجکاوی یا مبتکر بودن او پی برد.» همچنین باید دقت کرد که ویژگی‌های شخصیتی به‌درستی بررسی شده‌ باشند و تحت‌الشعاع معیارهای دیگر قرار نگیرند. به گفته‌ی سونگ: متغیرهای خارجی متعددی در این رابطه وجود دارند. برای مثال روان‌رنجوری می‌تواند به حجم متفاوت فعالیت‌های شبانه وابسته باشد، با این‌ حال نمی‌توانیم تعریف‌های دیگر را هم نادیده بگیریم (برای مثال افراد روان‌رنجور معمولا در معرض استرس قرار دارند و بنابراین هر شخصی با ویژگی‌های متفاوت شخصیتی که در معرض استرس قرار داشته باشد، می‌تواند نتایج مشابهی را نشان دهد).

اولین بار است که پژوهشگرها داده‌های شتاب‌سنج را با فعالیت‌های روزمره‌ی تلفن همراه ترکیب می‌کنند؛ برای ارزیابی چنین پژوهشی نیاز به بررسی پژوهش‌های مشابه با جامعه‌ی آماری بزرگ‌تر است. این بررسی را می‌توان نوعی مطالعه‌ی آزمایشی برای تأثیر داده‌های تلفن همراه بر آینده‌ی زندگی انسان در نظر گرفت. همچنین دانشمندان به بررسی داده‌هایی مثل تاریخچه‌ی مرورگر پرداخته‌اند و می‌توانند با این روش به اطلاعات بیشتری درباره‌ی شخصیت انسان برسند. این اطلاعات مشابه اطلاعات دریافتی از کاربران فیسبوک و گوگل است. باوجود چالش‌های موجود، این بررسی هیجان‌انگیز و جذاب است و نشان می‌دهد برای این بررسی لزوما نباید آنلاین باشید.

2121