سینماسینما،مرتضی رنجبران:
پول کثیف در جیب کثیف، حکایت اینروزهای سینمای ایران است. پس از اعلام اتهامات افراد درگیر پرونده فساد در یکی از بانک های کشور، نام هایی مطرح شد که برای برخی سینماگران و البته برخی رسانه ای ها آشنا بود.
افرادی که در قامت سرمایه گذار وارد فضای سینما و شبکه نمایش خانگی شدند و به اصطلاح ته مانده پول هایی را که از طریق نامشروع بدست آورده بودند برای ساخت فیلم و مجموعه های ویدیویی و… هزینه کردند.
سینمای ایران با چنین سرمایه گذارانی که پول کثیف به سینما آوردند بیگانه نیست. بابک زنجانی را بیاد بیاورید که همچنان پرونده اش مفتوح است و چه فیلمسازانی که از کنار او به نان و نوایی رسیدند و اتومبیل عوض کردند و خانه هایشان را بر بام پول کثیف ساختند. برخی رسانه ها و رسانه ای ها را هم به یاد بیاورید که در کنار این پول مشکوک برای گذران زندگی و البته گاه فراتر از گذران این آدم ها را برجسته کردند و…
اما انگار تجربه بابک زنجانی کافی نبود. حالا پرونده ای دیگر از گروهی دیگر که فعلا در قامت متهم پرونده آنان در حال رسیدگی است. در شرایطی که مردم برای اخذ وام باید به هزارتوی ضامن و… بروند این افراد متهم به گرفتن تسهیلات میلیاردی هستند و برای تسویه ملک ۴۰ میلیاردی را ۲۰۵ میلیارد جا زده اند.
این تنها یک مورد از اتهامات است که توسط نماینده محترم دادستانی در دادگاهی که اخیرا مشروحش در رسانه ها منتشر شده مورد اشاره قرار گرفته است. دایره این پول های کثیف البته از سینما فراتر و به تئاتر نیز کشیده شد اما کسی هیچگاه نپرسید چرا و بر چه اساس و چه عنوان این پول را برخی اهالی هنر دریافت کردند و اتفاقا از این موضوع نیز چه دفاعیه ها که ننوشتند.
حتی در این راه برخی رسانه ای های مستقل را هم برای پرسشگری به محکمه کشاندند و از طریق همین رانت رسانه ای ایجاد شده چه جوابیه ها و مصاحبه هایی که منتشر نکردند و باز هم کسی نپرسید که چرا به آنان تریبون داده می شود؟
نگاهی به فیلم هایی که با این سرمایه ها ساخته شده بی اندازید؛ نام و نشان برخی فیلمسازان زن و مرد و تهیه کنندگان به اصطلاح موجه که در ابتدای راه فیلمسازی هستند دیده می شود و این موضوع قابل بررسی است که چنین ارتباطی با این طیف از سینما چگونه برقرار شده است.
هنوز هم این روند ادامه دارد. بی نام و نشان هایی که به واسطه پول کلان باد آورده به یکباره اخیرا وارد سینما شده اند و البته هنوز نمی دانیم پولشان کثیف است یا نه اما در همین بدو ورود خیلی ها را آلوده کرده اند و با پرداخت هزینه هایی اندک، برخی فعالان رسانه را در اختیار گرفته اند و در تلاش برای معرفی و برجسته سازی خود هستند. آدم هایی که به سینما می آیند که عکس یادگاری بگیرند و بعضا سلبریتی ها شمع محافلشان باشند چون پول دارند؛ شبیه روایت های سینمایی مطرح شده از پابلو اسکوبار در سینمای جهان و خیلی شخصیت های دیگر…
این دیالوگ ماندگار در فیلم قاتل اهلی اما حکایت این روزهای سینمای ایران است. پول کثیف در جیب کثیف؛ فرقی ندارد رسانه ای، فیلمساز، مدیر، تئاتری و… هرکسی که با اطلاع درگیر چنین شرایطی شده باشد مشمول قاعده پول کثیف در جیب کثیف می شود.
البته تجربه نشان داده کسانی که درگیر قاعده پول کثیف می شوند با سکوت تلاش می کنند که از این مسیر عبور کنند و گاه در موضع منتقد هم قرار می گیرند اما در نهایت این چیزی از کثیفی این پول ها و لطمه های وارد شده به فضای فرهنگی هنری کشور نمی کاهد و این درخواست و مطالبه عمومی وجود دارد که قرارداد پول های کثیف با هر شخص و نهادی در هر جایگاهی چه هنرمند، چه کارشناس و چه مدیر رسانه ای شود.
کلام آخر اشاره به پیشنهاد فرزاد موتمن است که به نظر می رسد پیشنهاد قابل تاملی است: فیلم هایی را که با پول های غیرقانونی ساخته شده اندنباید در جشنواره فیلم فجر حاضر باشند نباید اکران شوند و نباید در شبکه نمایش خانگی توزیع شوند.
