به گزارش خبرآنلاین از لرستان، باستان‌شناس برجسته‌ی لرستانی گفت: طی آخرین بررسی‌های قوم باستان‌شناسی اخیر در شهرستان الیگودرز، عناصر معماری و تاریخی مهمی از نخستین میدان چوگان در لرستان و غرب کشور به‌دست آمد.
«عطا حسن‌پور» افزود: کشف این میدان بعد از اصفهان و قزوین، سومین میدان چوگان در ایران به‌شمار می‌آید که باب تازه‌ای در مطالعات دوره صفوی باز نموده است.
حسن پور اظهار کرد: عناصر معماری مکشوفه شامل ۴ میل سنگی ایستاده، به شکل غنچه گل یا قارچی شکل و مربوط به دروازه‌های میدان چوگان هستند که یکی از آن‌ها دارای کتیبه ای به زبان فارسی است.
وی اظهار کرد: کتیبه مکشوفه بر بدنه میل سنگی دروازه‌ی میدان چوگان، شامل ۴ مصرع شعر فارسی است که تاریخ ۱۱۱۶ هجری قمری را بر خود دارد که با اواسط دوره‌ی صفویه همزمان است.
حسن پور بیان کرد: متن کتیبه نشان می‌دهد یحیی بن یوسف نوه‌ی خلیل خان سرلک، از حاکمان سرشناس بختیاری در دوره‌ی صفوی، بنای عمارتی را در این منطقه بنیان نهاده که مشرف به میدان چوگان بوده است.
این باستان شناس عنوان کرد: سنگ‌های پاک‌تراش به‌جای مانده از این عمارت، که اکنون در اطراف پراکنده شده‌اند، حکایت از شکوه و عظمت این بنا دارد. هر چهار میل سنگی از محل خود جدا و در سده‌های گذشته پس از تخریب میدان چوگان، به قبرستان خلیل‌آباد واقع در دامنه‌های قالی‌کوه و اشترانکوه منتقل شده‌اند.
وی گفت: از این تعداد سه میل سنگی که توسط سودجویان آثار فرهنگی-تاریخی در معرض تخریب و یکی از آن‌ها را نیز شکسته بودند، به موزه‌ی مردم‌شناسی الیگودرز انتقال یافته‌اند. نمونه‌ی مشابه این میل‌های سنگی هم اکنون در میدان نقش جهان اصفهان که قدیمی‌ترین میدان چوگان در جهان است، وجود دارد. هم‌چنین در نقاشی‌های مینیاتور دوره‌ی صفوی به کرات شاهد این میل‌های سنگی هستیم.
حسن پور بیان کرد: چوگان را می‌توان بازی مشترک اسب و انسان و بی‌نظیر در نوع خود دانست که هماهنگی بین دو موجود زنده را برجسته می‌کند و از دوره‌ی ساسانی تا کنون در ایران رواج داشته است.
وی افزود: چوگان از منظر جنبه‌های گوناگون هنری، موسیقیایی، نمایش تا بازی همبسته اسب و انسان نشان‌دهنده شکل‌گیری یک فرهنگ با سابقه طولانی در سرزمین ایران است.
این باستان شناس تصریح کرد: چوگان، بازی بی‌انگیزه‌ای نبوده است و کاملا یک بازی استراتژیک است که آمادگی سوار و اسب را با هم نیاز داشته است. سوار و اسب در بازی چوگان مشق رزم می‌کرده‌اند. اسب وقتی مقابل مانعی قرار می‌گیرد، فرار می‌کند اما اسب چوگان به سمت مانع رفته و خود را در شرایطی قرار می‌دهد که سوار، چوگان بزند. اسبی که خود با شرایط چوگان‌باز در میدان تطبیق می‌دهد به‌راحتی در میدان جنگ نیز حضور می‌یابد.
۴۶
