در فضای مجازی به بخشی از اظهارات جناب آقای مصباح یزدی گوش کردم که اظهار می دارند: « این اسلامی که ما داریم و نونش راهم خوردیم و.. اصولی دارد مثل خدا و کرامت انسانی وصحیح است ولی احکامی دارد که متعلق به 1400 سال پیش است مثل ربا که اگربخواهد اجرا شود باید تمام بانک ها راتعطیل کرد چون در تمام بانک ها ربا وجود دارد »
سوالی که برای نگارنده این سطور بوجود آمده این است که :
الف : آیا اظهارات جناب مصباح یزدی برآمده از چهل سال حکومت کردن به نام دین است یا اینکه از اولین روزهای انقلاب هم چنین دورنمایی مورد نظر بوده است؟
ب : آیا هرحکمی از احکام اسلامی را که نتوانستیم اجرا کنیم باید نادیده گرفته شود یا اینکه تلاش کنیم خودمان را با احکام دین مطابقت دهیم ؟
ج : حکم حرمت ربا که با شدت و غلظت در تعالیم دینی بدان اشاره شده است و به سهولت اعلام می شود « چون متعلق به 1400 سال قبل می باشد و نمی توانیم اجرا کنیم » آیا می تواند ملاکی برای سایر احکام که دراین چهل سال به دنبال اجرای اجباری آن بوده ایم و نتیجه معکوس گرفته ایم هم جاری شود ؟ تکلیف حجاب اجباری و حرمت شرب خمر و…را که نتوانسته ایم اجرایی کنیم مشمول این استدلال جناب مصباح می شود؟!
د : تکلیف بسیای از احکام و ممنوعات از قبیل منع موتورسواری و دوچرخه سواری بانوان ؛ نصف بودن دیه زن مسلمان نسبت به مردان ، ممنوعیت خروج از کشور دختران وزنان متاهل بدون اجازه پدر و همسر؛ لزوم اجازه پدر در ازدواج دخترباکره درتمامی سنین و شرایط وممنوعیت نشان دادن آلات موسیقی و حرمت موسیقی و… که با حکم حرمت قطعی ربا قابل مقایسه نیستند را هم می توان نادیده گرفت ؟ چون درهیچ کدام از مواردی که اشاره شد، حکم قطعی و مسلمی نداریم و در برخی حتی فتاوای معارض وجود دارد.
آیا می توان فرمایش جناب مصباح را در این زمینه به عنوان ضرورت رنسانس و تحول در مبانی فقهی شیعه به حساب آورد و منتظر تغییرات بنیادی در احکام و شاهد نوآفرینی در اداره کشور باشیم ؟
امروز یا فردا بایستی به انبوهی ابهامات و سوالات پاسخ داده شود ولی امروز بهتر از فرداست. باید بدون اعتناء به اصول لائیک و با شهامت برخاسته از اصول مترقی شیعی که درآثار فقهای گذشته ، بیشتر به چشم می خورد و بدون واهمه از عوام الناس و کوته نظران که به غلط منبر خطابه و رسانه ها را اشغال کرده اند و با قیل و قال و عربده کشی، کوچکترین گام را در اصلاح امور نمی گذارند به اجرا دربیاید ؛ در انگاره های دینی حاکم بر جامعه تجدید نظر شود تا شاهد پویایی کشورمان شویم و الا آینده روشنی پیش روی کشور مشاهده نمی شود
*حقوقدان و پژوهشگر
