، کتاب «سیاست و حکومت در بریتانیا» که نگاهی فراگیر به همه بخشهای سیاسی، اجتماعی، تاریخی، جغرافیایی، اقتصادی و فرهنگی این کشور دارد، به قلم علیرضا ثمودی و به همت پژوهشکده مطالعات راهبردی، منتشر شده است.
بریتانیا یکی از کشورهایی است که از دیرباز به عنوان یک موجودیت مستقل در عرصه بینالمللی شناخته میشود و نهادهای این کشور به مرور در چند قرن تکامل یافته است.
یکی دیگر از ویژگیهای مهم تحولات سیاسی بریتانیا، اولویتدادن به تغییرهای مسالمتآمیز است. بریتانیا با ابزارهای غیرانقلابی، تکامل یافته و از یک پیوستگی سیاسی قابل‌توجه برخوردار بوده است.
همچنین توانایی‌های نظامی و اقتصادی به شکلگیری امپراتوری بریتانیا کمک فراوانی کرد به نحویکه در قرن نوزدهم، این کشور به یک قدرت جهانی سیاسی و صنعتی غالب جهانی تبدیل شده بود، اما قدرت اقتصادی و اجتماعی آن تا حد زیادی به دلیل حضور در دو جنگ جهانی در نیمه اول این قرن کاهش یافت و در نیمه دوم قرن نیز قدرت جهانی امپریالیستی آن افول کرد.
در این کتاب تلاش شده است ساختارهای مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی و روابط خارجی بریتانیا بررسی شود.
سازماندهی شش بخش مختلف این کتاب عبارت است از:
بخش نخست با عنوان «تاریخ و موقعیت جغرافیایی بریتانیا» از دو فصل تشکیل شده است. در فصل نخست با عنوان «تحولات تاریخی» تاریخ بریتانیا از زمان نخستین ساکنان این کشور تا تاریخ معاصر و مقاطع مهم تاریخ بریتانیا بررسی میشود. در فصل دوم هم با عنوان «موقعیت حفرافیایی» افزون بر اشاره به وضعیت جغرافیایی این کشور، به جغرافیای فرهنگی این کشور هم اشاره میشود.
عنوان بخش دوم «ساختار سیاسی بریتانیا» است و از پنج فصل تشکیل شده است. فصل اول ابعاد مختلف قانون اساسی بریتانیا و نقاط صعف و قوت آن را بررسی میکند. در فصل دوم، موضوع مناقشهبرانگیز جایگاه پادشاه در ساختار سیاسی این کشور و تحول در اختیارات پادشاه بررسی خواهد شد. موضوع مهم دیگر، قدرت نخستوزیر در بریتانیا، نحوه ارتباط با کابینه و بخشهای مختلف کابینه است که در فصل سوم قرار گرفته است. در این فصل مهمترین سازمان‌های اطلاعاتی بریتانیا در عرصه داخلی و عرصه خارجی از جمله سرویس اطلاعات مخفی، ستاد ارتباطات دولتی، سرویس امنیتی، اطلاعات دفاعی و مرکز مشترک تحلیل تروریسم و حوزه فعالیتهای آن‌ها بررسی میشود. همچنین نهادها و مراکزی همچون مشاور امنیت ملی و نیروهای ویژه بریتانیا نیز در این بخش مورد توجه قرار گرفته است. نظام حزبی در بریتانیا و جایگاه آن و البته تحولات تاریخی احزاب و میزان قدرت احزاب مهم سیاسی بریتانیا فصل پنجم این بخش را به خود اختصاص داده است. فصل ششم هم به پارلمان و اجزای آن اختصاص یافته است. معرفی مجلس عوام و مجلس اعیان و همچنین کمیتههای مختلف در این دو مجلس از مهمترین بخشهای این فصل بهشمار میآید.
بخش سوم با عنوان «ساختار اداری و اقتصادی» با فصل تمرکززدایی آغاز میشود. این تمرکززدایی در مناطق مختلف مانند اسکاتلند، ایرلند شمالی و ولز روی داده است و این مناطق هم اکنون مجامع قانونگذاری خود را دارند. نظام قضایی هم فصل دیگر این بخش را به خود اختصاص داده است که در آن حوزه اختیارات قضایی و تحولات این حوزه بررسی شده است. ساختار اقتصادی بریتانیا نیز در فصل دیگری از این بخش بررسی میشود. در فصل پایانی نیز تاثیر برگزیت بر مسائل داخلی این کشور بهویژه موضوع ایرلند شمالی مورد توجه قرار گرفته است.
بخش چهارم «ساختار فرهنگی در بریتانیا» نام دارد و از چهار فصل تشکیل شده است. فصل نخست به بررسی فرایند ورود مذهب به بریتانیا و وضعیت کنونی مذهب در این کشور اختصاص یافته است. در فصل دوم نظام آموزشی بریتانیا بررسی شده است. فصل بعد این بخش هم به اهمیت زبان در کشور بریتانیا پرداخته است. قدرت نرم بریتانیا همواره یکی از ابزارهای افزایش نفوذ این کشور بوده است. فصل چهارم این بخش با عنوان «قدرت نرم بریتانیا» به بررسی ابزارها و سیاستهای این کشور در عرصه سیاست خارجی میپردازد.
عنوان بخش پنجم «ساختارهای اطلاعاتی و امنیتی» است.
بخش ششم و پایانی هم به «روابط خارجی بریتانیا» اختصاص یافته و از پنج فصل تشکیل شده است. با توجه به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، فصل نخست مناسبات میان بروکسل و لندن و آینده روابط این دو کنشگر را بررسی میکند. در فصل دوم، مناسبات ایالات متحده و بریتانیا و روابط ویژه لندن و واشنگتن در حوزههای مختلف بررسی شده است. بریتانیا بهعنوان یکی از حامیان اصلی تحریم روسیه همواره بازیگر مهمی در روابط بروکسل و مسکو بوده است. فصل سوم به بررسی روابط بریتانیا و روسیه اختصاص یافته است. روابط میان تهران و لندن با توجه به سابقه منفی بریتانیا در مقاطع مختلف در عرصه سیاست داخلی ایران میتواند بسیار حائز اهمیت باشد. فصل چهارم به بررسی روابط ایران و بریتانیا در سالهای مختلف اختصاص یافته است. در فصل پنجم هم مفهوم بریتانیای جهانی و سیاست خارجی این کشور در مناطق دیگر بررسی شده است.
۵۷۵۷
