زهره نوروزپور: او را به یکی از طرفداران پر و پاقرص خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا می شناسند. احتمالا اتحادیه اروپا حال خوشی از نخست وزیر شدن جانسون ندارد. او کسی بود که تنها به دلیل طرح های ناکارآمد ترزامی درباره برگزیت، از سمت وزارت خارجه استعفا داد و گفت می خواهد تمام تمرکز خود را روی خروج بریتانیا بگذارد. در همین راستا وعده 31 اکتبر را داده است!
بوریس جانسون یک روزنامه نگار و سیاستمدار کهنه کار افراطی است که گرایش شدیدی به گذشته گرایان دارد. کسانی که همچنان به دنبال شکوه بریتانیا هستند. ترزا می که سعی می کرد در سیاست خود از بانوی آهنین وام بگیرد، در مقابل جانسون نیز سعی بر آن داشت که مانند چرچیل عملگرا، سیاست های بریتانیا را با شکوه و عظمت گذشته همچون زمان سلف خود به دنیا نشان دهد!
رفتار های شخصی او کمی عجیب است. گاهی مانند پوپولیست ها رفتار می کند. موهای بر باد رفته او همیشه سوژه کاریکاتورها و کارتونیست های رسانه های خبری بوده است و گاها نیز به دلیل همین خصیصه او را ترامپ بریتانیا نام نهادند. البته نه فقط به خاطر موهای پریشان او بلکه به دلیل سیاست هایش درباره مهاجران و وطن پرستی افراطی او و علاقه وافرش به ترامپ! تصویر ذیل انتخاب مجله تایم برای نخست وزیری او است.
بریتانیای این روزها
در زمان دولت دیوید کامرون رسما خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا کلید خورد. کامرون نخست وزیر وقت با برگزاری رفراندوم استارت برگزیت را زد و پس از آن دولت ها یکی پس از دیگری با استعفا کنار رفتند. چرا که آنها از ارائه طرح خروج عاجز بودند. تا اینکه امروز نوبت به جانسون افراط گرا رسیده است. شعارش مانند ترامپ این است که بریتانیا باید به شکوه گذشته بازگردد. اما به چه قیمتی؟
بریتانیا درحالی دچار بحران خروج است که یک بحران دیگر در تنگه هرمز به راه انداخته است.
روز 13 تیرماه سال جاری نیروی دریایی انگلیس نفتکش ایران را در تنگه جبل الطارق توقیف کرد. روز جمعه 29 تیرماه نیروی دریایی ایران نیز نفتکش انگلیس را در تنگه هرمز در پاسخ به دزدی دریایی بریتانیا توقیف کرد.
وزیر خارجه کشورمان که در آمریکای لاتین به سر میبرد روز گذشته در توئیتی عنوان کرد: اشتباه نکنید! جان بولتون که در فریب ترامپ برای ورود به «جنگ قرن» ناکام مانده و نگران فروپاشی تیم بی است، در حال ریختن زهر خود به انگلیس است به این امید که این کشور را به باتلاق بکشاند. تنها خردورزی و دوراندیشی می‌تواند چنین توطئه هایی را خنثی کند.
هشدار ظریف قبل از انتخاب نهایی نخست وزیری قابل تامل است. چرا که او روزی همتای وزیر خارجه کشورمان در سال 2016 نقشی کمرنگی در برجام ایفا کرد.
حال نخست وزیر تازه نفس این کشور که وعده کرده بود تمام تمرکز خود را روی برگزیت خواهد گذاشت در وضعیت بغرنجی به سر می برد. کابینه قبل از او سه نشست اضطراری برای توقیف نفتکش ها برگزار کرد که هر سه نشست ناکام ماند.
هانت ایده هایی از جمله بلوکه کردن اموال ایران در انگلیس و بررسی مجدد تحریم ها، جلوگیری از فروش نفت، که هیچکدام مورد قبول پارلمان قرار نگرفت. چرا که آلمان و فراسه خواهان این اقدامات نیستند و در پشت پرده به لندن فشار وارد کرده اند. ناراضی بودن این دو کشور به این دلیل است که انگلیس تمام معادلات اروپا را برای حفظ برجام و کاهش تنش در خلیج فارس به هم ریخته است و با این کشورها ساز ناکوک می زند.
روزنامه الاخبار لبنان امروز عبدالمهدی نخست وزیر عراق را فرستاده انگلیس برای میانجیگری خواند! اما مقامات سه کشور ایران، عراق و انگلیس به این خبر واکنش نشان ندادند.
نکته دیگری که روی میز خانه شماره 10 خیابان داوننیگ برای جانسون گذاشته شده است این است که این کشور برای خروج از اتحادیه اروپا به کمک آمریکا نیازمند است. از تحلیل های این چند روز در رسانه های خبری غرب چنین بر می آید که حتی رقابت نخست وزیری میان هانت و جانسون بر سر همین مساله بوده است. اینکه کدام یک بهتر می تواند قاب ترامپ را بدزدند!
انگلیس در وضعیت اقتصادی مناسبی نیست و یکی از دلایل سخت شدن خروج همین امر است که این مساله سبب شده است از نظر منافع اقتصادی متوسل به واشنگتن شوند.
جانسون و ایران
با توجه به این مسائل ، وضعیت تنش میان تهران و لندن اثر مستقیم بر تصمیمات جانسون دارد. اگر جانسون موفق به خروج از اتحادیه اروپا شود علنا انگلیس به تیم بی می پیوندد چرا که این روزها ظاهرا رابطه خوبی با بولتون پیدا کرده اند! احتمالا دیگر متحدان قدیم خود فرانسه و آلمان درباره ایران دیگر حمایت نکند.
اما در رابطه با وضعیت تنش ها در هرمز اینگونه استنباط می شود که وضعیت دچار تنش بیشتری شود. چرا که جانسون به حمایت ترامپ برای خروج نیازمند است.
او در روز 7 تیرماه سال جاری در یک جلسه پرسش و پاسخ در مقابل نمایندگان حزب محافظه کار از مواضع رئیس جمهور آمریکا درباره ایران حمایت کرد و مدعی شد: تهران عامل همه بدبختیها است. ما باید در برابر ایران و حکومت این کشور خیلی هوشیار باشیم.
پیش از این نیز بی بی سی گزارش داده بود: جانسون پیش از این نیز حمایت خود را از سیاستهای ترامپ در بسیاری از موضوعات اعلام کرده بود. این اقدامات پاسخی به علاقه ترامپ به او و حمایت از رهبری جانسون برای حزب محافظه کار است.
رئیس‌جمهوری آمریکا پیش از سفر اخیرش به لندن، در اقدامی غیر معمول از بوریس جانسون، وزیر امور خارجه سابق برای عهده‌دار شدن رهبری حزب محافظه‌کار و نخست‌وزیری بریتانیا حمایت کرد.
جانسون درباره برگزیت نیز قول داد که لندن در 31 اکتبر سال جاری از اتحادیه اروپا خواهد شد اما از اظهار نظر درباره رای پارلمان برای جلوگیری از تصویب توافق برگزیت طفره رفت.
روز 29 تیرماه نیز ترامپ گفت: اگر جانسون پیروز شود روابط لندن و واشنگتن عالی می شود! این در حالی است که روابط این دو کشور به دلیل افشای ایمیل های سفیر انگلیس در واشنگتن کمی شکر آب شده بود.
دکتر رضا نصری حقوقدان بین الملل و کارشناس سیاست خارجی در رشته توئیتی در اینباره نوشت:
چند پرسش از نخست‌وزیر جدید بریتانیا:
۱) دولت بریتانیا – با استناد به یک مصوبه اتحادیه اروپا – نفتکش حامل نفت ایران را توقیف کرد. معنی استدلال دولت بریتانیا این است که بریتانیا قوانین «داخلی» اتحادیه اروپا را بر قوانین بین‌المللی – از جمله بر حق دریانوردی آزادانه – مقدم می‌داند. آیا جناب بوریس جانسون – به عنوان یکی از پویشگران اصلی «برکزیت» – چنین استدلالی را قبول دارد؟
۲) در راستای توجیه ارائه شده توسط بریتانیا برای توقیف نفتکش ایرانی، آیا دولت آقای جانسون این حق را برای ایران نیز قائل خواهد شد که با تصویب یک قانون «داخلی»، ورود برخی کالاها به عربستان سعودی را – به جرم ارتکاب جنایت جنگی در یمن – ممنوع کرده و با استناد به این قانون، از نیروهای مسلح خود بخواهد به صورت فیزیکی از ورود کشتی‌های حامل این کالاها به عربستان ممانعت کند؟
۳) اگر نه، بر چه اساسی چنین حقی برای ایران قائل نخواهد بود؟
پیام ظریف به خانه شماره 10
رسانه های خبری غرب درباره تصمیم دولت انگلیس قبل از انتخاب قطعی جانسون از تلاش کابینه می برای حل و فصل بحران خبر دادند. اما با گذشت یک روز از جلسه دولت با پارلمان هنوز واکنشی از بریتانیا دیده نشده است.
دکتر محمد جواد ظریف در اقدامی دیپلماتیک و زیرکانه در توئیتی با تبریک به جانسون نوشت: توقیف نفت ایران توسط دولت ترزا می و به دستور آمریکا، دزدی دریایی است.به همکار سابقم جانسون، نخست‌وزیری انگلیس را تبریک می‌گویم.ایران به‌دنبال تقابل نیست اما ۱۵۰۰ مایل، ساحل در خلیج فارس داریم. اینها آب‌های ما هستند و ما از آن محافظت خواهیم کرد.
توئیت ظریف برای جانسون هم هشدار به دولت تازه نفس این کشور است هم با جدا خواندن او از کابینه می این پیام را به جانسون می دهد که درهای دپلماسی ایران همچنان باز است.
همچنین ظریف در گفتگو با سی ان ان به صراحت اعلام کرد: «این ایالات متحده است که دخالت کرده و تلاش می‌کند این آب‌ها را برای ایران ناامن کند. شما نمی‌توانید آب‌ها را برای یک کشور ناامن کنید و برای دیگران امن.»
وزیر خارجه کشورمان در این گفتگو انگشت اتهام و کارشنکی ها را رسما به سمت واشنگتن برد و اعمال بریتانیا را نیز از چشم آمریکایی ها قلمداد کرد. این پیام واضحی بود به خانه شماره 10 خیابان داونینگ.
310 310
