این کارشناس مسائل ارزی در گفتگو با خبرآنلاین افزود: تعیین نرخ دلار در ایران مکانیزمی قدیمی دارد به این صورت که هر روز صبح نرخ تبدیل درهم امارات به ریال ایران مشخص می شود، این نرخ فردایی سبزه میدان را تشکیل داده و نرخ سبزه میدان نرخ بازار تهران را رقم می زند.
وی در پاسخ به این سئوال که علت اینکه درهم امارات نرخ دلار فردایی در بازار تهران را رقم می زند برچه فرضی استوار است؟ توضیح داد: از ۴۰ سال گذشته و به دنبال تحریم آمریکا نرخ ارز ایران در بازار دوبی تعیین می شد. یعنی نرخی که در بازار تهران امروز معامله می شود ۲۴ ساعت قبل از اینکه درهم به ریال تبدیل شود، رقم خورده است. زیرا درهم و دلار دو روی یک سکه هستند. دلیل دیگر این است که چون نرخ تبدیل با موقعیت ۲۴ ساعت بعد هج می شود، با نرخ تنزیل یک روزه و در نظرگرفتن ریسک ها نرخ محاسبه می شود.
شاکری با انتقاد از استقرار پایتخت ارزی ایران در خارج از کشور گفت: چند کشور در جهان وجود دارد که پایتخت ارزی آنها خارج از کشورشان باشد؟ تقریبا هیچ. علت اینکه این اتفاق افتاده این است که سیستم پولی ما با دلارقطع ارتباط کرده است. در حالی که تجارت اساسا بدون دلار نمی تواند معنا داشته باشد. زیرا ساختار دلار و تجارت با هم هماهنگ نیست. تجارت بدون دلار نیازمند این است که به کشورهایی صادرات داشته باشم که نیاز به دلار نداشته باشند، ساختار انتقال بسیار قوی داشته باشند و البته تورم بالا هم نداشته باشند.
او در توضیح این مطلب ادامه داد: شما با دلار می توانید همه جا خرید کنید، اما با یورو با فاصله نمی توانید همه جا خرید انجام بدهید. ضمن اینکه هیچ ساختارپرداخت دلاری نمی توانید پیدا کنید که بانک محور باشد. چون بانک ها ریسک نقدشوندگی دارند، به همین دلیل باید به دلار یا سیستمی که با دلار کار می کند، وصل باشند. از آنجا که بازار زیادی برای نقدشوندگی و صادرات مجدد وجود نداشت، بنابراین امارات این نقش را تا همین چند وقت اخیر ایفا کرد و ما از دریچه درهم به دلار وصل می شدیم. این فرآیند که مرکز ارزی کشوری خارج از آن باشد و در جایی که هیچ حضور امنیتی درآن وجود نداشته باشد، بسیار دردناک است.
این تحلیلگر اقتصادی افزود:از سویی از آنجا که سیستم اقتصادی ایران به گونه ای است که نفت می فروشد و دلار حاصل از آن به حساب بانک مرکزی می نشیند. بانک مرکزی باید دلار را به ریال تبدیل و آن را بفروشد در غیراینصورت تورم سرسام آور خواهد بود.
او تاکید کرد: وقتی پایتخت سیاست پولی کشوری خارج از محدوده جغرافیای خودش باشد، لاجرم سیاست های مالی هم به خارج از آن کشور منتقل می شود و این موضوع بسیار دردناکی است. بانک مرکزی سالهای با این موضوع مشکلی نداشته است، چون بانک ملی ایران شعبه فعالی در دوبی بود. این بازار عمیق و کارا، بعد از معامله روزانه همواره یک باقیمانده داشته که نرخ را نگه می داشت. یعنی با عدد بسیار کمتری نسبت به تهران نرخ در محدوده قیمتی ثابت باقی می ماند.
مشروح مصاحبه خبرآنلاین با مجید شاکری را اینجا بخوانید.
۲۲۳۲۲۳
