چه در انجام فعالیت‌های روزانه یا در فعالیت‌های ورزشی، به طور کلی از آن جایی که این مفصل بزرگ به صورت مرتب مورد استفاده قرار می‌گیرد امکان آسیب دیدگی آن بسیار بالاست. یکی از همین آسیب‌ها، مشکلات مربوط به مینیسک زانو است که رایج‌ترین آن پارگی مینیسک یا رباط‌های صلیبی زانوست. ما در این مطلب قصد داریم تا نگاهی داشته باشیم به متداول‌ترین روش درمانی یعنی جراحی آرتروسکوپی مینیسک زانو و همچنین راه‌های مراقبت از آن. اگر شما هم در این باره کنجکاو هستید در ادامه با ما باشید.
کمی با ساختار مینیسک زانو آشنا شوید
مینیسک زانو یک تکه به شکل حرف C انگلیسی است، غضروف پلاستیکی مستحکمی که دقیقا شبیه به یک ضربه‌گیر عمل می‌کند. ضربه‌گیری که مابین استخوان ساق و ران قرار می‌گیرد و فشارهای ناشی از فعالیت‌های مختلف را کاهش می‌دهد. در واقع این بخش فشار وارد شده به زانو را دفع می‌کند و اجازه نمی‌دهد مفصل و استخوان درگیر شوند.
اما خب این بخش هم تا یک جایی می‌تواند فشار وارد شده را تحمل کند. به عنوان مثال اگر که به صورت ناگهانی زانوی خودتان با بپیچانید، در حالی که وزن زیادی بر روی آن است امکان پارگی مینیسک وجود دارد. همان طور که بالاتر هم گفتیم پارگی مینیسک یکی از متداول‌ترین آسیب‌های زانوست.
آرتروسکوپی مینیسک زانو چیست؟
در این بخش می‌خواهیم ببینیم که آرتروسکوپی مینیسک زانو دقیقا به چه عملی گفته می‌شود.
این روش، یک متد تشخیصی و درمانی مشکلات مربوط به مفصل زانوست. شاید برایتان جالب باشید بدانید که آرتروسکوپ(arthroscope) نام دوربینی است که به داخل زانو هدایت می‌شود. در این روش درمانی متخصص ارتوپد با ایجاد حفره‌های بسیار کوچکی بر روی زانو سعی می‌کند این دوربین را به داخل اندام ارسال کند تا دید بهتری از وضعیت و شرایط بیمار داشته باشد که در نهایت تصویر دریافتی بر روی یک صفحه نمایش بزرگ نشان داده می‌شود.
این شکاف به جراح اجازه می‌دهد علاوه بر اینکه مشکل را از نزدیک و به صورت دقیق‌تر بررسی کند بلکه بتواند در صورت نیاز با استفاده از ابزارهایی که در کنار آرتروسکوپ قرار گرفته مشکل بیمار را برطرف کند. با استفاده از آرتروسکوپی پزشک می‌تواند چندین مشکل متداول مثل پارگی مینیسک و ناهماهنگی کاسه زانو را تشخیص دهد. به علاوه اینکه می‌تواند رباط‌های مفصل زانو را ترمیم کند.
این روش درمانی خطرات و ریسک‌های محدودی دارد و برای اکثر بیماران با مشکلات جدی جواب می‌دهد. البته که زمان بهبودی به شدت بیماری بستگی دارد.
چه زمانی جراحی آرتروسکوپی مینیسک زانو پیشنهاد می‌شود؟
آسیب دیدگی و جراحی مینیسک بین افرادی که فعالیت ورزشی حرفه‌ای دارند بسیار رایج است. به این خاطر که تنها یک چرخش ناگهانی می‌تواند منجر به پارگی این بخش شود. از طرفی پزشکان به خاطر جلوگیری از آسیب‌های جدی‌تر و وارد شدن فشار ناشی از آسیب دیدگی به مفاصل زانو به سراغ جراحی می‌روند.
البته که این جراحی فقط مختص افراد ورزشکار نیست، بلکه افرادی که به دلیل کهولت و بالا رفتن سن ضعیف می‌شوند مستعد پارگی مینیسک هستند. تا جایی که پارگی مینیسک زانو یک اتفاق کاملا نرمال در پروسه افزایش سن و پیری است.
به این نکته دقت کنید که غضروف آسیب دیده می‌تواند به بخش‌های دیگر زانو آسیب جدی‌تری وارد کرده و درد و تورم زیادی را برای فرد بیمار به همراه داشته باشد. برای جلوگیری از چنین شرایطی جراحی یکی از ایمن‌ترین روش‌های درمانیست.
اما سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که آیا تمامی افرادی که از آسیب‌های مینیسک زانو رنج می‌برند به جراحی نیاز دارند؟ خب تصمیم‌گیری به فاکتورهای متعددی بستگی دارد. از جمله:
· نوع، اندازه و محل پارگی
· سن بیمار
· میزان فعالیت و سبک زندگی
· آسیب‌های مرتبط
· شدت علائم
خطرات و ریسک‌های ناشی از آرتروسکوپی زانو
فراموش نکنید که خطرات هر جراحی با توجه به نوع آن متفاوت است. از خطرات این مدل جراحی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
· خونریزی داخل مفصل زانو
· تشکیل لخته خون در محل جراحی
· عفونت داخلی در مفصل
· سفتی زانو
· آسیب به غضروف‌ها، رباط‌ها، عروق خونی یا اعصاب زانو
مزیت‌های آرتروسکوپی زانو
این جراحی به شما کمک می‌کند تا از بیماری‌ها و خطرات بعدی مثل پیشرفت آرتریت که ممکن است گریبان گیرتان شود جلوگیری کنید. همچنین می‌توانید درد ناشی از مشکلات زانو را به کلی از بین ببرید. به علاوه اینکه این جراحی اجازه می‌دهد هر چه سریع‌تر به فعالیت‌های ورزشی گذشته‌تان برگردید و دامنه تحرکی‌تان را بهبود دهید. چه چیزی بهتر از این!
آرتروسکوپی زانو به درمان چه شرایطی کمک می‌کند؟
آرتروسکوپی مینیسک زانو می‌تواند آسیب‌هایی که در ادامه نام می‌بریم را شناسایی و درمان کند:
· پارگی رباط‌های صلیبی قدامی یا خلفی
· مینیسک پاره شده(غضروف آسیب دیده بین استخوان‌های زانو)
· کشکک زانوی ناهماهنگ
· تکه غضروف‌هایی که به دلیل پارگی در مفصل شل شده‌اند
· برداشتن کیست بیکر(Baker Cyst)
· شکستگی در استخوان‌های زانو
· سینوویوم متورم(ورم مفصل)
اقدامات قبل از جراحی
اقدامات قبل از جراحی درست به اندازه مراقبت‌های بعد از جراحی حیاتی هستند. حتما در مورد داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید با پزشک خود مشورت کنید. به این خاطر که در برخی شرایط باید چند روز یا حتی چند هفته قبل از جراحی مصرف آن‌ها را قطع کنید.
به علاوه اینکه باید حداقل 6 و حداکثر 12 ساعت قبل از جراحی از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید. اگر که در این رابطه سوالاتی دارید می‌توانید با یک فوق تخصص گوارش مشورت کنید.
روش‌های مراقبت بعد از جراحی
در این روش جراحی نیازی به بستری کامل بیمار در بیمارستان نیست، مگر در شرایط بسیار حاد. این عمل در مدت زمان کوتاهی انجام شده و بیمار همان روز به خانه فرستاده می‌شود. بعد از جراحی پیشنهاد می‌شود که برای کاهش تورم و درد از کیسه یخ استفاده کنید. همچنین برای نگهداشتن و جلوگیری از عفونت باید در بازه‌های زمانی مشخص پانسمان را عوض کنید و جای جراحی را تمیز نگه دارید. به علاوه اینکه باید پای جراحی شده را در سطح بالاتری قرار دهید.
در این روش از برش‌های عمیق و باز استفاده نمی‌شود و جراحی تنها به وسیله چند حفره روی زانو انجام می‌شود.
یکی از اقدامات بعد از جراحی انجام حرکات ورزشی است. در این خصوص به شما توصیه می‌شود که حتما با یک فیزیوتراپ مشورت کنید. این حرکات ورزشی کمک می‌کنند تا دامنه حرکتی و قدرت عضلانی شما به حالت طبیعی برگردند. بدون شک با انجام تمامی دستورالعمل‌هایی که پزشکتان به شما می‌دهد می‌توانید سریعا به روال عادی زندگی‌تان برگردید.
سخن پایانی
یکی از نگرانی‌های افراد بعد از جراحی آرتروسکوپی مدت زمان بهبودی آن‌هاست. نگران نباشید! اکثر افراد می‌توانند بلافاصله بعد از جراحی با عصا شروع به راه رفتن کنند. همچنین اغلب آن‌ها تنها در عرض شش تا هشت هفته می‌توانند فعالیت‌های عادی را انجام دهند. مسئله اینجاست که در مدت زمان بهبودی و مراقبت تمامی اقدامات توصیه شده پزشکتان را دنبال کنید و حتما تمرینات و جلسات فیزیوتراپی‌تان را تکمیل کنید.
