از برکات مختلف دادگاه مفسدان اقتصادی می توان به انتشار شفاف نحوه دادرسی و محاکمه متهمان اشاره کرد. اگر شفافیت خوب است- که خوب است- شفاف شدن نحوه برخورد قاضی در مقابل متهم و قضاوت کردن او هم خوب است. متن خبری که اخیرا از متن مذاکرات دادگاه یک متهم اقتصادی منتشر شده نشان می دهد نحوه برخورد برخی قضات با وکیل متهم چگونه است. برخوردی عجیب، که شایبه دورشدن از مبانی انصاف را دارد و مشخص نیست چرا قاضی با متهم و وکیل او اینطور حرف می زند.
در این دادگاه، شخصی متهم است با تبانی با یک شرکت تحت پوشش بانک ملی، مبلغ کلانی ارز را به صورت وام دریافت کرده و پس نداده است. قاضی دادگاه از وکیل متهم می خواهد که «وکیل اقرار کند» اقرارنامه متهم در گرفتن این وام را قبول دارد. قاضی همچنین از وکیل متهم می خواهد تا توضیح دهد آیا شرکت وابسته به بانک دولتی، حق داشته به موکل او وام بدهد یا نه. در این میان، گفتگویی بین وکیل و قاضی درمی گیرد که در نوع خود عجیب است. (اینجا)
متن این گفتگو نشان می دهد:
-مقام محترم قضایی توجه ندارند طبق قانون نباید کسی را وادار به اقرار کند و او را تحت فشار قرار دهد و سئوالات تلقینی و جهت دار بپرسد.
-مقام محترم قضایی توجه ندارند «اقرار وکیل» علیه موکل اصولا اعتباری ندارد. اصولا اقرار، خبر دادن هر فرد علیه خود است نه علیه «موکل خود» یا دیگر متهمان پرونده.
-قاضی محترم عنایت ندارند در مقام قضاوت باید به صحت و اعتبار اقرار متهم رسیدگی کند و در صورتی که به این یقین برسد که اقرار و اعتراف متهم تحت اجبار، اضطرار و احیانا شکنجه بوده، آن اقرار را از عداد دلایل علیه متهم خارج کند، نه این که بگوید برو از اقرارنامه شکایت کن!
-جناب قاضی عنایت ویژه ندارند سابقه شغل قبلی وکیل، اصولا به او (دادگاه) ربطی ندارد. این که وکیل قبلا قاضی یا راننده تاکسی یا دارای هر شغل دیگری بوده اصولا به روند دادرسی مربوط نیست.
-مقام محترم قضایی توجه ندارند مسئولیت فرد وام دهنده، با خود فرد وام دهنده است، نه با فرد وام گیرنده. لذا قاضی باید رابطه تبانی بین وام دهنده و وام گیرنده را روشن می کرد نه اینکه مسئولیت وام دهنده را به دوش وام گیرنده و وکیل او بیندازد. (اصل مسئولیت فردی)
-ریاست محترم دادگاه مفاسد اقتصادی توجه نفرموده حق ندارد برای تاکید بر تحقیر وکیل متهم یا شاکی، اظهار تاسف کرده و جملاتی نظیر «واقعا برای شما متاسفم که نمی خواهید جواب بدهید» را به زبان بیاورد چون از عدالت خارج می شود.
-مقام محترم قضایی توجه ندارند گفتن جملاتی مانند «اگر جواب ندهی برایت منفی خواهد شد و ما این را در سابقه شما لحاظ می کنیم» به وکیل متهم، «تهدید» او است و علاوه بر مسئولیت قانونی، به لحاظ شرعی او را از صفت عدالت در قضاوت ساقط می کند.
-قاضی محترم پرونده التفات ندارند گفتن جملاتی مانند «اگر پرونده را کامل نخوانی و نتوانی دفاع کنی، مدیون هستی» به وکیل متهم، صدور حکم پیش از رسیدگی است و اصولا باز هم موجب مسئولیت شرعی و قانونی برای او می شود.
به نظر می رسد در راستای حفظ و تداوم برکات بی نظیر دادگاه های مفسدان اقتصادی و رفع هر گونه شبهه و شایبه از این محاکمات، خوب است که دادرسان محترم کاملا مراقب رفتار و گفتار خود و انطباق آن با قوانین باشند. در این صورت احکام دادگاهها از اتقان بیشتری برخوردار خواهد شد.
17231
