پاساژها، مراکز خرید و رستوران ها با چراغ های روشن و پرتلالو، میزبان افرادی است که فارغ از توصیه های این روزها مبنی بر ماندن در خانه و خود قرنطینگی، شمشیر عناد با خود را از رو بسته و سوار بر مرکب ها، عرض و طول خیابان ها را طی می کنند.
نمونه آن مشاهده میدانی خبرنگار ایرنا از بلوار سعادت آباد حدفاصل میدان کاج تا بیمارستان مدرس است که هنوز رنگ و بوی گذشته را دارد و ترافیک شبانه دور دور در آن کاهش نیافته است. مردمی که بی خیال از خطر شیوع ویروس خطرناکی که این روزها جان صدها نفر در کل کشور را گرفته هزاران نفر را مبتلا کرد و می رود که ایام عید و سفرهای نوروزی را هم تحت تاثیر قرار دهد، به دور دور و گردش های خیابانی ادامه می دهند.
موضوعی که از نگاه سید جواد میری جامعه شناس نشات گرفته از نوعی سهل انگاری، بی اعتمادی مردم و در بسیاری موارد وضعیت اقتصادی ناموزون میان اقشار مختلف است.
وی روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار حوزه زنان و خانواده ایرنا افزود: نکته اصلی این که مفهوم مردم در نگاه جامعه شناسی به مردم طبقه متوسط، متوسط رو به بالا و پایین، نخبگان، کارگران، حاشیه نشینان و غیره تقسیم می شود که هر کدام وضعیت خاص خود را دارند. حال در موضوع خانه نشینی و خود قرنطینگی باید به این مفهوم توجه ویژه داشت، به عنوان مثال برای کسی که کارمند دولت است ماندن در خانه معنایی دارد اما کسی که زباله گرد یا دستفروش و روزمزد است یا از اقشار آسیب پذیر به شمار می رود معنای خانه نشینی به منزله نداشتن درآمد و اوضاع بد اقتصادی است.
این جامعه شناس تاکید کرد: نکته دیگر این که ویروس کرونا و آسیب آن هنوز از سوی مردم به عنوان هشدارهای بهداشتی جدی گرفته نشده است. این که این ویروس به سلامتی آسیب می زند و شیوع آن از شهری به شهری دیگر را منتقل می شود، این است که شاهد جاده های شلوغ و مردمانی سرخوش هستیم که به شوق تعطیلی، به خیابان ها زده اند.
چرا چین توانست مردم را در قرنطینه نگه دارد ما نه؟
میری در پاسخ به این پرسش رایج که چرا چین موفق به قرنطینه کردن مردم شد و ما نمی توانیم، توضیح داد: در بررسی شهرهای بزرگ ایران با ووهان چین می توان دریافت که در این کشور قرنطینه کردن مردم به مردم واگذار نشده بلکه آن به دولت بستگی دارد.
وی ادامه داد: واقعیت امر این است که مسولان نیز در این موارد نتوانسته شهروند ایرانی را مطیع و در حالت تمکین قرار دهد. همین انشقاق بین مردم و مسولان به بی نظمی ختم شده است.
این جامعه شناس ضعف مسولان در نقش دولت فراگیر را چالش این روزها و عامل گوش ندادن مردم به هشدارها عنوان کرد و اظهار داشت: تجربه دولت فراگیر را در جنگ تحمیلی هشت ساله عراق علیه ایران که موجودیت فیزیکی ایران توسط بیگانگان مورد تهاجم قرار گرفت شاهد بودیم حال هم که جنگ ها از موشک و تن به تن به جنگ میکروبی و بیولوژیکی کشانده شده است و همه برای رسیدن به قدرت ملی، در حال تخریب دیگری هستند، نیاز به همان فراگیری و انسجام به شدت احساس می شود.
تغییر فضای فرهنگی و رسانه ای، راهکاری برای خانه نشینی
این جامعه شناس در ادامه این گفت وگو، تغییر سمت و سوی برنامه های فرهنگی صدا وسیما در جهت میل عمومی را یکی از راهکارهای تشویق اقشار مختلف مردم به ماندن در خانه دانست و خاطرنشان کرد: شاید اگر اندکی اندیشه ها و ارزشیابی های سخت کنار گذاشته و تغییر با در نظر گرفتن مقتضیات زمان و مکان برجسته شود بتوان گفت مردم گوش به حرف می دهند و در خانه می مانند.
وی توضیح داد: ایجاد برنامه های شاد و با نشاط منطبق بر سن و سال تمامی افراد در صدا و سیما از جمله راهکارهایی است که در کنار افزایش سرعت اینترنت و حذف فیلترینگ شبکه های مجازی می تواند به این امر کمک شایانی کند.
میری تاکید کرد: حال که فضای سنگینی برای فرزندان فراهم شده و لاجرم در آپارتمان های نقلی که در آن جایی برای تفریح کودکان معنا نشده است، باید بمانند و آموزش مجازی ببینند بهینه است تدبیری اندیشیده شود تا فضای فیلترینگ تلگرام برداشته شود تا هم معلمان برای ارسال مطالب آموزشی به زحمت نیافتند و هم دانش آموزان بتوانند فارغ از دغدغه فیلترشکن امورات را بگذرانند.
