نادیا زکالوند: از آنجایی‌که ویروس کوید۱۹ در جامعه انسانی، عفونتی کاملا جدید بود، بدن هیچ‌کس در برابر آن ایمن نبود. به‌همین دلیل محققان بررسی‌های متعددی انجام دادند تا به عملکرد و واکنش سیستم ایمنی بدن در برابر ویروس کرونا پی ببرند و بتوانند روشی مناسب برای تقویت سیستم دفاعی بدن بیابند.

سیستم ایمنی بدن و عوامل بیماری‌زا

سیستم ایمنی بدن‌مان به دو روش از ما در برابر عفونت‌ها دفاع می‌کند. این سیستم به‌طور کلی همیشه آماده حمله به مهاجم است و به محض ورود هر نوع عامل بیماری‌زا به‌سرعت وارد عمل شده و با آن مبارزه می‌کند. این روش از سیستم ایمنی بدن، واکنش ایمنی ذاتی نام دارد. در این حالت، مواد شیمیایی خاصی در بدن ترشح می‌شوند که التهاب‌آورند و آنها با همراهی گلبول‌های سفید خون، سلول‌های آلوده را نابود می‌کنند.

اما وقتی سیستم ایمنی بدن با عامل بیماری‌زا مانند ویروس کرونا آشنایی نداشته باشد، واکنشی به آن نشان نمی‌دهد، بنابراین شما در برابر بیماری ایمن نخواهید بود. در اینجا به نوعی واکنش ایمنی که به آن تطبیقی می‌گویند نیاز دارید.

در واقع این روش دیگر سیستم ایمنی بدن در برابر عامل بیماری‌زاست. در این روش سلول‌هایی که می‌توانند پادتن‌های هدفمند تولید کنند وارد عمل می‌شوند. سپس پادتن‌ها به عامل بیماری‌زا چسبیده و آن را از بین می‌برند.

همچنین سلول یا لنفوسیت‌های تی (T) که بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند، به سلول‌های آلوده به ویروس حمله کرده و آنها را از بین می‌برند. به این عملکرد، واکنش سلولی گفته می‌شود.

واکنش سیستم ایمنی بدن به ویروس‌ کرونا

وقتی فردی به بیمار کوید۱۹ مبتلا می‌شود معمولا ۱۰ روز طول می‌کشد تا سیستم ایمنی بدن او در برابر ویروس کرونا پادتن تولید کند. همچنین بدن فردی که به‌شدت بیمار می‌شود قوی‌ترین واکنش ایمنی را از خود نشان می دهد.

 وقتی واکنش سیستم ایمنی بدن به‌اندازه کافی قوی باشد، یک حافظه مدت‌دار روی سیستم ایمنی باقی می‌گذارد و بدین‌ترتیب بدن فرد در آینده هم در برابر ویروس کرونا ایمن خواهند ماند.

در بررسی‌ها مشخص شده است، در بدن افرادی که پادتن ویروس کرونا دارند، دو نوع سلول تی هم وجود دارد که سلول‌های آلوده را شناسایی و تخریب می‌کنند. بنابه گفته محققان دانشگاه امپریال کالج لندن تقریبا تمام افرادی که در معرض ویروس کرونا قرار می‌گیرند، سلول‌های تی قوی و بادوام‌تری دارند.

مدت دوام سیستم ایمنی بدن پس از درمان از بیماری کرونا

حافظه سیستم ایمنی بدن درست مثل حافظه خودمان می‌ماند. این حافظه می‌تواند عفونت‌ها را به یاد داشته باشد، اما عادت فراموش کردن آنها را هم دارد. برخی از عوامل بیماری‌زا بسیار به‌یاد ماندنی! هستند و حافظه سیستم ایمنی بدن آنها را به‌خوبی و گاهی تا آخر عمر به خاطر می‌سپارد. مانند ویروس سرخک که پس از زدن واکسن، یا بهبودی از بیماری، سیستم ایمنی بدن آن را همیشه به خاطر می‌سپارد و فرد دیگر به آن بیماری مبتلا نمی‌شود.

اما برخی از ویروس‌ها، مانند ویروس سین‌سیشیال تنفسی کودکان که شبیه سرماخوردگی است ممکن است کودکان را در یک مدت زمان کوتاه بارها بیمار کند.

وقتی فردی به نوعی ویروس مبتلا می‌شود، سیستم ایمنی بدن آن را به خاطر می‌سپارد. سلول‌های سیستم ایمنی بدن و پروتئین‌هایی که در کل بدن در گردش هستند، به محض برخورد با عوامل بیماری‌زای آشنا آنها را شناخته و از بین می‌برند و بدین‌ترتیب از ابتلای فرد به بیماری پیشگیری کرده یا از شدت بیماری می‌کاهند.

بیشتر بخوانید: 

سیستم ایمنی بدن از چهار بخش زیر تشکیل شده است:

* پادتن‌ها که نوعی پروتئین هستند و درون خون گردش کرده و مواد خارجی مانند ویروس‌ها را شناسایی کرده و آنها را از کار می‌اندازند.

* سلول‌های تی کمک‌کننده که در تشخیص بیماری‌زاها به پروتئین‌ها کمک می‌کنند.

* سلول‌های تی قاتل، عوامل بیماری‌زا را می‌کشند.

* سلول‌های بی (B) که نوعی سلول ایمنی بدن است، هم هر وقت که بدن به پادتن جدید نیاز داشت، آن را تولید می‌کند.

در بررسی‌ها مشخص شده افرادی که از بیماری کوید۱۹ جان سالم به‌در می‌برند، این چهار جزء سیستم ایمنی را دارند.  

با وجود اینکه هنوز ویروس جدید کرونا چندان شناخته‌شده نیست و کسی نمی‌تواند با اطمینان بگوید، ایمنی ناشی از ابتلا چقدر دوام دارد، محققان در بررسی‌های گوناگون خود به نتایج مختلفی رسیده‌اند که نشان می‌دهد، بدن فرد مبتلا در برابر ویروس کرونا تا مدتی ایمن می‌شود.

در تحقیقی در موسسه بهداشت عمومی انگلستان مشخص شد، افرادی که از بیماری کرونا بهبود می‌یابند، حداقل ۵ ماه مصونیت خواهند داشت.

محققان مدرسه پزشکی دانشگاه واشنگتن می‌گویند، از آنجایی‌که بررسی‌های مربوط به ویروس کوید۱۹ هنوز تکمیل نشده است، نمی‌توانیم با اطمینان بگوییم که افراد مبتلا به کرونا به این ویروس کاملا ایمن می‌شوند و احتمال ابتلای دوباره آنها در مدت زمان کم وجود ندارد. برای اطمینان از این موضوع باید بررسی‌هایی انجام داد که در آن تعداد زیادی از افراد بهبودیافته از کرونا شرکت داشته باشند.

از طرفی بررسی‌های جدیدتر محققان موسسه ایمنی‌شناسی کالیفرنیا نشان داده فردی که از کرونا نجات می‌یابد تا ۸ ماه در برابر این بیماری ایمن خواهد ماند. این محققان چهار جزء حافظه ایمنی بدن ۲۰۰ نفر را که در معرض ویروس کرونا قرار گرفته و به کوید۱۹ مبتلا و درمان شده بودند را کاملا بررسی کردند. این چهار جزء حتی پس از ۸ ماه باز هم در بدن این افراد وجود داشت.

این تحقیق مهم است چراکه نشان می‌دهد بدن، ویروس کرونا را به خاطر می‌سپارد و اگر دوباره با این ویروس روبه‌رو شود، سلول‌های بی (B) موجود در حافظه سیستم ایمنی بدن به‌سرعت دست‌به‌کار شده و با تولید پادتن با ویروس مبارزه می‌کنند.

برخی از محققان می‌گویند، افرادی که از کوید۱۹ درمان شده‌اند، ممکن است در برابر این ویروس ماه‌ها یا حتی شاید سال‌ها ایمن باقی بمانند.

محققان کالیفرنیا در بررسی‌های گذشته خود دریافته بودند که پادتن‌ها حداقل ۳ ماه در بدن باقی می‌مانند و این وضعیت حتی در افرادی که به علایم خفیف کرونا مبتلا هستند هم وجود دارد و بررسی‌های جدیدشان نشان داد این ایمنی مدت زمان طولانی‌تری هم باقی می‌ماند.

محققان ایسلندی در بررسی‌های پادتن‌های بدن ۱۱۰۷ بیمار مبتلا به کرونا که درمان شده بودند، مشاهده کردند از تعداد پادتن بدن آنها حتی با گذشت یک دوره ۴ ماهه هنوز کم نشده بود.

در تحقیقی دیگر که در آریزونا روی ۳۰ هزار نفر که به کرونای خفیفی مبتلا شده بودند، انجام شد، معلوم شد در بدن این افراد حداقل ۵ تا ۷ ماه پس از بهبودی از کرونا پادتن وجود داشت که این مدت حتی می‌توانست طولانی‌تر هم شود.

محققان همچنان در حال بررسی وضعیت سیستم ایمنی بدن در برابر ویروس کرونا هستند تا بتوانند روش‌های مناسبی برای درمان این بیماری و ایمنی در برابر آن بیابند. بنابراین تا آن زمان همچنان باید پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی رعایت شود تا این ویروس گسترش نیابد.  

منابع: .healthline

BBC

۲۳۵۲۳۲