دستیار دندانپزشک نقش مهمی در پیشبرد بهتر فرآیند کار دندانپزشک دارد. یک دستیار به روند انجام کار دندانپزشکی سرعت بخشیده و به دندانپزشک در ارائه خدمات کمک می‌کند. یک دستیار، عضو مهمی از تیم پزشکی است و جهت انجام وظایف متعدد خود نیاز به گذراندن دوره آموزشی و یادگیری مهارت های لازم دارد. در این مقاله به بررسی نقش، وظایف و ویژگی‌ها و مهارت‌های لازم برای استخدام دستیار دندانپزشک در مطلب دندانپزشکی می‌پردازیم.
دستیار دندانپزشک کیست و چه وظایفی برعهده دارد؟
دستیار کنار دندانپزشک نقش مهم و اساسی در پیشبرد امور روزمره دندانپزشکی دارد. یک دستیار، تحت نظارت دندانپزشکان به انجام وظایفی مثل آماده‌سازی وسایل و تجهیزات، آماده سازی بیمار، آماده سازی یونیت، آماده سازی پرونده بیمار و انجام بی حسی می‌پردازد.
برای اطلاعات بیشتر در مورد استخدام دستیار دندانپزشک در بیمارستان ها می توانید به این بخش رجوع کنید.
برای انجام درست امور و به حداقل رساندن خطرات، دستیار دندانپزشک باید تسلط کافی بر وظایف خود داشته باشد که بخشی از این تسلط از طریق گذراندن دوره‌های آموزشی لازم به دست می‌آید. به طور کلی یک دستیار دندانپزشک مسئول انجام امور زیر است:
تنظیم وقت و آماده‌سازی پرونده بیمار
یکی از وظایف اصلی دستیار دندانپزشک، تنظیم وقت بیماران و آماده کردن پرونده آن‌ها برای ارائه به دکتر دندانپزشک است. انجام درست این بخش از وظایف، به پیشبرد سریع‌تر و دقت بیشتر در انجام امور هر بیمار کمک می‌کند. تنظیم وقت بیمار، تماس با مراجعان جهت اطمینان از زمان حضور، پاسخ به تماس‌ها، تشکیل پرونده و آماده‌سازی پرونده هنگام مراجعه بیمار از وظایف اصلی و اولیه دستیار دندانپزشک است.
ضدعفونی کردن تجهیزات
به کارگیری اصول کنترل عفونت در دندانپزشکی، جهت جلوگیری از انتقال بیماری‌های دهان و دندان از مهم‌ترین وظایفی است که دستیار دندانپزشک برعهده دارد. ضدعفونی و استرلیزه کردن مرتب وسایل مورد نیاز و تجهیزات دندانپزشکی از کارهای بسیار مهمی است که دستیار دندانپزشک باید در طول روز انجام بدهد. تمیز کردن اصولی وسایل و تجهیزات مانع ایجاد بیماری های عفونی دهان و دندان در مراجعان می‌شود.
آماده‌سازی بیمار برای انجام امور دندانپزشکی
آماده کردن بیمار برای انجام امور دندانپزشکی از وظایف دستیار دندانپزشک است. آماده‌سازی شامل انجام بی‌حسی موضعی و همینطور کمک به کاهش اظطراب و نگرانی بیمار قبل از شروع جراحی دهان و دندان می‌شود. آماده‌سازی بیماران خصوصا در زمان مراجعه کودکان اهمیت زیادی دارد. کودک استرس و نگرانی بیشتری را در این شرایط تجربه کرده و دستیاز دندانپزشک باید آمادگی آرام کردن او از طریق بازی و روش‌های دیگر را داشته باشد.
آماده کردن یونیت دندانپزشکی
آماده‌سازی یونیت دندانپزشکی شامل وصل کردن برق، باز کردن فلکه آب، اتصال برق کمپرسور، اتصال یونیت، اسپری زدن توربین و باز کردن شیر کمپرسور می‌شود که از وظایف اصلی دستیار دندانپزشک است.
آماده‌سازی مواد دندانپزشکی
مخلوط کردن مواد و آماده‌سازی آن‌ها جهت انجام عملیات دندانپزشکی از وظایف اصلی دستیار دندانپزشک است. آماده کردن وسایل و مواد باید با دقت بالایی انجام شود و لازم است دستیار دندانپزشک در اوایل شروع فعالیت خود این موارد را تحت نظارت پزشک انجام بدهد.
انجام بخشی از عملیات دندانپزشکی
این بخش از وظایف دستیار دندانپزشک مشابه بخشی از وظایف اصلی دکتر دندانپزشک است و انجام آن نیازمند گذراندن دوره‌های آموزشی و یادگیری مهارت انجام کار تحت نظارت دندانپزشک مجرب است. این عملیات شامل جرمگیری، قالب گیری، پر کردن دندان، عکس برداری به وسیله اشعه ایکس (تحت نظارت پزشک) و غیره می‌شود.
ویژگی‌ها و مهارت‌های مورد نیاز دستیار دندانپزشک
یک دستیار دندانپزشک برای پیشبرد بهتر وظایف محوله نیاز به داشتن یک سری ویژگی و مهارت‌ها دارد. در کنار داشتن تخصص و مهارت‌های مرتبط با دندانپزشکی، برخی از مهم‌ترین مهارت‌ها و ویژگی‌های مورد نیاز در استخدام دستیار دندانپزشک شامل موارد زیر می‌شود:
همدلی و درک احساسات دیگران: از آنجایی که یکی از وظایف مهم دستیار دندانپزشک کمک به حفظ آرامش و آماده‌سازی بیمار است، داشتن این توانایی اهمیت زیادی دارد.
توانایی مدیریت و سازماندهی: داشتن توانایی مدیریت در تشکیل پرونده و سازماندهی امور بیماران اهمیت زیادی دارد.
تسلط به مهارت‌های کلامی و غیرکلامی: یک دستیار دندانپزشک به طور مداوم با مراجعان در ارتباط است و تسلط داشتن به مهارت‌های ارتباطی اهمیت زیادی در این نقش دارد.
رعایت نظافت و بهداشت فردی: رعایت بهداشت فردی در محیط‌های پزشکی از مهم‌ترین مواردی است که افراد فعال در این حوزه ملزم به رعایت آن هستند.
روحیه کار تیمی: یک دستیار دندانپزشک با تیمی از پزشکان در ارتباط بوده و باید توانایی برقراری ارتباط موثر با سایرین در محیط کار را داشته باشد.
توانایی مدیریت شرایط بحرانی: در شرایط پزشکی مختلف، ممکن است بیمار دچار استرس شود. یک دستیار دندانپزشک باید توانایی مدیریت این شرایط را داشته باشد.
دوره‌های آموزشی مورد نیاز دستیار دندانپزشک
برای شروع فعالیت در این حوزه باید ابتدا دوره‌های مرتبط را گذرانده و مدرک معتبر دریافت کنید. موسساتی از جمله جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی، انجمن پرستاری ایران، مجتمع فنی تهران و مجتمع سلامت تهران برگزار کننده دوره دستیار دندانپزشک هستند و پس از پایان دوره به شما مدرک معتبر ارائه می‌دهند. در این دوره شما با تمامی مباحث مرتبط با دندانپزشکی و وظایف دستیار آشنا می‌شوید. سرفصل‌های دوره دستیاری دندانپزشک به شرح زیر است:
آشنایی با آناتومی دهان و دندان
نحوه تشکیل پرونده و سابقه فوریت‌های پزشکی در دندانپزشکی
بهداشت و درمان‌های دندانپزشکی کودکان
مواد و ابزارها و درمان‌های ترمیمی و زیبایی
آشنایی کامل با تجهیزات دندانپزشکی
آشنایی با ابزار جرمگیری و جراحی لثه
مواد و ابزارها و روش‌های درمان ریشه
آموزش بهداشت و حفاظت فردی و اصول استریلیزاسیون و کنترل عفونت
آشنایی با دستگاه‌های رادیوگرافی و نحوه تصویر برداری از دندان
آشنایی با انواع روکش‌ها و پروتزهای دندانی و مواد و ابزارهای لازم
منشی‌گری اصولی، اخلاق حرفه‌ای و روابط اجتماعی
جمع بندی
دستیار دندانپزشک نقش بسیار مهمی در پیشبرد کارها و فرآیند جراحی دهان و دندان دارد. در این مطلب به شرح وظایف دستیار، مهارت‌ها و دوره‌های مورد نیاز در استخدام دستیار دندانپزشک پرداختیم. داشتن اطلاعات کافی نسبت به این شغل کمک می‌کند تا با آگاهی و آمادگی بیشتری به این حوزه وارد شده و برای تمامی شرایط آماده باشید.
